Αν τυχόν δεν τον έχετε ακούσει, ο Νικίτα Μαζέπιν είναι οδηγός της Formula 1. Είναι Ρώσσος, 22 ετών. Τρέχει για την ομάδα της Haas και έκανε το ντεμπούτο του στο κορυφαίο πρωτάθλημα οδηγών πίστας στον κόσμο, στην F1 δηλαδή, το 2021, στο Γκραν Πρι του Μπαχρέιν. Ωστόσο, ο Μαζέπιν δεν είναι κορυφαίος οδηγός. Οι κακές γλώσσες λένε πως του έχουν βγάλει και παρατσούκλι: «Μαζεσπίν» – εκ του αγγλοσαξωνικού «spin», όρα «σπινάρω», «βγαίνω απ΄τον δρόμο» και τα συνναφή. Στο δε διαδίκτυο υπάρχει μέχρι και ο λογαριασμός στο Twitter @NikitaHaasASpin με την ακανθώδη απορία τού «μήπως ο Μαζέπιν τράκαρε σήμερα». Το ‘χει για ψωμοτύρι, δηλαδή, ο Νικίτα.
Ο Μαζέπιν μπορεί να είναι αργός και ζημιάρης αλλά δεν είναι εγκληματίας. Τυγχάνει, όμως, ο πατέρας του, ο Ντμίτρι Μαζέπιν, να ανήκει στη ρωσική ελίτ, να έχει αγαστές σχέσεις με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και να είναι δισεκατομμυριούχος. Μάλιστα το μονοθέσιο του υιού ήταν διακοσμημένο με τα αυτοκόλλητα της επιχείρησης του πατρός, της Uralkali που διατηρεί ορυχεία, είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και αποτελεί τεράστιο εξαγωγέα ποτάσας. Όλα αυτά μέχρι προχθές. Όταν, δηλαδή, η ομάδα της Hass αποφάσισε να βγάλει τα liveries, τα χρυσοπληρωμένα σήματα του μεγάλου χορηγού.
Οι φήμες λένε πως ο Μαζέπιν πήρε τη θέση στο άβολο μπάκετ με τα χρήματα του μπαμπά. Εντάξει, σύμφωνοι, είναι κάτι τις παραπάνω από φήμες. Με κάποιο τρόπο και η ομάδα της Haas θα πρέπει να βγάλει το μεροκάματο στο πανάκριβο «τσίρκο» της F1, εκεί όπου μόνο οι πολύ εύρωστες οικονομικά ομάδες, τύπου Mercedes, Red Bull, McLaren και Ferrari, βλέπουν τους τίτλους των ειδήσεων. Παρόλα αυτά, η Haas επέδειξε την τόλμη που χρειαζόταν η στιγμή και ξεκόλλησε τα λογότυπα του μπαμπά Μαζέπιν. Θα μου πεις, αμερικανός είναι ο ιδιοκτήτης της, ο 69χρονος Τζιν Χάας, θα μπορούσε να κάνει κι αλλιώς, έστω για τα προσχήματα; Το έκανε πάντως και ήταν το σωστό.
