Μια εικόνα, χίλιες λέξεις! Ο εγγονός ενός μετανάστη που αναγκάστηκε να περάσει τον Ατλαντικό, να αλλάξει το επίθετο του και να αναζητήσει δουλειά στα λεωφορεία της Νέας Υόρκης για να βρει τα πατήματα του στον Νέο Κόσμο κάθισε, χρόνια μετά, δίπλα στον πρωθυπουργό της χώρας από την οποία έφυγε ο παππούς με τα λίγα υπάρχοντα του φέρνοντας στο τραπέζι των συσκέψεων ένα επενδυτικό πρόγραμμα με γνωστή αρχή και με ανοιχτών προοπτικών μέλλον.
«Είμαι πολύ περήφανος που είμαι Ελληνας και πάντα σκέφτομαι ότι αν οι παππούδες μου ήταν εδώ, τρεις από τους οποίους μετανάστευσαν από τη χώρα σε δύσκολες εποχές, θα εκπλήσσονταν σήμερα για δύο λόγους: ο ένας είναι ότι βρίσκομαι με τον Πρωθυπουργό και ο δεύτερος, ότι είμαι ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της JPMorgan Chase. Αρα αυτό με κάνει περήφανο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Σας ευχαριστώ». Τα λόγια του ίδιου του Τζέιμι Ντάιμον, του εγγονού του Πάνου Παπαδημητρίου που άλλαξε το επίθετο του για να βρει δουλειά μιας και οι μετανάστες και δη οι μετανάστες από την Ανατολή δεν είχαν στο ήλιο μοίρα.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, με δύο συνεργάτες του – ο επικεφαλής επενδυτικής τραπεζικής της JPMorgan στην Ελλάδα Στέλιος Παπαδόπουλος και ο Τάκης Γεωργακόπουλος, Global Head of Wholesale Payments- μιλώντας στη σύσκεψη με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη είπε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Είμαι ενθουσιασμένος που βρίσκομαι εδώ. Ξέρετε, συναντηθήκαμε για πρώτη φορά το 2019 και είχαμε προγραμματίσει ένα ταξίδι το οποίο δυστυχώς ακυρώθηκε λόγω αυτής της τρομερής ασθένειας, της Covid. Αλλά είμαι ενθουσιασμένος για την πρόοδο που έχετε πετύχει στην Ελλάδα και είμαστε επίσης ενθουσιασμένοι που αγοράζουμε το 49% της Viva.
»Νομίζω ότι η Viva είναι μία σπουδαία ένδειξη του ταλέντου στον τομέα της μηχανικής που έχετε σε αυτή τη χώρα και είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αναπτυχθείτε. Οπως γνωρίζετε, έχουμε σχέδια να επεκταθούμε με την πάροδο του χρόνου, επομένως αυτό μπορεί να αποτελέσει κόμβο τεχνολογίας για την JPMorgan Chase σε όλο τον κόσμο και είμαι πολύ χαρούμενος για την Ελλάδα, για την ελληνική μου κληρονομιά».
Αλλά, ας μην μείνουμε στην ελληνική κληρονομιά του billionaire Ντάιμον και ας περάσουμε γρήγορα στις ανατροπές που φέρνει η ίδια η επιλογή του να έρθει και να επενδύσει στην χώρα μας σε μια πολύ ιδιαίτερη μεταβατική περίοδο όπου «παίζεται» το στοίχημα της ανάκαμψης και της σκυτάλης που αυτή μπορεί να δώσει σε μια βιώσιμη ανάπτυξη με μέλλον.
Ηδη, η απόφαση να «χτισθεί» ένα innovation tech hub με έδρα την Ελλάδα και με διεθνή εμβέλεια, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες που έχει το εγχώριο οικοσύστημα καινοτομίας με τις νεοφυείς εταιρείες, τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστημιακά εργαστήρια κλπ. είναι μια ισχυρή επένδυση στη νέα γενιά και στο τόπο. Η καλύτερη δυνατή ψήφος εμπιστοσύνης. Και το hub αυτό θα «χτισθεί» ανεξάρτητα από τις εξελίξεις που θα «τρέξουν» τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια στο συγκρότημα της Viva. Εκεί τα πράγματα έχουν πάρει τον δρόμο τους…
Σε κάθε περίπτωση, ο αμερικανικός τραπεζικός όμιλος δεν «αγόρασε» τις αποτιμήσεις της Viva, ούτε πολύ περισσότερο τις προσδοκίες των επομένων ετών, αλλά την παρουσία, τις άδειες και την πελατειακή της βάση. Η Viva και οι άνθρωποι της λειτούργησαν ως αποτελεσματικοί σκαπανείς ενός νέου μέλλοντος για τις παραδοσιακές τράπεζες – και μέχρι εκεί. Μάλιστα, το που θα φτάσει η συμμετοχή της J.P.Morgan Chase στη Viva αυτή τη στιγμή ουδείς πλην των πρωταγωνιστών του deal γνωρίζει.
