«Σκάνδαλο!» είναι η λέξη που έχει υποστεί μια κατάχρηση την τελευταία διετία. Νομίζουμε ότι αυτό συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, δεν είναι όμως έτσι. Σκάνδαλα σκάνε κάθε τόσο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες κι έχουν να κάνουν με τη διαφθορά και τη διαπλοκή, με πρόσωπα υπεράνω υποψίας και με τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Τα προηγούμενα χρόνια, αυτά λίγο-ως-πολύ συγκαλύπτονταν, η ανοχή της κοινωνίας είχε μια γενναιοδωρία, στην εποχή της ευμάρειας η αποκάλυψη ενός «σκανδάλου» προκαλούσε θυμηδία. Τώρα όμως, που η σφίξη έχει αντικαταστήσει τη γενναιοδωρία, δεν υπάρχει ανοχή, ούτε θυμηδία – υπάρχει θυμός, καταγγελία και ένα διάχυτο τιμωρητικό αίτημα.

Στην Ισπανία για παράδειγμα, η αποκάλυψη της El Mundo πως ο πρώην ταμίας του κυβερνώντος (δεξιού) κόμματος Λουίς Μπαρτσένας, μοίραζε φακελάκια 5 ως 15.000 ευρώ στα στελέχη του κόμματος κάθε μήνα ως συμπλήρωμα του μισθού τους, διαχειριζόμενος μίζες ασφαλιστικών και κατασκευαστικών επιχειρήσεων μέσω ενός τροφοδότη λογαριασμού στην Ελβετία ύψους 22 εκ. ευρώ, προκάλεσε πάταγο. Διαδηλώσεις, καταγγελίες και ποταμός σχολίων στα κοινωνικά δίκτυα έδειξαν ότι εξελίσσεται μια κρίση εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς την πολιτική ηγεσία και ότι πλέον, «υπάρχει μια αυξανόμενη ευαισθησία ως προς τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Στην Τσεχία η κυβέρνηση του Π.Νέτσας σώθηκε χάρη στους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς από την πρόταση μομφής της αντιπολίτευσης, εξαιτίας της αμνηστίας που χορήγησε ο απερχόμενος Πρόεδρος Βάτσλαβ Κλάους σε 6.000 φυλακισμένους. «Ο πρωθυπουργός το κράτησε κρυφό απ΄ το υπουργικό συμβούλιο» ήταν η καταγγελία για μια κίνηση που εικάζεται ότι είχε να κάνει με διαπλεκόμενες σχέσεις του Προέδρου Κλάους, καθώς από κοινού αμνηστεύθηκαν και έρευνες για διαφθορά. Όπως αυτή που εξελισσόταν σε βάρος ενός δικαστή, ο οποίος πτώχευε υγιείς εταιρείες για να τις αγοράσουν (σε χαμηλές τιμές) πρόσωπα του περιβάλλοντός του. «Πού πήγε το περί δικαίου αίσθημα;» είναι το ερώτημα Τσέχου αναλυτή, που αντανακλά το κλίμα μιας θυμωμένης κοινωνίας.

Κι αν η Ελλάδα αναταράσσεται από «σκάνδαλα» πρώην υπουργών, η Γαλλία σοκαρίστηκε βαθειά από την καταγγελία ότι ο (νυν) υπουργός Οικονομικών Ζερόμ Καϋγιάκ (υπεύθυνος για τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής!) διέθετε κρυφό λογαριασμό στην ελβετική τράπεζα UBS φοροδιαφεύγοντας, τον οποίο έκλεισε το 2010 μεταφέροντας τα λεφτά στη Σιγκαπούρη. Υπόνοιες για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και απάτη έχουν κινήσει τις διαδικασίες δικαστικής διερεύνησης.

Οι επιθετικές κινήσεις χρηματοπιστωτικών οργανισμών, η διάθεση τοξικών παραγώγων χάριν μιας απλής, καθαρής και ανόθευτης κερδοσκοπίας, καθώς και το δίκτυο χρηματισμού προσώπων που βρίσκονται στα κέντρα εξουσίας είναι ζητήματα που βρίσκονται στην ατζέντα της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης. Στην Ιταλία, ένα δικαστήριο καταδίκασε τη γερμανική τράπεζα Deutsche Bank, την αμερικανική  JP Morgan Chase, την ελβετική UBS και τη γερμανο-ιρλανδική Depfa, επειδή διέθεσαν τοξικά παράγωγα στον δήμο του Μιλάνου. Από τις 4 τράπεζες αναζητούνται κάπου 90 εκ. ευρώ και 4 εκ .ευρώ πρόστιμο για την καταχρηστική λειτουργία τους. Στην ουρά βρίσκονται άλλοι 600 ιταλικοί δήμοι, που υπολογίζεται ότι έχασαν 4 δισ.ευρώ στη διάρκεια της κρίσης και έχουν καταθέσει αγωγές και μηνύσεις εναντίον μεγάλων διεθνών τραπεζών.

Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί ότι προ μηνός έλαβε χώρα μια μεγάλη έφοδος της αστυνομίας στα γραφεία της Deutsche Bank στη Φρανκφούρτη, στο Βερολίνο και το Ντίσελντορφ  για υπόθεση φοροδιαφυγής σε συναλλαγές δικαιωμάτων εκπομπής αερίων, για ξέπλυμα χρήματος και παρακώλυση δικαιοσύνης. Το θέμα γνώρισε μεγάλη δημοσιότητα στη χώρα, καθώς μάλιστα η γερμανική τράπεζα  έχει καταγγελθεί από την Αμερικανική Γερουσία, πως μαζί με την Goldman Sachs είχαν «κομβικό ρόλο» στην εκδήλωση της κρίσης. Τα γερμανικά ΜΜΕ υποστήριξαν σχετικά, πως η DB απέκτησε μια επιθετική και καιροσκοπική κουλτούρα υπό την ηγεσία του Γιόζεφ Άκερμαν, ο οποίος αποχώρησε – εν δόξη και τιμή! – από την τράπεζα στην αρχή του χρόνου…

Στην Αυστρία, όπου καταδικάστηκε σε 4ετή φυλάκιση ο πρώην ευρωβουλευτής (του δεξιού κόμματος) Έρνστ Στράσσερ για χρηματισμό έναντι υποστήριξης πελατειακών αιτημάτων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μια άλλη υπόθεση προκάλεσε σάλο. Ο 59χρονος  κόμης Άλφον Μένσντορφ-Πουγιύ, διακεκριμένο μέλος της αριστοκρατικής ελίτ της Βιέννης, βρέθηκε εμπλεκόμενος σε σκάνδαλο διαπλοκής της βρετανικής αμυντικής εταιρείας ΒΑΕ Systems. Ο ίδιος φέρεται ότι στο διάστημα 2000-2008 διαχειρίσθηκε ένα κονδύλι ύψους 12.6 εκ .ευρώ «για την άσκηση επιρροής  σε κέντρα αποφάσεων στη Τσεχία, την Ουγγαρία και την Αυστρία». Η εταιρεία πλήρωσε ένα τσουχτερό πρόστιμο για να τον αποφυλακίσει από το Λονδίνο και άπλωσε ένα πέπλο προστασίας γύρω του στη διάρκεια της δίκης του στην Αυστρία. Συντετριμμένος ο δικαστής από τη δυσκολία εξεύρεσης αποδεικτικών στοιχείων καταδίκασε τον κόμη σε φυλάκιση με αναστολή…

Με συνοπτικές διαδικασίες εξάλλου ο Πρόεδρος Μπαρόζο έδιωξε προ τριμήνου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον επίτροπο της Μάλτας Τζόν Ντάλλι, προσπαθώντας να περιορίσει τον απόηχο που θα είχε η καταγγελία της OLAF (της αρμόδιας υπηρεσίας δίωξης του οικονομικού εγκλήματος) πως Μαλτέζος επιχειρηματίας φέρεται να εκβίαζε σουηδική εταιρεία εξ ονόματος του επιτρόπου, για την έκδοση  (ευνοϊκής προς τα συμφέροντά της) ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το θέμα ακόμη απασχολεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που ζητά να ενημερωθεί πλήρως από την OLAF.

Το συμπέρασμα όλων αυτό είναι ότι στην Ελλάδα πρέπει να εξοικειωθούμε στη διάκριση που υπάρχει ανάμεσα στις έννοιες «αυτογνωσία» και «αυτομαστίγωμα». Ασφαλώς η διαφθορά και η διαπλοκή είχαν διαπεράσει μεγάλα ρεύματα της ελληνικής κοινωνίας σε διακομματική αγαστή συνεργασία. Υπήρχαν όμως περίοδοι που τα φαινόμενα υποχωρούσαν και άλλες που φούντωναν. Σήμερα, με το ξεσκαρτάρισμα της κρίσης, η ψυχολογία του κόσμου αλλάζει και το αίτημα της χρηστής διοίκησης γίνεται πιο ηχηρό. Είναι λάθος επομένως να μην αντικρίζουμε τις μικρές διαφορές, να τις κονιορτοποιούμε στον χυλό της γενίκευσης και να αυτό-προβαλλόμαστε ως «οι πλέον διεφθαρμένοι». Είναι σοφό το αγγλικό γνωμικό, που σαρκάζει αυτόν που πυροβολεί το πόδι του…
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News