. | NASA/JPL

Τo Μεγάλο Φινάλε του Cassini #3

O Εγκέλαδος Ο Εγκέλαδος ήταν για τους επιστήμονες μια συνηθισμένη «παγωμένη μπάλα», ένα διαστημικό σώμα χωρίς κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για αυτό και στο αρχικό πρόγραμμα του Cassini δεν υπήρχε πρόβλεψη για επισταμένη εξερεύνησή του. Οταν όμως το σκάφος εντόπισε κοντά στον νότιο πόλο του δορυφόρου κάποιες ρωγμές από τις οποίες εκτοξευόταν στο Διάστημα ύλη από […]

Protagon Team

12/09/2017, 14:05

O Εγκέλαδος

Credit: NASA/JPL

Ο Εγκέλαδος ήταν για τους επιστήμονες μια συνηθισμένη «παγωμένη μπάλα», ένα διαστημικό σώμα χωρίς κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Για αυτό και στο αρχικό πρόγραμμα του Cassini δεν υπήρχε πρόβλεψη για επισταμένη εξερεύνησή του. Οταν όμως το σκάφος εντόπισε κοντά στον νότιο πόλο του δορυφόρου κάποιες ρωγμές από τις οποίες εκτοξευόταν στο Διάστημα ύλη από το εσωτερικό του οι επιστήμονες εντυπωσιάστηκαν. Δόθηκαν εντολές στο Cassini να κάνει αρκετά περάσματα από την συγκεκριμένη περιοχή για να συλλέξει δεδομένα. Το Cassini πέρασε πάνω από αυτούς τους πίδακες, τους χαρτογράφησε και συνέλεξε δείγματα από την ύλη που ξεπηδά από αυτούς. Οι επιστήμονες, μελετώντας τα στοιχεία, από εντυπωσιασμένοι έγιναν έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι η ύλη προέρχεται από ένα υπόγειο ωκεανό που κρύβεται στο εσωτερικό του δορυφόρου. Την έκπληξη των επιστημόνων διαδέχτηκε ο θαυμασμός όταν η ανάλυση της ύλης έδειξε την παρουσία μοριακού υδρογόνου και άλλων στοιχείων που υποδεικνύουν ότι ο ωκεανός αυτός είναι φιλικός στην ζωή έστω και σε μικροβιακό επίπεδο. Μάλιστα οι επιστήμονες εικάζουν ότι στον ωκεανό του Εγκέλαδου υπάρχουν υδροθερμικές πηγές παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν και στους πυθμένες των ωκεανών της Γης. Γύρω από αυτές τις πηγές στους ωκεανούς της Γης δημιουργούνται οικοσυστήματα και μια από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής αναφέρει ότι αυτό συνέβη στις ωκεάνιες υδροθερμικές πηγές.
Δείτε ένα βίντεο για τον υπόγειο ωκεανό του Εγκέλαδου

Αμέτρητοι δορυφόροι

Credit: NASA/JPL

Μέχρι στιγμής έχουν εντοπισθεί 62 δορυφόροι του Κρόνου και έξι από αυτούς ανακαλύφθηκαν από το Cassini. Πρόκειται για διαφόρων ειδών διαστημικά σώματα ορισμένα από τα οποία παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Μάθαμε ότι ο δορυφόρος Υπερίων μοιάζει με σπόγγο και ο Παν με διαστημικό «ραβιόλι», ενώ η Πανδώρα διαθέτει έναν τεράστιο κρατήρα και ο Μίμας έναν πιθανό υπόγειο ωκεανό. Εξερευνήθηκε επίσης ο Ιανός που παρουσιάζει πολύ μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον.

Το εξάγωνο

Credit: NASA/JPL

Στον βόρειο πόλο του Κρόνου υπάρχει ένα ατμοσφαιρικό φαινόμενο με τους ανέμους να σχηματίζουν ένα τέλειο εξάγωνο. Έχει περίπου 25.000 χλμ. πλάτος που αντιστοιχεί τέσσερις φορές στο μέγεθος του πλανήτη μας και το Cassini το παρατήρησε από κοντά προσφέροντας νέα στοιχεία για την δυναμική και την «συμπεριφορά» του χωρίς ωστόσο να μπορούν ακόμη οι επιστήμονες να εξηγήσουν πλήρως την ύπαρξη του.
Δείτε ένα βίντεο για το μυστηριώδες εξάγωνο στο Βόρειο Πόλο του Κρόνου

Ο αστροφυσικός Νίκολας Αλτομπέλι (φωτό κάτω), που ανήκει στο δυναμικό της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) και εργάζεται στην ομάδα που ελέγχει τα όργανα συλλογής και ανάλυσης της κοσμικής ύλης του Cassini, κάνει στο Protagon ένα απολογισμό της αποστολής σημειώνοντας τις πιο ενδιαφέρουσες και σημαντικές στιγμές της. Λέει:

«Θεωρώ ότι το πιο ενδιαφέρον γεγονός της αποστολής από τεχνικής απόψεως ήταν σίγουρα η επιτυχημένη προσεδάφιση του Huygens στην επιφάνεια του Τιτάνα που είναι και το πιο μακρινό διαστημικό σώμα στο ηλιακό μας σύστημα στο οποίο έχει προσεδαφιστεί κάποιο ανθρώπινο αντικείμενο. Εκτός από το απίστευτο τεχνολογικό επίτευγμα της κατασκευής, του ταξιδιού και της επιτυχημένης προσεδάφισης, το Huygens μας προσέφερε για πρώτη φορά δεδομένα για την πυκνή ατμόσφαιρα αλλά και την επιφάνεια του Τιτάνα. Η πιο απρόσμενη ανακάλυψη είναι τόσο εκείνη του υπόγειου ωκεανού στον Εγκέλαδο όσο και το γεγονός ότι όπως φαίνεται διαθέτει υδροθερμική δραστηριότητα, κάτι που αποτελεί μια καταπληκτική προοπτική για τον τομέα της αστροβιολογίας. Συνολικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αποστολή Cassini έχει ανάλογη σπουδαιότητα με την ανακάλυψη των δορυφόρων του Δία από τον Γαλιλαίο και τις αποστολές Pioneer και Voyager που ταξίδεψαν στο εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος. Η αποστολή Cassini ανοίγει τον δρόμο για την εξερεύνηση των παγωμένων δορυφόρων του Δία και του Κρόνου σε μια προσπάθεια ανακάλυψης κάποιων μορφών ζωής. Τέτοιου είδους αποστολές χρειάζονταν πολύ χρόνο προετοιμασίας και απαιτούσαν την συμμετοχή δύο γενιών επιστημόνων και μηχανικών. Ηδη στον Δία βρίσκεται η αποστολή Juice της ESA ενώ η NASA προγραμματίζει για το 2022 την αποστολή Clipper που θα εξερευνήσει την Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία κάτω από τον οποίο υπάρχει ένας μεγάλος ωκεανός».