Τα τελευταία 150 χρόνια ο άνθρωπος κατάφερε να κάνει ένα τεράστιο άλμα, αυξάνοντας τη διάρκεια της ζωής του σε πείσμα πανδημιών, πολέμων, πείνας και άλλων δεινών που πλήττουν τον πλανήτη. Από τα 35 χρόνια που ήταν ο μέσος όρος ζωής στην Ευρώπη το 1870, σήμερα έχει ξεπεράσει τα 80. Βεβαίως, η συνεισφορά της σύγχρονης ιατρικής είναι σημαντική, κυρίως στη μείωση της περιγεννητικής θνησιμότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής κατά τη διάρκεια κάποιας νόσου.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν εξειδικευμένοι επιστήμονες, οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση του μέσου όρου ζωής και κατ΄επέκταση του μέγιστου όρου επιβίωσης, είναι η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και της δημόσιας υγείας και η άνοδος του επιπέδου της εκπαίδευσης. Θα μπορούσαμε άραγε να διπλασιάσουμε και πάλι το προσδόκιμο ζωής και πώς; Οι New York Times δημοσιεύουν έναν πίνακα με τις καινοτομίες που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να το επαναλάβουμε.
Δυνατότητα σε 0-5 χρόνια
Συμπληρώματα διατροφής για επέκταση του χρόνου ζωής: Μια ένωση γνωστή ως Α-κετογλουταρικό άλας επεκτείνει τη διάρκεια ζωής σε θηλυκά ποντίκια και την υγεία σε ποντίκια και των δύο φύλων. Μια έρευνα ελέγχει τις επιπτώσεις της στους δείκτες γήρανσης του ανθρώπου.
Υγιεινή ζωή μέσω της χημείας: Η παχυσαρκία μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο ζωής κατά 10 χρόνια και πλέον. Ωστόσο η Σεμαγλουτίδη, ένα νέο επαναστατικό φάρμακο για απώλεια βάρους, που έχει υποβληθεί για έγκριση και θα μπορούσε σύντομα να τη λάβει, έχει περίπου τη διπλάσια αποτελεσματικότητα από τα τρέχοντα φάρμακα.
Υπερενίσχυση της παραγωγής των κυττάρων: Η Ελαμιπρετίδη είναι ένα φάρμακο που βοηθά στην αποκατάσταση της λειτουργίας μιτοχονδρίων και περιμένει έγκριση από τον F.D.A. ως θεραπεία για μια σπάνια νόσο των μιτοχονδρίων, των oργανιδίων των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ενέργειας.
Μόνιμη χρήση της μάσκας: Η χρήση της μάσκας μόνιμα και σε μεγάλη κλίμακα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των θανάτων από γρίπη, οι οποίοι τη δεκαετία πριν από την πανδημία ανέρχονταν στις ΗΠΑ σε 12.000 έως 61.000 ετησίως.
Αλληλουχία γονιδιώματος ατόμων άνω των 100 ετών: Περαιτέρω αποκωδικοποίηση και ανάλυση των γονιδιωμάτων ατόμων που ζουν 110 χρόνια και άνω θα μπορούσαν να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά τη μακροζωία τους.
Μικροπρωτεΐνες με ισχυρή δράση: Μια ένωση παρόμοια με το MOTS-c, ένα μικροπεπτίδιο που ενισχύει τη φυσική κατάσταση, αποτρέπει την παχυσαρκία και αυξάνει τη διάρκεια της ζωής με υγεία σε ποντίκια, δοκιμάζεται σε ανθρώπους και θα μπορούσε να εγκριθεί εντός τεσσάρων ετών.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού κατά του καρκίνου: Νέοι τρόποι κινητοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος κατά του καρκίνου και νέοι συνδυασμοί υπαρχουσών θεραπειών θα φέρουν την επανάσταση της ανοσοθεραπείας σε μια ευρύτερη ποικιλία καρκίνων που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Ενα φως για το Αλτσχάιμερ: Συσκευές που διεγείρουν τον εγκέφαλο χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες συχνότητες φωτός και ήχου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ και νοητική έκπτωση άλλης αιτιολογίας.
Εμβόλια mRNA κατά του καρκίνου: Εμβόλια που αξιοποιούν την τεχνολογία mRNA, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τα εμβόλια κατά της Covid-19, βρίσκονται σε εξέλιξη για μελανώματα, καρκίνο του παχέος εντέρου, καρκίνο του προστάτη, καρκίνο του μαστού και πολλά άλλα.
