Προσοχή, μας βλέπουν! Βλέπουν βαθιά στο υποτίθεται απόκρυφο «είναι» κάθε πολίτη! Παλιό το αστείο; Μάλλον όχι. Διότι, όντως, οι εμπορικές εταιρείες, εν αγνοία των πολιτών, συγκεντρώνουν προσωπικά δεδομένα χρηστών του Ιντερνετ και άλλων «έξυπνων» συσκευών όπως είναι τα κινητά τηλέφωνα, ακόμη και τα νέας κοπής… ψυγεία!
Το νοσιμότερο: οι εν λόγω εταιρείες, πέρα από τις «στοχευμένες» πωλήσεις τους βάσει του «προφίλ μας» το οποίο οι ίδιες αυθαίρετα φιλοτεχνούν, δεν διστάζουν να ανταλλάσσουν αυτά τα στοιχεία και μεταξύ τους, ούτε φυσικά να τα μοιράζονται με τον Νόμο όταν εκείνος επείγειται να παρακάμψει τους… νόμους! Απίθανο, ε;
Το φαινόμενο έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στις ΗΠΑ.
Μπορεί μέσες άκρες να γνωρίζουμε ότι μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς μας στο Διαδίκτυο καταγράφεται με διαφόρους τρόπους, αλλά σίγουρα ελάχιστοι από εμάς γνωρίζουμε τον όγκο των καταγεγραμμένων προσωπικών δεδομένων μας, αλλά και το εύρος της διαρροής τους στον κυβερνοχώρο. Οσα διαπίστωσε προσπαθώντας να ανακαλύψει την τύχη των online προσωπικών δεδομένων του μοιράστηκε με τους αναγνώστες του ο αρθρογράφος των New York Times Τιμ Χερέρα που περιγράφει ένα τεράστιο ψηφιακό περιβάλλον Μεγάλου Αδελφού.
Μυστικά «προφίλ»
«Πραγματοποίησα πρόσφατα μια έρευνα για την ασφάλεια των online δεδομένων μου και ανακάλυψα ότι η Google δίνει σε άλλες εταιρείες, κυρίως από τον τομέα του μάρκετινγκ, διάφορα στοιχεία μου και ειδικότερα όσα έχουν να κάνουν με την πιστοληπτική μου ικανότητα. Το ίδιο κάνουν και άλλες εταιρείες, διαφόρων κλάδων, τις ιστοσελίδες των οποίων επισκέπτομαι. Κάποιες από αυτές, όπως η Target, σταματούν να το κάνουν αν τους καλέσεις και τους το ζητήσεις. Αλλες πάλι, όπως ο μιντιακός γίγαντας Hearst, ζητούν να στείλεις ταχυδρομικά το σχετικό αίτημα και όχι με e-mail στο νομικό τμήμα της εταιρείας! Υπάρχουν εταιρείες όπως η Sift που συλλέγει δεδομένα της καταναλωτικής σου δραστηριότητας και δημιουργεί χωρίς εσύ φυσικά να το γνωρίζεις ένα εμπορικό προφίλ διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο».
Στο «προφίλ» αυτό συγκαταλέγονται δεδομένα όχι μόνο στο επίπεδο των προτιμητέων προϊόντων, των εξόδων προς αγορά τους κ.λπ., αλλά και σε επίπεδο ιδιοσυγκρασίας ατόμου: δηλαδή πόση ώρα μπορεί να περιμένει κάποιος στην αναμονή μιας τηλεφωνικής γραμμής όταν καλεί μια εταιρεία, πόσο συχνά επιστρέφει προϊόντα που αγόρασε και για ποιον λόγο, κ.ά. παρεμφερή, ψυχολογικού χαρακτήρα στοιχεία.
«Οπως είναι ευνόητο αιφνιδιάστηκα και ταυτόχρονα ομολογώ ότι τρόμαξα από το επίπεδο και το βάθος των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται. Το ίδιο και όποιοι άλλοι το μαθαίνουν, όπως η αρθρογράφος Κασμίρ Χιλ η οποία όταν έμαθε για τη Sift απευθύνθηκε σε αυτήν και ζήτησε να της δώσει το εμπορικό προφίλ που είχε δημιουργήσει η εταιρεία για εκείνη.
