Ένα βράδυ της περασμένης εβδομάδας, άκουγα μέχρι τα μεσάνυχτα τις σκέψεις ενός Ευρωπαίου διπλωμάτη, πάνω από ένα ποτήρι κρασί. Έλεγε: «το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Ευρώπη δεν είναι η κρίση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετοί Ευρωπαίοι για να την υποστηρίξουν». Είναι μία από τις πιο εύστοχες παρατηρήσεις που έχω ακούσει εδώ και αρκετούς μήνες. Η Ευρώπη κατάφερε να οικοδομήσει μία κοινή αγορά κι ένα κοινό νόμισμα (“κουτσά – στραβά”, είναι το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς), κατάφερε να γκρεμίσει τα εσωτερικά της σύνορα και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο σχετικής ασφάλειας και σταθερότητας για όλους μας. Αλλά απέτυχε παταγωδώς στο κεφάλαιο “ευρωπαϊκή συνείδηση και κουλτούρα”.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, για να αποκτήσουμε κοινή, ευρωπαϊκή κουλτούρα, πρέπει η Ευρώπη να πάρει τα χαρακτηριστικά Ομοσπονδίας. Η Μέρκελ και ο Ολάντ το συζητούν. Σας θυμίζω ότι από τον περασμένο Δεκέμβριο η Γερμανία προανήγγειλε ένα σχέδιο πολιτικής, δημοσιονομικής και τραπεζικής ένωσης, που θα παρουσιάσει ολοκληρωμένο στο τέλος του 2012. Οι κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ σε όλη την Ευρώπη εστιάζουν μέχρι στιγμής στη δημοσιονομική και τραπεζική ένωση. Λογικό. Αφού καίγεται το σύμπαν, όλοι κοιτάζουν μπροστά στα πόδια τους. Η πραγματική αλλαγή στην Ευρώπη δεν θα έρθει, όμως, από εκεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα σωθεί μόνο με την πολιτική ενοποίηση. Δηλαδή, όταν θα δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να επιλέξουν πού θα πάει το καράβι και ποιός θα το κυβερνήσει. Όταν κληθούν να ψηφίσουν για τον Πρόεδρο και τον “υπουργό Οικονομικών” της Ευρώπης (που πιθανότατα θα απορροφήσει και το ρόλο του Προέδρου του Eurogroup). Τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποκτήσει μία ηγεσία με δημοκρατική νομιμοποίηση, που θα έχει όλο το δικαίωμα να τραβήξει αυτιά εθνικών κυβερνήσεων, να διαμορφώσει κοινές πολιτικές και να απαιτήσει την εφαρμογή τους σε όλες τις χώρες. Να εμβαθύνει την ενοποίηση – όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στα εργασιακά, την Παιδεία, την εξωτερική πολιτική, παντού…

Τότε, όταν ο Έλληνας ψηφοφόρος θα σταθεί δίπλα στον Γερμανό, στον Γάλλο, στον Φινλανδό και στον Σλοβάκο, γνωρίζοντας ότι θα επιλέξουν όλοι, την ίδια ημέρα, ανάμεσα (ενδεικτικά) σε ένα συντηρητικό και σε ένα προοδευτικό υποψήφιο “Πρόεδρο της Ευρώπης”, θα καταλάβουμε ότι έχουμε πράγματι κοινό πεπρωμένο.

Αυτή η μάχη έχει ήδη ξεκινήσει. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορεί να αποδεικνύονται “λίγοι” στην αντιμετώπιση της κρίσης, ωστόσο καταλαβαίνουν ότι πλησιάζει η ώρα μίας μεγάλης, ιστορικής απόφασης. Η Μέρκελ μίλησε από τον περασμένο Δεκέμβριο υπέρ του μεγάλου βήματος στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση – υπό την πίεση των αγορών. Ο Ολάντ το βλέπει να έρχεται και γι αυτό ξεκίνησε εδώ και δύο εβδομάδες τη σταδιακή προσέγγιση με το Βερολίνο. Ο Μόντι και ο Ραχόι, που ασφαλώς βγήκαν κερδισμένοι από τη σύνοδο κορυφής (28-29 Ιουνίου 2012), προσπάθησαν να πουν στις δημόσιες δηλώσεις τους, ότι είμαστε όλοι μαζί και πρέπει να καταλάβουμε πως μόνο έτσι θα τα βγάλουμε πέρα. Για τον ίδιο λόγο, σταδιακά, φροντίζουν να μην πιέζουν δημόσια τη Μέρκελ για τα ευρωομόλογα, επειδή είναι προφανές ότι οι δημόσιες τριβές δυσκολεύουν κάθε κίνηση της Καγκελαρίου.