Μείωση παιδικών θανάτων από πνευμονία: Οι αναπνευστικές λοιμώξεις σκοτώνουν περίπου 750.000 παιδιά κάτω των 5 ετών κάθε χρόνο. Ο ΠΟΥ και η UNICEF ελπίζουν να επιτύχουν το στόχο τους για λιγότερους από τρεις θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις μέσω εμβολιασμού, θηλασμού, πρόσβασης σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη και μειωμένης ρύπανσης.
Δυνατότητα σε 5-10 χρόνια
Συσκευή ανίχνευσης αλκοόλ σε κάθε αυτοκίνητο: Ενα νομοσχέδιο στο Κογκρέσο, που θα επέβαλε την τεχνολογία ανίχνευσης μεθυσμένων οδηγών σε όλα τα νέα αυτοκίνητα που πωλούνται στις ΗΠΑ, θα μπορούσε να αποτρέψει περίπου 10.000 θανάτους ετησίως.
Αντικαπνιστικά μηνύματα: Το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού δεν προστατεύεται ακόμη από τα μέτρα καταπολέμησης του καπνίσματος που αποτρέπουν εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, πράγμα που ο ΠΟΥ θέλει να αλλάξει μέχρι το 2030.
Θεραπείες που βασίζονται στην τεχνολογία CRISPR: Οι κλινικές δοκιμές χρησιμοποιούν επί του παρόντος το εργαλείο επεξεργασίας γονιδίων για τη θεραπεία διαταραχών του αίματος, καρκίνου και κληρονομικής μορφής τύφλωσης, ενώ ερευνάται μια παρέμβαση σε καρδιακές παθήσεις.
Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας: Η βαθιά διέγερση του εγκεφάλου για τη μείωση της επιθυμίας για φαγητό και την ενίσχυση του μεταβολισμού θα μπορούσε να εγκριθεί για τη θεραπεία μιας ομάδας παχύσαρκων ατόμων που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες παρεμβάσεις.
Ασκηση σε χάπι: Φάρμακα που μιμούνται ορισμένα οφέλη της σωματικής άσκησης βρίσκονται σε εξέλιξη για καταστάσεις όπως οξεία νεφρική ανεπάρκεια και μυϊκή δυστροφία Duchenne. Και κάποια μέρα μπορεί να βοηθήσουν στην καθυστέρηση των επιπτώσεων της γήρανσης.
Το μυστικό του νεανικού αίματος: Με βάση μελέτες σε ποντίκια, θεραπείες που μιμούνται τη χημεία του νεανικού αίματος –αραιώνοντας το πλάσμα ή ρυθμίζοντας άλλους παράγοντες– θα μπορούσαν να παρατείνουν την υγιή ζωή, ίσως κατά δεκαετίες.
Ένα φάρμακο του διαβήτη για τη θεραπεία της γήρανσης: Η μετφορμίνη είναι ένα φάρμακο πρώτης γραμμής που βοηθά ήδη εκατομμύρια ανθρώπους να διαχειριστούν τον διαβήτη τύπου 2 και να μειώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο, καρδιακές παθήσεις, ακόμη και για Covid-19. Μια κλινική δοκιμή εξετάζει εάν θα μπορούσε να μειώσει τη θνησιμότητα για όλους.
Θεραπεία ενυδάτωσης με ψευδάργυρο από το στόμα: Η επίτευξη στόχων του ΠΟΥ για τη χρήση της θεραπείας θα μπορούσε να βοηθήσει έως το 2030 στην πρόληψη των θανάτων από διάρροια σε παιδιά κάτω των 5 ετών, που σήμερα ανέρχονται σε περίπου 500.000 ετησίως.
Νέα θεραπεία για τον HIV: Μια «λειτουργική θεραπεία» με καταστολή του ιού HIV που προκαλεί AIDS, χωρίς την ανάγκη συνεχούς θεραπείας, θα μπορούσε να εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες εντός της επόμενης δεκαετίας.
Προώθηση της εκπαίδευσης: Τα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης συσχετίζονται με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Μέχρι το 2030, ο ΟΗΕ στοχεύει να διασφαλίσει ότι όλα τα παιδιά παγκοσμίως θα ολοκληρώνουν το Δημοτικό και το Γυμνάσιο.
