Τις τελευταίες ώρες η παγκόσμια κοινή γνώμη βομβαρδίζεται από δυσοίωνες προβλέψεις ειδικών για την εξέλιξη της ιστορίας με τον κορονοϊό που έκανε την εμφάνισή του πριν από δύο μήνες στην Κίνα. Ενας από τους κορυφαίους ειδικούς στους κορονοϊούς, ο καθηγητής Γκάμπριελ Λουάνγκ, υποστηρίζει ότι αν δεν βρεθεί άμεσα τρόπος να ελεγχθεί αυτός ο κορονοϊός, υπάρχει πιθανότητα να μολυνθεί το 60%-80% του παγκόσμιου πληθυσμού! Αμέσως μετά, σε ομιλία του ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντχαμόν, δήλωσε ότι ναι μεν αυτή τη στιγμή το πρόβλημα εστιάζεται σε ποσοστό 99% στην Κίνα, αλλά παρόλα αυτά ο ιός αποτελεί πολύ σοβαρή απειλή για τον υπόλοιπο κόσμο.
Οπως αναφέρει σε άρθρο του το ακαδημαϊκό περιοδικό ειδήσεων και αναλύσεων The Conversation, o κορονοϊός μεταφέρεται παντού με αεροπλάνα και όσες απαγορεύσεις πτήσεων γίνονται κατά τόπους δεν εμποδίζουν τη μετακίνηση του ιού σε όλο τον κόσμο.
Το 2019 μετακινήθηκαν με αεροπλάνα περισσότεροι από 4,5 δισεκατομμύρια επιβάτες και ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα 15 χρόνια. Τα νέας γενιάς αεροσκάφη αλλά και η συνδεσιμότητα που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στις αεροπορικές εταιρείες και τα αεροδρόμια σε όλο τον κόσμο έχουν ως αποτέλεσμα όλα τα αεροδρόμια στον κόσμο να μπορούν συνδεθούν το ένα με το άλλο εντός 24 ωρών. Με απλά λόγια, μπορεί πλέον κάποιος επιβάτης να ξεκινήσει το ταξίδι του από το πιο απομακρυσμένο αεροδρόμιο του πλανήτη και να βρεθεί σε οποιοδήποτε αεροδρόμιο στον κόσμο μέσα σε μία μέρα.
Αυτή η εξέλιξη δεν αυξάνει μόνο τον αριθμό των ταξιδιωτών και την εμπορική δραστηριότητα, αλλά αυξάνει και τις πιθανότητες μια μολυσματική ασθένεια να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Τα αεροσκάφη σήμερα μεταφέρουν περισσότερους ανθρώπους σε περισσότερα σημεία της Γης από όσο ποτέ πριν. Οι χρόνοι μια πτήσης είναι πλέον σημαντικά μικρότεροι από τους χρόνους επώασης ενός ιού. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να κολλήσει έναν ιό όπως ο νέος κορονοϊός και να εμφανίσει συμπτώματα αφού προηγουμένως έχει ταξιδέψει από τη μία πλευρά του πλανήτη στην άλλη. Η ανησυχία για τη μεταφορά ασθενειών μέσω των αερομεταφορών δεν είναι φυσικά καινούργια. Από την πρώτη στιγμή που οι άνθρωποι άρχισαν να πετούν με αεροσκάφη διαπιστώθηκε ο κίνδυνος μεταφοράς ασθενειών από μια περιοχή του πλανήτη σε μια άλλη.
Τα μέτρα και το ρίσκο
Αυτή τη στιγμή κάθε χώρα λαμβάνει διαφορετικά μέτρα πρόληψης. Κάποιες έχουν διακόψει τις αεροπορικές συνδέσεις από και προς την Κίνα, ενώ άλλες επαναπατρίζουν πολίτες τους από την Κίνα τοποθετώντας τους πρώτα σε καραντίνα. Σε πολλά αεροδρόμια γίνονται συνεχείς έλεγχοι υγείας σε επιβάτες, ενώ κάποιες χώρες αρνούνται την είσοδο σε άτομα που καταφτάνουν εκεί με αεροπλάνα αλλά διαπιστώνεται ότι ήταν πρόσφατα στην Κίνα και ειδικότερα στην επαρχία Χουμπέι, που αποτελεί το επίκεντρο του προβλήματος. Στις περιπτώσεις που εντοπίζεται σε ένα αεροδρόμιο κάποιος ασθενής με τον νέο κορονοϊό ξεκινά ένας αγώνας δρόμου να εντοπιστούν τα άτομα που κάθονταν κοντά του, για να ελεγχθούν και αυτά.
Ο,τι όμως και να κάνουν οι υπεύθυνοι των αεροδρομίων, οι ιοί και γενικότερα οι παθογόνοι οργανισμοί θα ταξιδεύουν με τα αεροπλάνα. Μπορεί να είναι εύκολο να απαγορευτούν οι απευθείας πτήσεις από και προς μια περιοχή που έχει ξεσπάσει μια επιδημία. Είναι όμως πλέον εξαιρετικά δύσκολο να εντοπίσεις έναν επιβάτη που ξεκίνησε το ταξίδι του από μια μολυσμένη περιοχή αλλά στην πορεία έχει αλλάξει πτήσεις ακόμη και αεροπορικές εταιρείες μέχρι να φτάσει στον τελικό προορισμό του. Η ιστορία έχει δείξει ότι και οι απαγορεύσεις πτήσεων ή όποια άλλα πρόσθετα προληπτικά μέτρα λαμβάνονται αφού έχει εμφανιστεί μια επιδημία, έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα.
Είναι δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου η μετάδοση μολυσματικών ασθενειών είναι ένα αποδεκτό ρίσκο που παίρνει η ανθρωπότητα σε αντάλλαγμα τoυ οφέλους που απορρέει από τη μαζική χρήση των αερομεταφορών. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ευελπιστούμε ότι είμαστε πλέον σε θέση να ελέγχουμε τη μετάδοση επικίνδυνων ασθενειών σε επίπεδα τέτοια, που να μην πληρώνουμε πολύ υψηλό τίμημα.