Το παράδειγμα, της στρατηγικής συνεργασίας με τη Volkswagen Financial Services AG είναι απολύτως χαρακτηριστικό των προθέσεων. Εκεί, το σχέδιο «τρέχει» για την απόκτηση κοντά στο 75% στην πλατφόρμα πληρωμών του κατασκευαστή αυτοκινήτων, με την επιφύλαξη των ρυθμιστικών εγκρίσεων.
Αλλά, το πιο ενδιαφέρον όλων είναι ότι η JPMorgan Chase με τον πλέον επίσημο τρόπο βρίσκεται στην Ελλάδα και ήρθε για να μείνει… Και όχι να μείνει να «βλέπει» τα πράγματα από θέση κομπάρσου αλλά με την ενέργεια του πρωταγωνιστή.
Αν το 2018 – έστω και το 2019- ένας στενός φίλος του αφεντικού της JPMorgan έσκυβε στο πλάι του και με συνωμοτικό τινά τρόπο του παρουσίαζε ένα σχέδιο δράσης αξιοποιώντας τις όποιες ευκαιρίες ανάπτυξης στα πάτρια εδάφη θα εισέπραττε το γέλιο του. Και όμως λίγα χρόνια μετά βρέθηκε να εξαγοράζει ένα ισχυρό μειοψηφικό πακέτο μιας fintech εταιρείας που κατάφερε να διεθνοποιηθεί και να κερδίσει άδειες και μερίδια σε αρκετές ευρωπαϊκές αγορές στο τομέα των ηλεκτρονικών συστημάτων συναλλαγών.
Τι σημαίνει αυτό; Η απάντηση είναι απλή: Ποτέ μην λες ποτέ. Το ένα φέρνει το άλλο. Η μία επένδυση θα φέρει μια δεύτερη και εκείνη… Αλλά, για όλα αυτά υπάρχει χρόνος. Η διαδικασία για την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) δεν έχει καν ξεκινήσει… Και δεν είναι η μοναδική προϋπόθεση για να γίνουν οι δεύτερες και τρίτες σκέψεις. Η επενδυτική βαθμίδα, η ανοικτή συζήτηση για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο στην Ευρωζώνη, οι εξελίξεις στην ΝΑ Μεσόγειο, ο κρίσιμος τομέας της ενέργειας, η προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού και άλλα τόσα είναι οι μικρές ή και οι μεγαλύτερες ψηφίδες που θα παίξουν ρόλο για το τι θα κάνει η JPMorgan στην Ελλάδα του Ταμείου Ανάκαμψης και της διακυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη.
Αλλά, ας πάμε πίσω στον χρόνο. Λίγο πριν, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Κάποτε στην Αμερική
Ο Πάνος Παπαδημητρίου που είχε στο μεταξύ δουλέψει ως τραπεζικός υπάλληλος στη Σμύρνη και την Αθήνα αποφασίζει να κάνει το μεγάλο ταξίδι για τον Νέο Κόσμο. Φθάνει στην Νέα Υόρκη πάμπτωχος. Αναζητά δουλειά αλλά δουλειά με αξιοπρέπεια και καλό μεροκάματο δεν υπάρχει για έναν νεαρό μετανάστη από την Ανατολή. Εκείνος παίρνει την μεγάλη απόφαση και αλλάζει το επίθετο του. Από Παπαδημητρίου γίνεται Dimon. Ακούγεται σαν γαλλικό, αν το προφέρεις λάθος, αλλά βοήθησε και σε ένα φλερτ που ανέπτυξε με μια Γαλλιδούλα.
Με τα πολλά ο Dimon βρίσκει μια δουλειά στην Bank of Athens Trust Company, θυγατρική της Τράπεζας Αθηνών που συγχωνεύθηκε αργότερα με την Εθνική Τράπεζα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία η τράπεζα ιδρύεται στην Νέα Υόρκη το 1926, άρα ο παππούς του Τζέιμι Ντάιμον βρήκε τον δρόμο του λίγο πριν το μεγάλο Κραχ. Τα χρόνια που ακολουθούν τον βρίσκουν χρηματιστή στην Shearson, Hammill & Co. Εκεί θα βρει δουλειά και ο γιός του Πάνου, ο Θεόδωρος, ο πατέρας του Τζέιμι. Αν και ο Θεόδωρος ήθελε να γίνει μουσικός – έπαιζε βιολί- ο πατέρας τον έπεισε με τον τρόπο του να ακολουθήσει τα βήματα του. Και φαίνεται πως δεν το μετάνιωσε ποτέ. Δούλευε χρηματιστής μέχρι τα βαθιά του γεράματα.