Ατομικά καλλιεργημένα μικροβιώματα: Εξατομικευμένα φάρμακα και δίαιτες θα μπορούσαν να βελτιστοποιήσουν τους πληθυσμούς των μικροβίων στο έντερο μας, οι οποίοι αλλάζουν καθώς γερνάμε και συνδέονται με σχεδόν κάθε σύστημα του σώματος.
Έλεγχος κοπράνων στο σπίτι: Το C.D.C. (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) στις ΗΠΑ ενισχύει τις προσπάθειες να αυξηθεί στο 80% το ποσοστό των Αμερικανών οι οποίοι εξετάζονται για καρκίνο του παχέος εντέρου μέσω τεστ των κοπράνων στο σπίτι και άλλων εργαλείων έως το 2030.
Τερματισμός παιδικού υποσιτισμού: Ο στόχος του ΟΗΕ για τον τερματισμό του παιδικού υποσιτισμού έως το 2030 θα μπορούσε να σώσει τις ζωές περισσότερων από δύο εκατομμυρίων παιδιών κάτω των 5 ετών ανά έτος.
Δυνατότητα σε 10-20 χρόνια
Σχεδιασμός γονιδίων: Οι γονιδιακές θεραπείες θα μπορούσαν να μας επιτρέψουν να τροποποιούμε τα γονίδια ή να ρυθμίζουμε την έκφρασή τους για την πρόληψη ή τη θεραπεία κοινών τύπων καρκίνου, αυτοάνοσων ασθενειών, διαβήτη και νευρολογικών παθήσεων.
Ενίσχυση μαιών: Μια μελέτη στο The Lancet Global Health διαπίστωσε ότι η ουσιαστική διεύρυνση των υπηρεσιών που προσφέρουν οι μαίες στις αναπτυσσόμενες χώρες θα μπορούσε να αποτρέψει το 41% των μητρικών θανάτων, το 39% θανάτων των νεογνών και 26% των νεκρών εμβρύων.
Τερματισμός της φυματίωσης: Η φυματίωση σκότωσε περίπου 1,4 εκατ. ανθρώπους το 2019. Μέχρι το 2035, ο ΠΟΥ στοχεύει στη μείωση των θανάτων από φυματίωση κατά 95%.
Θεραπεία για την Αλτσχάιμερ: Ερευνητές εξετάζουν πολλαπλές προσεγγίσεις για ένα φάρμακο που θα μπορούσε να αποτρέψει ή να επιβραδύνει πάρα πολύ την εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ, που σκότωσε περισσότερους από 120.000 Αμερικανούς το 2019.
Διακοπή του επιγενετικού ρολογιού: Ερευνώνται κοκτέιλ φαρμάκων που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή να αντιστρέψουν το «επιγενετικό ρολόι», που μετράει τη βιολογική ηλικία, δηλαδή τις μοριακές αλλαγές στο DNA που επηρεάζουν τα γονίδια καθώς γερνάμε.
Αποτελεσματικά εμβόλια ελονοσίας: Το μόνο εμβόλιο ελονοσίας που διατίθεται σήμερα απαιτεί τέσσερις λήψεις για να επιτευχθεί προστασία στην καλύτερη περίπτωση σε ποσοστό 40%. Νέες κλινικές δοκιμές και στη συνέχεια εμβόλια mRNA, θα μπορούσαν να έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Οργανα εργαστηριακά καλλιεργημένα: Ουροδόχοι κύστεις καλλιεργημένες σε εργαστήρια έχουν ήδη μεταμοσχευθεί σε ανθρώπους. Μόλις οι ερευνητές καταλάβουν πώς να αναδημιουργήσουν το περίπλοκο σύστημα των αιμοφόρων αγγείων σε άλλα όργανα – όπως νεφρά, συκώτια και καρδιές- πολλά άλλα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Εξαφάνιση παλαιών κυττάρων: Μια νέα κατηγορία φαρμάκων μπορεί να είναι σε θέση να σκοτώνει ή να εξουδετερώνει τα «γηρασμένα» κύτταρα, τα οποία εκπέμπουν μόρια που επιταχύνουν τη φλεγμονή και άλλα χαρακτηριστικά της κυτταρικής παρακμής.
