Το ΠΑΣΟΚ, όπως και όλα τα κόμματα στη χώρα μας άλλωστε, στις διάδοχες καταστάσεις των ηγεσιών του, δεν αναζητούσε ανθρώπους μ' ένα καθαρό ιδεολογικό ή πολιτικό στίγμα, δεν αναζητούσε αυθεντικούς εκπροσώπους μιας συγκεκριμένης και σύχρονης πολιτικής θεώρησης που θ' ανταποκρινόταν στις ανάγκες των καιρών.

Αναζητούσε, έναν ικανό -με τα δεδομένα κάθε εποχής- αρχηγό ο οποίος θα έφερνε ή θα διατηρούσε το κόμμα στην εξουσία. Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Αυτό συνέβη με τον Κώστα Σημίτη το 1996, ο οποίος ας μην ξεχνάμε, ήταν σχεδόν ξένο σώμα στο ΠΑΣΟΚ και οι πολιτικοί του φίλοι ήταν περισσότεροι εκτός, παρά εντός κόμματος. Είδαν ωστόσο οι κομματικοί στο πρόσωπο Σημίτη, τον άνθρωπο που θα αντιπαρατεθεί στον Μιλτιάδη Έβερτ και θα ανταπεξέλθει ικανοποιητικά σ' αυτό τον ρόλο. Είδαν και κάτι άλλο βέβαια τότε. Πως ο Σημίτης, θα καθάριζε την θολή εικόνα του κόμματος από το άρρωστο κλίμα της εποχής, με Λιάνη, αυλικούς, τέντες έξω από το Ωνάσειο και σκάνδαλα. Πολλά σκάνδαλα.

Κάτι ανάλογο συνέβη με τον Γ.Παπανδρέου. Δεν ήταν χαρισματικός, δεν κουβαλούσε σαφές πολιτικό στίγμα, το μόνο που κουβαλούσε ήταν η συγγένεια με τον ιδρυτή του κόμματος η οποία λειτουργούσε ως διαβατήριο για ανακατάληψη της εξουσίας. Ο ΓΑΠ δεν ήξερε -και μάλλον ακόμα δεν ξέρει- τις ανάγκες μια κοινωνίας που μεταπολιτευτικά τουλάχιστον αναπτυσσόταν με σαθρό τρόπο, ενα μίγμα τριτοκοσμισμού, λαϊκισμού, νεοπλουτισμού και αρπαχτής. Ένας περίεργος τύπος ήταν που έπαιζε με τα ipad και iphone, έλεγε κάτι περίεργα για πράσινη ανάπτυξη και διόριζε αυλικούς σε κρίσιμες θέσεις.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτό τον κανόνα. Ναι, έχει χαρίσματα, είναι πιο συγκροτημένος από τον απερχόμενο, χειρίζεται θεαματικά καλύτερα την γλώσσα, έχει καλύτερη επαφή με την πραγματικότητα, αλλά δεν είναι αυτά για τα οποία τον επέλεξε το κομματικό σύστημα. Στο πρόσωπό του, βλέπουν έναν ικανό αρχηγό που μπορεί να βελτιώσει την εικόνα του κόμματος στις καμπύλες των δημοσκοπήσεων και ίσως μελλοντικά να ξαναφέρει το κόμμα στην εξουσία. Γιατί, αυτό, αποτελεί αυτοσκοπό.

Ακούγοντας τον Ευάγγελο να εκστομίζει τις τελευταίες ημέρες εκατομμύρια λέξεις, αναζήτησα κάποιες οι οποίες να είναι κανούργιες στο πολιτικό λεξιλόγιο, να προσδιορίζουν μια εναλλακτική πολιτική πρόταση, να δίνουν την αίσθηση πως η αυτοκριτική για την διαχείριση των δυο τελευταίων χρόνων τουλάχιστον, είναι γενναία, να δίνει τέλος πάντων ένα στίγμα διαφορετικό από εκείνο που επιχειρεί ο άλλος διεκδικητής της εξουσίας. Δεν βρήκα τίποτα, όσο καλή διάθεση και αν είχα.

Σίγουρα, ζούμε περίεργες εποχές. Δεν προσφέρονται για ξεκάθαρες ιδεολογικές ή πολιτικές αντιπαραθέσεις, όλα ειναι θολά, όλα ειναι δύσκολα για να μπούν σ' ένα καθαρό πλάνο. Αλλά σ' αυτές τις εποχές αναζητεί η κοινωνία το καινούργιο, το πρωτοποριακό, σ' αυτές αναζητεί το διέξοδο. Και σ' αυτό, ο Βενιζέλος δεν έχει να προσφέρει τίποτα. Ίσως και κανένας άλλος άλλωστε, από το πολιτικό προσωπικό, του ΠΑΣΟΚ μη εξαιρουμένου. Δεν ασπάζομαι την άποψη πως στις ημέρες μας, απουσιάζουν οι χαρισματικοί πολιτικοί ηγέτες. Αυτοί, σε μεγάλο βαθμό ειναι δημιουργήματα, μύθοι, είτε των μέσων ενημέρωσης, είτε των καταστάσεων που βιώνουμε. Δεν θεωρώ, για να το πω διαφορετικά, πως αν ζούσαν ο Ανδρέας Παπανδρέου ή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, θα χειριζόντουσαν τα πράγματα με καλύτερο τρόπο. Ίσως να ήταν πιο επιδέξιοι, αλλά όχι ικανοί για κάτι θεαματικά διαφορετικό.

Οι κοινωνίες -για την ακρίβεια, μεγάλα κομμάτια τους- επιλέγουν τους ηγέτες τους, ας μην το ξεχνάμε αυτό. Ο κομματικός μικρόκοσμος του ΠΑΣΟΚ θέλει έναν Βενιζέλο για να τον ανεβάσει και πάλι σε βάθρα. Όπως ο αντίστοιχος μικρόκοσμος της Ν.Δ. ήθελε έναν Σαμαρά, του ΣΥΡΙΖΑ έναν Τσίπρα κ.ο.κ. Οι κομματικοί μικρόκοσμοι βέβαια είναι αριθμητικά περιορισμένοι και σήμερα κοινωνικά μάλλον αποδιοπομπαίοι, αλλά δυστυχώς και εκείνοι που αποφασίζουν με την ψήφο τους ποιοί θα μας κυβερνούν, δεν εχουν συνήθως διαφορετική άποψη. Ίσως αυτή την φορά να συμβεί κάτι διαφορετικό και να πέσω έξω, αλλά φοβάμαι πως όχι.

Εν κατακλείδι, ο Βενιζέλος ταιριάζει απόλυτα σ' αυτό που το ΠΑΣΟΚ σήμερα σηματοδοτεί. Εικόνα του είναι και του μοιάζει, που θα έγραφε και η Γαλάτεια Καζαντζάκη…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News