«Τελικά αυτός είναι ο λόγος που κάποιες απώλειες είναι τόσο συνταρακτικές: όχι επειδή αρνούνται την πραγματικότητα, αλλά επειδή την αποκαλύπτουν. Ενα από τα πολλά πράγματα που μας μαθαίνει μία απώλεια είναι να διορθώνουμε την αίσθησή μας περί των διαστάσεων, δείχνοντάς μας τον κόσμο όπως πραγματικά είναι», γράφει η Κάθριν Σουλτς στο αυτοβιογραφικό έργο της «Lost & Found: A memoir» που κυκλοφόρησε στα μέσα του προηγούμενου μήνα. «Οπως τα αισθήματα του δέους και του πόνου, με τα οποία συνδέεται στενά, μία απώλεια έχει τη δύναμη να μας υποβιβάζει άμεσα σε σχέση με ό,τι μας περιβάλλει», εξηγεί.
Στις σελίδες του τελευταίου βιβλίου της η Κάθριν Σουλτς αφηγείται την ιστορία της, με σημεία αναφοράς μια απώλεια, του πολυαγαπημένου της πατέρα (απογόνου μιας οικογένειας Εβραίων από την Πολωνία που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος), και μια συνάντηση με τη γυναίκα που επρόκειτο στη συνέχεια να παντρευτεί, με τα δύο γεγονότα σχεδόν να συμπίπτουν.
Ομως το «Lost & Found» αποτελεί πέρα από μία βιογραφία, και έναν στοχασμό (τον οποίο η πανδημία κατέστησε σχεδόν επιτακτικό) όσον αφορά το πώς η ευτυχία μπορεί να συνυπάρχει με τον πόνο, τόσο σε προσωπικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Τα εν λόγω θέματα η βραβευμένη με Πούλιτζερ δημοσιογράφος του The New Yorker τα αντιμετωπίζει εκ νέου μέσω ενός άρθρου της στους New York Times για τις απώλειες, τις μεγάλες και τις μικρές, της πανδημίας.
«Ο κορονοϊός έχει σκοτώσει σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους σε αυτή τη χώρα (τις Ηνωμένες Πολιτείες) και περισσότερους από πεντέμισι εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα μας έχει στερήσει μια συγκλονιστική ποικιλία άλλων πραγμάτων: από τις μικρές επιχειρήσεις μέχρι την όσφρηση, από τη φυσική επαφή μέχρι την ψυχική υγεία, από το βράδυ της Παρασκευής με φίλους μέχρι το χαμόγελο που ανταλλάσσουμε με αγνώστους σε ένα γεμάτο βαγόνι του μετρό. Πώς μπορούμε να ζήσουμε όχι μόνο με τόσο πολλές αλλά και τόσο ποικίλες απώλειες;», διερωτάται.
Προφανώς δεν τίθεται θέμα σύγκρισης μεταξύ των ανθρώπινων και όλων των λοιπών απωλειών. Ομως πρόκειται σε κάθε περίπτωση για απώλειες. «Η πανδημία έχει καταστήσει πολλούς από εμάς απρόθυμους να παραπονιόμαστε για μικρές απώλειες, παρόλο που αποκαλύπτουν μια θεμελιώδη αλήθεια όχι μόνο για την εποχή που ζούμε αλλά για τη ζωή γενικότερα: σχεδόν πάντα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με περισσότερα από ένα πράγματα τη φορά και επομένως αισθανόμαστε περισσότερα ένα πράγματα τη φορά. Αισθανόμαστε συμπάθεια μαζί με αυτολύπηση, τυχεροί και συνάμα απογοητευμένοι, ευγνωμοσύνη μαζί με πόνο», γράφει.
Αληθεύει ότι ο κορονοϊός και η πανδημία του ενέτειναν την εμπειρία της συγχρονικότητας αντιφατικών καταστάσεων και συναισθημάτων. Ωστόσο η εν λόγω συγχρονικότητα αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ύπαρξης, τη βάση της απεριόριστης πολυπλοκότητάς της.
Τα παραδείγματα είναι πολλά: «Νιώθεις ικανοποίηση για μια προσφορά εργασίας και θα ήθελες επίσης να μην χρειαστεί να μετακομίσεις στην άλλη άκρη της χώρας για να την αποδεχτείς. Απεχθάνεσαι την πρώην σύζυγό σου και λατρεύεις τα παιδιά που δεν θα είχες δίχως εκείνη, βλέπεις το παιδί σου σε ένα υπερηχογράφημα για πρώτη φορά ενώ η μητέρα σου πεθαίνει στο νοσοκομείο, αγαπάς τους γονείς σου και διαφωνείς σχεδόν σε όλα μαζί τους», αναφέρει ενδεικτικά η Κάθριν Σουλτς, κάνοντας λόγο για «fundamental AND-ness», για τη θεμελιώδη συγχρονικότητα της ζωής που «απαιτεί από εμάς να βιώνουμε ταυτόχρονα πάμπολλα αντιφατικά ή άσχετα μεταξύ τους πράγματα».
Τρόπος να απαλλαγούμε δεν υπάρχει. «Το μυστικό δεν είναι να ξεχωρίζουμε τα “πραγματικά” ή τα “συναφή” συναισθήματα από τους υποτιθέμενους περισπασμούς και συσκοτίσεις, αλλά να αποδεχτούμε πως αυτή η διαρκής ροή συναισθημάτων όχι μόνον είναι αναπότρεπτη αλλά και ζωτική: αυτή εμποδίζει την ευτυχία μας να καταστεί εφησυχασμός, την αγωνία μας να ακυρωθεί εντελώς», εξηγεί η εύγλωττα η αμερικανίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Για αυτόν τον λόγο μπορούμε και οφείλουμε να συνεχίσουμε να αισθανόμαστε χαρά ακόμη και εν μέσω μίας τραγωδίας αλλά και λύπη εν μέσω ανείπωτης ευτυχίας. Το να το αρνούμαστε είναι σίγουρα λάθος, πέρα από απατηλό, ενώ η αποδοχή αυτής της άκρως ανθρώπινης ιδιότητας μας επιτρέπει να βιώνουμε στο έπακρο όλα όσα συμβαίνουν, δηλαδή την ίδια τη ζωή.