Ένα αντιμυκητιασικό φάρμακο κατά της γήρανσης: Η ραπαμυκίνη, ένα αντιμυκητιασικό που εγκρίθηκε για να αποτρέπει την απόρριψη οργάνων, έχει παρατείνει τη ζωή των ποντικών περισσότερο από το ένα τρίτο. Μια δοκιμή εξετάζει τώρα τα αποτελέσματά της σε 350 σκύλους, ενώ προγραμματίζονται δοκιμές και σε ανθρώπους.
Ποικιλομορφία στις κλινικές δοκιμές: Οι Αφροαμερικανοί ιστορικά υποεκπροσωπούνται σε κλινικές δοκιμές. Η διόρθωση αυτής της ανισότητας, μαζί με άλλες πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας, θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του χάσματος προσδόκιμου ζωής μεταξύ λευκών και μαύρων Αμερικανών (78 ετών έναντι 72 ετών).
Δυνατότητα σε 20-50 χρόνια
Αποφυγή τροχαίων με αυτοματισμό: Η χρήση αυτοκινούμενων αυτοκινήτων σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να μειώσει τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα κατά περίπου 585.000 ζωές σε μια περίοδο 10 ετών.
Οχι στην αιθαλομίχλη των αυτοκινήτων: Η μετάβαση σε ηλεκτρικά οχήματα στις ΗΠΑ έως το 2050, θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα και να σώζει 6.300 ζωές ετησίως.
Αρση της χρήσης ορυκτών καυσίμων: Ερευνητές εκτιμούν ότι η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την εξάλειψη των εκπομπών ορυκτών καυσίμων και αντικατάστασή τους με αιολικές, ηλιακές, πυρηνικές και άλλες πηγές ενέργειας χαμηλών εκπομπών, θα μπορούσε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής κατά 1,1 χρόνια.
Εξάλειψη της ελονοσίας: Καλύτεροι τρόποι θανάτωσης κουνουπιών και προνυμφών κουνουπιών, περισσότερη πρόσβαση σε rapid tests και νέες θεραπείες με αρτεμισινίνη θα μπορούσαν να εξαλείψουν την ελονοσία –και τους 400.000 θανάτους που προκαλεί κάθε χρόνο– τις επόμενες δεκαετίες.
Μείωση της φτώχειας: Αν και ο στόχος του ΟΗΕ για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας έως το 2030 είναι όλο και πιο απίθανος, η συνεχής οικονομική ανάπτυξη –σε συνδυασμό με ισχυρότερους παγκόσμιους φορολογικούς νόμους– θα μπορούσε να συμβάλει στην παράταση της διάρκειας ζωής.
Δυνατότητα σε 50-100 χρόνια
Χειρουργοί ρομπότ: Προηγμένοι ρομποτικοί χειρουργοί θα μπορούσαν να ράβουν τραύματα, να αφαιρούν όγκους και να επισκευάσουν ιστούς με απαράμιλλη ακρίβεια, μειώνοντας τους θανάτους από ιατρικά λάθη.
Άνοδος των Nanobots: Κάποια ημέρα, ρομπότ νανο-κλίμακας μέσα στο σώμα μας θα μπορούσαν να κατασκευάζουν αισθητήρες και άλλες συσκευές για τη διάλυση των θρόμβων του αίματος, την καταπολέμηση του καρκίνου και στη μεταφορά φαρμάκων σε συγκεκριμένους στόχους.
Κυτταρικός επαναπρογραμματισμός για την επαναφορά του ρολογιού: Η ενεργοποίηση μιας χούφτας γονιδίων μπορεί να κάνει τα κύτταρα νέα και πάλι και να αναζωογονήσει τα όργανα. Με μια ένεση προσεκτικά συγχρονισμένη, ερευνητές αποκατέστησαν πρόσφατα την όραση σε ποντίκια με κατεστραμμένα οπτικά νεύρα.
Μια κλινική στο σπίτι σας: Με τη βοήθεια της προηγμένης Ρομποτικής και της Τεχνητής Νοημοσύνης (A.I.) μπορεί να δημιουργηθεί το απόλυτο εξατομικευμένο ιατρικό κέντρο: Μετά από τεστ του πρωινού σάλιου και ούρων, μια οικιακή ιατρική συσκευή σχεδιάζει και τυπώνει φάρμακα για τη βελτιστοποίηση του μεταβολισμού και του μικροβιώματός σας για εκείνη την ημέρα.