Η οικονομική κρίση, αλλά και η γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης, έχει ανοίξει – σε πολλές χώρες – τη συζήτηση που αναφέρεται στο πλαίσιο ζωής της τρίτης ηλικίας. Τα γηροκομεία και οι οίκοι ευγηρίας θεωρούνται, πλέον, ένα μοντέλο που αποτελεί λύση «για λίγους», η φυγή – προς άλλες φτηνότερες και θερμότερες χώρες – αποτελεί μιαν άλλη λύση «για λίγους», ενώ, τέλος, δοκιμάζεται κι ένα νέο μοντέλο: η συγκατοίκηση.

Ας τα δούμε αναλυτικότερα: στη Γερμανία, το μηνιαίο κόστος διαμονής σ΄ έναν οίκο ευγηρίας έχει γίνει δυσπρόσιτο για έναν μέσο Γερμανό – 2.900-3.400 ευρώ είναι το μηνιαίο αντίτιμο, πράγμα που σημαίνει ότι κάπου 400.000 συνταξιούχοι Γερμανοί θα βρεθούν σε αδυναμία διαβίωσης, σε τέτοια ιδρύματα. Η λύση διατυπώθηκε από χριστιανοδημοκράτη βουλευτή (Βίλι Ζιλάγιεφ) και είναι η «εξαγωγή των γέρων» – η Γερμανία, εξάλλου, είναι μεγάλη εξαγωγική δύναμη… 

Η ιδέα (που διατυπώθηκε, κατά ωμό τρόπο) δεν έπεσε, πάντως, απ΄τον ουρανό – ήδη, περίπου, 10.000, Γερμανοί τρίτης ηλικίας έχουν μετακομίσει στην Ουγγαρία, την Τσεχία και τη Σλοβακία, όπου το κόστος διαμονής σε οίκο ευγηρίας είναι τρεις φορές χαμηλότερο, ενώ οι πιο εύποροι αναζητούν τη στέγη τους στην Ελλάδα, την Ταϋλάνδη ή τις Φιλιππίνες.

Πρόκειται για μιαν «απάνθρωπη απέλαση», καταγγέλλουν γερμανικοί σύλλογοι, ενώ ειδικοί σημειώνουν ότι άνθρωποι με εκφυλιστικές ασθένειες βλέπουν την κατάστασή τους να επιδεινώνεται ραγδαία, εξαιτίας αυτής της μετακόμισης. Και μόνο κατά τη διαδικασία μεταφοράς τους σε άλλο σπιτικό, χάνουν την αντίληψη του παρόντος χρόνου – «ειδικά τα άτομα με άνοια έχουν δυσκολία προσανατολισμού σε κουλτούρες που τους είναι εντελώς ξένες, σε γλώσσες τελείως διαφορετικές, καθώς ζουν σε έναν κόσμο που συγκροτείται από αναμνήσεις του παρελθόντος», σημειώνεται.

Κι επειδή στη Γερμανία υπολογίζεται ότι, το 2050, θα είναι κάπου 4.7 εκ. ηλικιωμένοι εξαρτημένοι, ενώ κάθε χρόνο αυξάνεται κατά 5% ο αριθμός των συνταξιούχων που δεν μπορεί να πληρώσει το μηνιαίο κόστος ενός οίκου ευγηρίας, το πρόβλημα είναι παρόν και ζητά λύσεις.

Στη Γαλλία, μια έκθεση οργανισμού που ασχολείται με τις συνθήκες ζωής της τρίτης ηλικίας (Ehpad), υπήρξε καταπέλτης για τα γηροκομεία: «Μοιάζουν με φυλακές, καθώς στερούν από τους πελάτες τους την ελευθερία τους και, εν ονόματι της "προστασίας" τους, τους καθιστούν "αιχμαλώτους"», υπογραμμίζεται σχετικά.

Κατά μια έρευνα εξάλλου, 9 στους 10 Γάλλους προτιμούν να γεράσουν στο σπίτι τους παρά σε οίκο ευγηρίας, όπου η έλλειψη ανεξαρτησίας, η συγκατοίκηση με κάθε είδος ανοϊκών ανθρώπων και οι εξωφρενικές τιμές, καθιστούν το είδος μη ελκυστικό. Όμως, μια καινούρια ιδέα κερδίζει έδαφος: Της συγκατοίκησης. Το μοντέλο υπάρχει ανεπτυγμένο στις βορειο-ευρωπαϊκές χώρες, στη Γαλλία όμως τώρα αναπτύσσεται και το δίκτυο Cocon3s παρέχει πληροφορίες σε όσους θέλουν να πειραματιστούν σε μια ομαδική συμβίωση.

Από το 2007, το δίκτυο έχει απλωθεί σε 7 εφαρμογές στη χώρα – η πιο απλή είναι μια απλή συγκατοίκηση. Τρεις γυναίκες (ηλικίας 65-73 χρονών) νοίκιασαν από κοινού μια κατοικία στα Πυρηναία, καταβάλλοντας ένα πολύ χαμηλό νοίκι. «Μοιραζόμαστε τις ζωές μας, καμιά μέρα δεν έχει ρουτίνα, γελάμε πολύ κι έχουμε πολλές δραστηριότητες – μαζί ή χώρια», λένε.

Μια πιο επεξεργασμένη εφαρμογή βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο προπαρασκευής της. Η Τερέζ Κλέρκ, 85 ετών, είχε την ιδέα οικοδόμησης ενός συγκροτήματος. Ένα 6ώροφο κτίριο με 25 κατοικίες (21 για τους ηλικιωμένους και 4 για νέους), με ένα ισόγειο 127 τ.μ. (που περιλαμβάνει αθλητικό εξοπλισμό και μια λέσχη Πληροφορικής για το Πανεπιστήμιο γνώσης των γέρων (Unisavie), θα κατοικηθεί σε λίγους μήνες, ενώ οι γυναίκες που πρωτεργάτησαν στην υλοποίηση του έργου – οι «babas» – δεν βλέπουν την ώρα να μετακομίσουν στις νέες τους κατοικίες. «Βρισκόμαστε κάθε βδομάδα και συζητούμε την οργάνωση της συμβίωσής μας. Είμαστε, κυρίως, γυναίκες γιατί διαπιστώσαμε ότι, τελικά, οι γυναίκες νιώθουν πιο μόνες και θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους. Οι άντρες δεν απορρίπτουν την ιδέα, αλλά όσο καιρό είναι αυτόνομοι, δεν αποφασίζουν να αφήσουν το σπίτι τους. Αυτό είναι στρατηγικό λάθος – εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να φροντίσεις εγκαίρως και όχι να περιμένεις. Μετά, δεν μπορείς να το κάνεις, ακόμη και να το θες, σε έχουν εγκαταλείψει οι δυνάμεις σου», υποστηρίζουν.

Το δίκτυο Cocon3s έχει εκδώσει, εξάλλου, ένα εγχειρίδιο που αναφέρεται στη συγκατοίκηση, καθώς η συλλογική συμβίωση έχει τους δικούς της κανόνες και απαιτεί καλή προαίρεση. «Τίποτα δεν είναι εύκολο», λένε αισιόδοξα οι «babas», «αλλά η αδιατάρακτη ησυχία ενός άδειου σπιτικού δεν υποφέρεται».
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News