Η επόμενη παρτίδα του μεγάλου ευρωπαϊκού παιχνιδιού θα κριθεί στο Βερολίνο. Η Μέρκελ βρίσκεται μετέωρη, καθώς αντιλαμβάνεται ότι θα κληθεί να λάβει μία μεγάλη, ιστορική απόφαση, που δεν είναι όμως εύκολο να εξηγήσει τώρα στους Γερμανούς. Αυτό που πρέπει να τους πει, είναι: πρέπει να κρατήσουμε όρθια την Ευρώπη, γιατί το οικονομικό συμφέρον των επόμενων γενεών, η ασφάλεια και η σταθερότητα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά και οι πιθανότητες να αντέξουν οι Ευρωπαίοι (και οι Γερμανοί) στον παγκόσμιο ανταγωνισμό με την Αμερική και την Ασία, είναι δεμένα με την επιβίωση της ΕΕ και του ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πληρώσουν οι Γερμανοί κάτι παραπάνω, ώστε να διασφαλίσουμε την ευρωπαϊκή συνοχή, που θα διασφαλίσει με τη σειρά της την  προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Εδώ, εγώ συμπληρώνω για να μην κοροϊδευόμαστε: όλα τα παραπάνω, αν γίνουν θα γίνουν με γερμανική πρωτοκαθεδρία στην Ευρώπη. Και ο Ολάντ, αργά ή γρήγορα (μάλλον γρήγορα) θα πλησιάσει πολύ κοντά στη Μέρκελ.

Πριν από μερικές ημέρες, βγήκε ο Γερμανός Πρόεδρος Γκάουκ και έκανε τη σημαντικότερη δήλωση που άκουσα από γερμανικά χείλη εδώ και πολλούς μήνες. Είπε: η κυβέρνηση Μέρκελ έχει καθήκον να βγει και να εξηγήσει τους Γερμανούς, γιατί πρέπει να διασωθεί το ευρώ. Με άλλα, λόγια, να εξηγήσει με κάποιο τρόπο, όλα αυτά που προανέφερα.

Την επόμενη ημέρα, βγήκε ο Γερμανός Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Σουλτς (εκ των σοσιαλδημοκρατών) και είπε ακριβώς το ίδιο πράγμα.

Η Μέρκελ βρίσκεται μετέωρη αυτή την ώρα, ανάμεσα σε αυτές τις σοφές φωνές και στην τυφλή κριτική, που δέχεται “εκ των έσω” η κυβέρνησή της, από τους Φιλελεύθερους – κατά κύριο λόγο – και από μερικούς ακραίους συντηρητικούς πολιτικούς και οικονομολόγους. Μπρούντερλε και Ρέσλερ εμφανίζονται σε κατάσταση “αμόκ”. Μέρα παρά μέρα, ένας από τους δύο βγαίνει και ζητά δημοσίως τον εξοβελισμό των “μαύρων προβάτων” της Ευρώπης, κατηγορώντας την κυβέρνηση Μέρκελ ότι σκορπίζει τα λεφτά των Γερμανών χωρίς να θέτει όρους. Η τελευταία ατάκα του Ρέσλερ που συγκράτησα ήταν: “Εξαντλείται η υπομονή μου με την Ελλάδα”.

Ο φίλος μου και εκ των μονίμων ανταποκριτών στο Βερολίνο, Παντελής Βαλασόπουλος, μου αποκάλυψε πρόσφατα ότι στη Γερμανία επιτρέπεται στους βουλευτές να κατέχουν θέσεις σε διοικητικά συμβούλια τραπεζών ή επιχειρήσεων και ότι, ειδικά στο χώρο των Φιλελευθέρων, αυτό θεωρείται φυσιολογικό. Δεν το γράφω αυτό για να υπερασπιστώ τη Μέρκελ, αλλά για να αντιληφθούμε ότι το παιχνίδι είναι πιο σύνθετο από όσο φανταζόμαστε. Για να σχηματίσουμε μία ρεαλιστική εικόνα για το “τί παίζεται” αυτή την ώρα στην Ευρώπη. Όταν ακούμε, λοιπόν, ότι υπάρχουν χώρες που περιμένουν ένα στραβοπάτημα της Ελλάδας για να μας πετάξουν έξω από το ευρώ, καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας τα “λυσσασμένα σκυλιά της Ευρώπης”, στο Βερολίνο και αλλού. Και να καταλάβουμε, ότι το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει ανάγκη να υποστηριχθεί από όλους εμάς, τους πολίτες που προσπαθούν να τρομοκρατήσουν αλυχτώντας…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News