Τόσο ο παππούς, όσο και ο πατέρας αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης αλλά και παράδειγμα προς μίμηση για τον νεαρό Τζέιμι. «Ο παππούς μου ήταν ένας συναρπαστικός τύπος: Μιλούσε έξι γλώσσες, περπατούσε χιλιόμετρα την ημέρα, διάβαζε πολύ», είπε ο Ντάιμον στο podcast «Coffee with The Greats» τον Ιούλιο του 2020. Το αφεντικό της JPMorgan δεν παραλείπει να τονίζει ότι ο παππούς του ήταν ένας υπέροχος άνδρας.
Και από τους δύο, τον παππού και τον πατέρα, ο Jamie πήρε πολλά και πάνω από όλα την κληρονομιά (ευχή και κατάρα, όπως έχει πει) να είναι δίκαιος στη ζωή του.
Ο πατέρας του, ο Τεντ, που μιλούσε λίγα ελληνικά αλλά ήταν περήφανος για την καταγωγή του, μιλούσε με ενθουσιασμό για τον γιό του και την διαδρομή που είχε ξεκινήσει. Ο Τεντ για δεκαετίες δούλευε ως χρηματιστής, έχοντας ξεκινήσει από την Shearson, η οποία στη δεκαετία του ΄80 μετεξελίχθηκε σε Shearson Lehman Brothers και στη συνέχεια, σε Shearson Lehman/American Express.
Ο Τζέιμι Ντάιμον έγινε το αφεντικό του πατέρα του στη δεκαετία του ΄90. Ο γιος έγινε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Smith Barney τον Ιανουάριο του 1996 και ο πατέρας βρέθηκε εκεί μετά από αλλεπάλληλες εξαγορές και συγχωνεύσεις. Αλλά, δεν ήταν η μοναδική φορά που βρέθηκαν πατέρας και γιός κάτω από την ίδια σκέπη. Τον Νοέμβριο του 2009, στα 78 χρόνια του ο αειθαλής Τέντ άρχισε μια μορφή συνεργασίας με το brokerage unit της J.P. Morgan μαζί με άλλους 3 άλλους brokers, όλες γυναίκες με τις οποίες ο πατέρας είχε συνεργαστεί μαζί τους για περισσότερο από 20 χρόνια.
Αλλά, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. O Ντάιμον ξαναβρίσκει τις ρίζες της οικογένειας του και έχει τη δυνατότητα να συνομιλήσει με την Ιστορία και τα παιχνίδια της. Ο πάμπτωχος μετανάστης παππούς και ο billionaire εγγονός επενδυτής σε μια χώρα που γιόρτασε πέρσι τον θρίαμβο της Ανεξαρτησίας της (200 χρόνια από το 1821) και την ανατρέχει τώρα στη καταστροφή της Μεγάλης Ιδέας και τον ξεριζωμό του Μικρασιατικού Ελληνισμού (100 χρόνια από το 1922).
Και ο Ντάιμον στο ταξίδι στα πάτρια εδάφη δεν ήταν μόνος αλλά είχε δίπλα του δύο Ελληνες. Τον Στέλιο Παπαδόπουλο και τον Τάκη Γεωργακόπουλο. Κρατήστε τα ονόματα. Θα τα ακούμε και θα τα διαβάζουμε συχνά πυκνά στα χρόνια που έρχονται. Ο Γεωργακόπουλος ένας απόφοιτος του ΕΜΠ πρόκοψε στην νέα του πατρίδα, τις ΗΠΑ και σήμερα έχει ένα κομβικό ρόλο στο νέο τοπίο των τραπεζών που φέρνει μαζί της η ψηφιακή εποχή. Ο Παπαδόπουλος είναι ένας επιτυχημένος επαγγελματίας manager που η δουλειά του στο ΟΔΔΗΧ τα δύσκολα χρόνια των Μνημονίων αναγνωρίζεται από φίλους και… ανταγωνιστές (αν και ορίστηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά το 2012 παρέμεινε και επί ΣΥΡΙΖΑ μέχρι και το 2017 έχοντας λάβει τα εύσημα από τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο).
Η μεγαλύτερη εν εξελίξει επένδυση της JPMorgan Chase στη χώρα μας πέραν όλων των άλλων διαμορφώνει το πλαίσιο για την υποδοχή και άλλων εμβληματικών κινήσεων και πρωτοβουλιών που τροφοδοτούν με καύσιμο διαρκείας το συνεκτικό πολιτικό σχέδιο Ελλάδα 2.0.
