Πόσο έξω πέσαμε στους στόχους που είχαμε θέσει πέρυσι για τη νέα χρόνια; Πόσο άλλαξε τα σχέδιά μας ο κορονοϊός; Και σε πόσες περιπτώσεις χρησιμοποιήσαμε την πανδημία ως δικαιολογία, για να συνεχίζουμε λίγο ακόμα με τις απολαυστικές και ξεκούραστες ανθυγιεινές μας συνήθειες;
Είναι φυσιολογικό όταν μία κατάσταση που δεν μπορούμε να αποφύγουμε να μας αποκόπτει από τον ρυθμό μιας προσπάθειας και από τους στόχους που έχουμε θέσει.
Οι υποσχέσεις που δίνουμε κάθε χρόνο στον εαυτό μας είτε για να γίνουμε καλύτεροι, ή για να βελτιώσουμε κάποιες συνθήκες, ή ακόμη και για να μειώσουμε ότι μας προκαλεί βλάβη, δηλαδή τις λεγόμενες ανθυγιεινές συνήθειες, θέλουν συγκέντρωση και προσπάθεια. Δεν είναι ποτέ απλή υπόθεση κάτι τέτοιο.
Και όταν έχουμε μία πανδημία να εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά μας, είναι φυσικό να διοχετεύσουμε όλη μας την ενέργεια για να διατηρήσουμε τουλάχιστον όσα είχαμε ξεκινήσει.
Οσοι βέβαια κατάφεραν μέσα σε αυτόν τον πανικό να κρατήσουν και να τηρήσουν τις υποσχέσεις που είχαν κάνει στον εαυτό τους πέρυσι τέτοιες μέρες, είναι οι ήρωες του εαυτού τους και θα πρέπει να είναι διπλά χαρούμενοι και υπερήφανοι.
Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Clinical Psychology, ακόμη και υπό φυσιολογικές συνθήκες, μόνο το 46% των ανθρώπων που θέτουν στόχους τους επιτυγχάνει.
Στην ίδια μελέτη φαίνεται βέβαια, ότι από αυτούς που δεν θέτουν στόχους, μόνο το 4% πετυχαίνει να αλλάξει τις κακές συνήθειες και να επιτύχει μείωση της βλάβης. Αρα, όσο πιο συνεπείς είμαστε με στόχους που θέτουμε, τόσο πιο κοντά είμαστε και στο να τους πραγματοποιήσουμε.
Οι πιο συχνοί στόχοι που βάζουν οι άνθρωποι παγκοσμίως στο τέλος του έτους ή τις αρχές της νέας χρονιάς, σύμφωνα με το ηλεκτρονικό περιοδικό για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής go skills είναι:
- Να ξεκινήσω γυμναστική
- Να χάσω κιλά
- Να οργανώσω καλύτερα τη ζωή και τη δουλειά μου
- Να αποκτήσω καινούργιες επαγγελματικές δεξιότητες ή να ξεκινήσω ένα χόμπι
- Να απολαμβάνω καλύτερα την προσωπική μου ζωή
- Να ξεκινήσω αποταμίευση
- Να διακόψω το κάπνισμα
- Να έχω περισσότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους μου
- Να ταξιδέψω περισσότερο
- Να έχω περισσότερο χρόνο για διάβασμα
Ακολουθούν και άλλες υποσχέσεις προς τον εαυτό μας που βοηθούν σε μία ζωή με καλύτερη ποιότητα, είτε σε ατομικό επίπεδο, όπως η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, είτε σε συλλογικό, όπως η ανακύκλωση, η αλλαγή αυτοκινήτου σε ηλεκτρικό κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, από όποια πλευρά του καλειδοσκοπίου του μέλλοντος και να κοιτάξουμε, για να γίνουμε καλύτεροι χρειάζεται συγκεκριμένος τρόπος που θα θέσουμε τους στόχους μας, ώστε να μπορούμε να τους διαχειριστούμε.
Παγίδες
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το συχνότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει κάποιος που τελικά δεν καταφέρνει να πραγματοποιήσει τους στόχους του, είναι να βάζει ψηλά τον πήχη. Οπερ σημαίνει ότι μπαίνει σε μία διαδικασία να βάζει πολλούς στόχους και να θέλει να τους επιτύχει όλους ή να είναι πρώτος σε ό,τι και αν έχει υποσχεθεί στον εαυτό του ότι θα κάνει.
Πρόκειται για δύο μεγάλες παγίδες, καθώς για παράδειγμα όταν ξεκινήσει κάποιος το τρέξιμο, που είναι εδώ και αρκετά χρόνια μία από τις πιο διάσημες δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο, και δεν καταφέρει τον πρώτο μήνα να τρέχει ξεκούραστα πάνω από 10 χιλιόμετρα, να εγκαταλείπει.
Η αποτυχία που χρεώνει στον εαυτό του είναι λανθασμένη, ακριβώς επειδή η συγκεκριμένη άσκηση απαιτεί περισσότερο από ένα έτος προπόνησης για άτομα έως 30 ετών για να καταφέρουν κάτι τέτοιο.
Και με αυτόν τον τρόπο αδικεί και σαμποτάρει τον εαυτό του. Ως εκ τούτου δεν καταφέρνει να βελτιώσει τη σωματική του υγεία και να μειώσει τη βλάβη που προκαλεί με τα χρόνια ο καναπές.
Αρα η λογική του «όλα ή τίποτα», για τους περισσότερους από εμάς αποτελεί τροχοπέδη που υπονομεύει την προσπάθειά μας να αλλάξουμε τη ζωή μας προς το καλύτερο.
Η φιλοσοφία της μείωσης της βλάβης αναφέρεται σε παρεμβάσεις που στοχεύουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων συγκεκριμένων συμπεριφορών για την υγεία, χωρίς απαραίτητα να «σβήνουν» εντελώς τις συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Πώς θα επιτύχουμε
Ενα βασικό που θα πρέπει να κάνουμε, αφότου θέσουμε τους στόχους μας, είναι να μελετήσουμε και να αναζητήσουμε πόση προσπάθεια χρειάζεται για να τα καταφέρουμε, ώστε να μην απογοητευτούμε. Διότι τίποτα δεν είναι αρκετά εύκολο. Ολοι εκείνοι που βλέπουμε, για παράδειγμα, να τρέχουν Μαραθώνιο, έχουν προσπαθήσει πολλά χρόνια για να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο.
Αυτό θα μας βοηθήσει να θέσουμε και πιο ρεαλιστικούς στόχους, αλλά και λιγότερους. Γι’ αυτό συνήθως οι άνθρωποι που θέτουν τους λιγότερους στόχους τους πετυχαίνουν.
Το μυστικό που αποτελεί κοινό παρονομαστή για ό,τι αποφασίζουμε να κάνουμε σε όλες αυτές τις υποσχέσεις για τη μείωση της βλάβης και βελτίωσης της υγείας και της ζωής μας, είναι να κάνουμε ένα βήμα κάθε φορά, και όχι να κάνουμε μία έκρηξη, θέλοντας να αλλάξουμε τα πάντα εν μία νυκτί. Αυτό δεν πετυχαίνει ποτέ…