Την επόμενη μέρα η ηγεσία του σπορ, η FIA, η παγκόσμια ομοσπονδία μηχανοκίνητου αθλητισμού εξέδωσε τη δική της ανακοίνωση αναφορικά με το ρωσικό Γκραν Πρι. Τα περισσότερα media έγραψαν πως η Formula 1 ακυρώνει τον αγώνα στο Σότσι. Συγγνώμη, αλλά κάτι τους ξέφυγε. Δεν έβαλαν εισαγωγικά στο ρήμα «ακυρώνει». Αν και θα έπρεπε. Κι αυτό γιατί, αν διαβάσετε προσεκτικά το ανακοινωθέν (εδώ), προς το τέλος, λέει ότι αφού μπλα-μπλα, «είναι αδύνατον να γίνει το ρωσικό Γκραν Πρι υπό τις υπάρχουσες καταστάσεις». Επαναλαμβάνω: «υπό τις υπάρχουσες καταστάσεις». Οχι ακυρώνεται. Οι καταστάσεις αλλάζουν, μπορεί να εξομαλυνθούν, μη δεσμευτούμε κιόλας. Πέρυσι, άλλωστε, ο αγώνας στην πίστα του Σότσι είχε γίνει τέλος Σεπτέμβρη. Πού ξέρεις τι μας ξημερώνει μέχρι το φθινόπωρο;
«Και, δηλαδή, τι να έλεγαν;», ακούγεται μια δύσπιστη φωνή από το βάθος της πίστας. Να, ό,τι είχαν πει και πέρυσι για το ιαπωνικό Γκραν Πρι, με αφορμή τον κορονοϊό. Νέτα-σκέτα και ξεκάθαρα, όταν είχαν ανακοινώσει ότι «κατόπιν συζήτησης με τις Αρχές και τους εκπροσώπους του αγώνα, ακυρώνεται ο αγώνας». Υπάρχει μεγάλη διαφορά και δύσκολα απλώς να ξέφυγε από τη γραμματέα της FIA την ώρα που το πληκτρολογούσε. Οι λέξεις σε τέτοιες περιπτώσεις δεν γράφονται στο σκαμνάκι του βουλκανιζατέρ.
Να το πάμε και παραπέρα; Αν η Formula 1 είχε ουσιαστική ευαισθησία, ίσως να ‘πρεπε να ξανασκεφτεί τι συμβαίνει και αλλού. Προφανώς όχι τόσο απροκάλυπτα όπως ό,τι επιχειρείται εδώ και τώρα στην Ουκρανία. Πάντως ιδιαίτερα ηχηρά επίσης. Παράδειγμα; Μήπως περιπτώσεις τύπου Σαουδικής Αραβίας ή Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, όπου καταπατώνται δικαιώματα σα σκουλίκια στην άσφαλτο, θα ΄πρεπε να συνυπολογιστούν στο μάστερ πλαν; Για να μην μπει στο τραπέζι και η φράση «τουρκικό Γκραν Πρι». Αν όντως υπάρχει ευαισθησία, πώς γίνεται να είσαι πιλότος της F1, (δεν λέω ονόματα) σφόδρα υπέρ των δικαιωμάτων της LGBT κοινότητας, αλλά δέχεσαι να τρέχεις σε πίστες όπου αν τυχόν και είσαι γκέι σε στέλνουν για άμεσο λιθοβολισμό; Πώς διαχειρίζεται η ηγεσία του σπορ, ενός θεσμού με παγκόσμια απήχηση, τη διεθνή της εικόνα σε χώρες που κατηγορούνται συστηματικά για αθρόες παραβιάσεις στοιχειωδών δικαιωμάτων; Ή, ας πούμε, εκεί όπου γυναίκες δεν μπορούν καν να οδηγήσουν αυτοκίνητο χωρίς να συνοδεύονται από ανδρική παρουσία. Δεν είναι χονδροειδής αντίφαση; Ναι, σύμφωνοι, το θέμα ανοίγει χοντρά.
Εναλλακτικές υπάρχουν. Και το μήνυμα θα μπορούσε να ακουστεί εξίσου ηχηρά και με ιδιαίτερο συμβολισμό αν, για παράδειγμα, έμπαιναν στη συζήτηση πίστες που βρίσκονται σε πρώην κομμουνιστικές χώρες. Στην Ανατολική Γερμανία, τη Τσεχία η στην πιστάρα, το Silesia Ring, στην Πολωνία, όπου είχα βρεθεί (εδώ) για τα 70 χρόνια της Porsche. Άξια αντικαταστάτρια.
Koντολογίς. Η Formila 1 οφείλει να βγάλει τελείως εκτός από το καλεντάρι τη Ρωσία. Όχι μόνο για φέτος. Ωστόσο, ειδικά τα νεότερα χρόνια, ήταν -και παραμένει- άρρηκτα συνυφασμένη με το χρήμα. Όπως και το μπάκετ του «Μαζεσπίν».