»Μα τι μου είπε η Κασμίρ Χιλ όταν επικοινωνήσαμε: ‘Γνωρίζω ότι παρακολουθούνται οι κινήσεις και δραστηριότητές μας με διαφόρους και πολλές φορές αναπάντεχους τρόπους. Ομως πραγματικά σοκαρίστηκα όταν μου παραδόθηκε από μια εταιρεία την οποία αγνοούσα ένα αρχείο 400 σελίδων γεμάτων με προσωπικά δεδομένα δικά μου. Ενιωσα πολύ περίεργα όταν είδα ότι υπήρχε καταγραφή του τι είχα παραγγείλει πριν από τρία χρόνια σε ένα ινδικό εστιατόριο όπου είχα πάει να φάω. Εκνευρίστηκα όταν είδα καταγεγραμμένες όλες τις προσωπικές και υποτίθεται προστατευμένες συνομιλίες και επικοινωνίες που είχα στην πλατφόρμα Airbnb όποτε χρειάστηκε είτε για επαγγελματικούς είτε στη διάρκεια διακοπών να νοικιάσω για λίγες μέρες κάποιο κατάλυμα. Θεωρούσα ότι αυτά τα δεδομένα παραμένουν μόνο στα αρχεία της πλατφόρμας και δεν θα διαρρεύσουν δεξιά και αριστερά’».
Τα μάτια της κουζίνας… βλέπουν
«Δεν ήταν μυστικό ότι κάθε κίνηση μας στο Διαδίκτυο καταγράφεται. Ομως καθώς οι διαφόρων ειδών συσκευές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας (π.χ τηλεοράσεις, ψυγεία, κ.λπ.) αλλά πάνω από όλα τα κινητά τηλέφωνα είναι πλέον και αυτά online, ο όγκος των προσωπικών μας δεδομένων που αποτελούν προϊόν καταγραφής και εκμετάλλευσης μεγαλώνει με γεωμετρική πρόοδο. Αυξάνονται συνεχώς οι πηγές ροής δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία προσωπικών και εμπορικών προφίλ ενός ανθρώπου.
»Μπορεί ο πολύς κόσμος να μην το αντιλαμβάνεται, αλλά τα αυτοκίνητά μας καταγράφουν συνεχώς το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε και στέλνουν αυτά τα στοιχεία σε κάποιο άγνωστο διακομιστή. Tα προσωπικά δεδομένα διακινούνται με εντελώς άναρχο τρόπο ειδικά στις ΗΠΑ» αναφέρει και ο Μπένετ Σάιφερς, στέλεχος του Ιδρύματος Ηλεκτρονικών Συνόρων μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης προστασίας των online προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών.
Συνεργασία με την Αστυνομία
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στο άκουσμα όλης αυτής της κατάστασης αντιδρούν λέγοντας «δεν με νοιάζει, δεν έχω τίποτε να κρύψω» και προσπερνούν εύκολα το ζήτημα της διαρροής των προσωπικών τους δεδομένων.
«Ισως αλλάξουν γνώμη όταν μάθουν ότι όλα αυτά τα δεδομένα οι εταιρείες δεν τα μοιράζονται μόνο μεταξύ τους αλλά και με τις διωκτικές Αρχές οι οποίες μπορούν έτσι να έχουν στη διάθεσή τους προσωπικά δεδομένα των πολιτών χωρίς να χρειάζεται πλέον να εκδίδουν εντάλματα και γενικά να ακολουθούν τις νόμιμες οδούς για να το πετύχουν. Αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο κάποιους ανθρώπους και μπορεί κάποια στιγμή να υποστούν τις συνέπειες και εκείνοι που δηλώνουν τώρα αδιάφοροι.
»Επίσης η άναρχη διαρροή προσωπικών δεδομένων διευκολύνει την ανάπτυξη ολοένα και πιο εξελιγμένων και αποτελεσματικών μεθόδων εμπορικής ή και πολιτικής παραπλάνησης των πολιτών» συνεχίζει ο Μπένετ Σάιφερς, ο οποίος αναγνωρίζει ότι η παγκόσμια κοινότητα έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και γίνονται κάποια βήματα στην κατεύθυνση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, όπως λόγου χάρη είναι η ευρωπαϊκή νομοθεσία GDPR ή κάποιες εισαγγελικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες που γίνονται στις ΗΠΑ.