Το μυστικό της μονογαμίας ανακάλυψαν οι επιστήμονες και μαζί του την πιθανότητα να κάνουν όλα τα πολυγαμικά είδη, μονογαμικά. Απομένει να διαπιστώσουμε αν αυτό ισχύει και για τους ανθρώπους…
Συγκεκριμένα, 24 γονίδια ευθύνονται -και- για το ποια ζώα μένουν πιστά και ποια όχι. Για πρώτη φορά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι βρήκαν ένα κοινό γενετικό υπόβαθρο σε διάφορα μονογαμικά είδη του ζωικού βασιλείου, κάτι που τα διακρίνει από τα πολυγαμικά ζώα.
Οι βιολόγοι, οι οποίοι μελέτησαν και συνέκριναν τη δραστηριότητα των γονιδίων στους εγκεφάλους 10 μονογαμικών και μη ειδών (βατράχων, τρωκτικών, ψαριών, πουλιών κ.ά.), βρήκαν ένα γενετικό «προφίλ» που φαίνεται να είναι κοινό στα μονογαμικά είδη. Συγκεκριμένα γονίδια είναι ενεργοποιημένα στα μονογαμικά και όχι στα πολυγαμικά.
Οι ερευνητές από διάφορες χώρες, με επικεφαλής την εξελικτική βιολόγο Ρεμπέκα Γιανγκ του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Οστιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), εντόπισαν τα 24 κοινά γονίδια που εμπλέκονται στη μονογαμία ανεξαρτήτως του είδους του ζώου.
«Βρήκαμε ότι πολύ παρόμοιοι μηχανισμοί γονιδιακής έκφρασης εμπλέκονται κατά τη μετάβαση ενός μη μονογαμικού είδους σε μονογαμικό. Οι ίδιοι μηχανισμοί χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά», δήλωσε η Γιανγκ στον Guardian, η οποία δεν απέκλεισε ότι στο μέλλον θα βρεθούν και άλλα «μονογαμικά γονίδια». Τα γονίδια που βρέθηκαν ήδη και σχετίζονται με την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, την κυτταρική λειτουργία, τη μάθηση, τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία, είναι πιο ενεργά στα μονογαμικά είδη.
Οι ερευνητές προτίθενται να πειραματιστούν με τα 24 γονίδια που εντοπίσθηκαν, για να δουν αν -μέσω γενετικής τροποποίησης- είναι δυνατό ένα πολυγαμικό είδος να γίνει μονογαμικό και το αντίστροφα.
Η μονογαμία έχει διάφορες μορφές στο ζωικό βασίλειο. Οι ερευνητές μελέτησαν ζώα που δημιουργούν μονογαμικά ζευγάρια για μια τουλάχιστον περίοδο αναπαραγωγής και τα οποία μοιράζονται ορισμένα τουλάχιστον καθήκοντα ανατροφής και προστασίας των απογόνων τους.
Η ζωή σε μόνιμα ζευγάρια έχει, σύμφωνα με τους επιστήμονες, κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως το να προσδίδει σταθερότητα και βεβαιότητα για αναπαραγωγή και καλύτερη προστασία των νεογνών.
Η μονογαμία έχει όμως και μειονεκτήματα. Οπως εξηγεί ο ερευνητής νευροεπιστήμονας Χανς Χόφμαν, «πρέπει να ανεχθείς ένα άλλο ζώο δίπλα σου για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό δεν είναι εύκολο. Μπορεί να σου πάρει το φαγητό σου, να σου πάρει το καταφύγιό σου, να σε αρρωστήσει με τα δικά του μικρόβια ή να σε τραυματίσει. Επιπλέον, οι απόγονοι λειτουργούν ως παράσιτα. Σε τρώνε, σου παίρνουν τα φαγητό σου, σου κάνουν τη ζωή επικίνδυνη, επειδή είναι ευκολότερο για έναν θηρευτή να σε βρει».
Αλλά, σύμφωνα με τους ερευνητές, ο εγκέφαλος έχει τον τρόπο του να δελεάζει τα ζώα υπέρ της μονογαμίας ενεργοποιώντας το σύστημα ανταμοιβής/ηδονής, όταν βρίσκονται σε μόνιμη σχέση ή έχουν παιδιά. «Ο εγκέφαλος μάς λέει τι ωραία που είναι», προσθέτει ο Χόφμαν.
Οι επιστήμονες δεν κρύβουν το πόσο πολύ θα ήθελαν να μελετήσουν αν τα ίδια 24 γονίδια επηρεάζουν τη μονογαμική συμπεριφορά και στους ανθρώπους, κάτι που ελπίζουν να κάνουν στο μέλλον. Η Γιανγκ δεν απέκλεισε πάντως, το ενδεχόμενο, μελλοντικά, να υπάρξει γενετικό τεστ μονογαμίας για να… ξέρουμε τι μας γίνεται.