Με το ακανθώδες ζήτημα της επιστροφής των εργαζομένων στους διαφόρους χώρους εργασίας χάρη στα εμβόλια καταπιάνεται άρθρο στους Financial Times. Τάχα θα επιταχύνει τη διαδικασία της επανόδου στην παραδοσιακή και επί τόπου εργασία ο εμβολιασμός των εργαζομένων, ή μήπως όχι; Μήπως εισήλθαμε στη φάση της εξ αποστάσεως εργασίας για να παραμείνουμε εσαεί στο… σπίτι μας; Μήπως ουδέν μονιμότερον του προσωρινού;
Το Μέσο του Σίτι καταγράφει τις τάσεις στην αγορά, στη βρετανική βέβαια και στην αμερικανική, σημειώνοντας την επιμονή ορισμένων εργοδοτών να απαιτούν εμβολιασμό του προσωπικού της επιχειρήσεώς τους, ενώ υπογραμμίζει και την αμηχανία των δικηγόρων (οι οποίοι θα κληθούν να υπερασπιστούν εργασιακά δικαιώματα πελατών τους) απέναντι στο καινοφανές και περίπλοκο πρόβλημα.
Οι εργοδότες που θέλουν να απαγορεύσουν στο μη εμβολιασμένο προσωπικό τους την είσοδο στο γραφείο πρέπει να σκεφθούν επίσης τι θα γίνει με τις εγκύους υπαλλήλους τους, λόγου χάρη, ή με τους αλλεργικούς – κατηγορίες εργαζομένων οι οποίες, στη Βρετανία τουλάχιστον, αποκλείονται του εμβολιασμού εξ ορισμού, κατόπιν κυβερνητικών συστάσεων και προτροπών μάλιστα.
Και τι θα γίνει αν…
Και τι γίνεται αν κάποιος που εξαναγκάστηκε σε εμβολιασμό εμφανίσει αλλεργικές ή άλλου τύπου αντιδράσεις μετά τη λήψη του; Σε μία τέτοια περίπτωση ποιος θα έχει την αστική ευθύνη, ποιος θα υποχρεούται να καταβάλει αποζημιώσεις ύστερα από τις μηνύσεις και τις αγωγές που θα εκδικαστούν στα δικαστήρια; Και κατά πόσον θα επιτρέπεται σε μία επιχείρηση να εμβολιάζει μόνο εκείνους τους εργαζομένους οι οποίοι συνήθως υποδέχονται τους πελάτες;
Σε όλον τον κόσμο δικηγόροι εξειδικευμένοι στα εργασιακά ζητήματα αντιμετωπίζουν ένα καινούργιο θέμα: το ενδεχόμενο επιβολής του μέτρου του υποχρεωτικού εμβολιασμού. Πρόκειται για επιθυμία αρκετών εργοδοτών, στη Βρετανία τουλάχιστον. Και να ένα παράδειγμα:
Στο Λονδίνο ο εργολάβος Τσάρλι Μούλινς, ιδιοκτήτης εταιρείας εξειδικευμένης στις υδραυλικές υπηρεσίες, ήταν ο πρώτος που δήλωσε ότι όποιος δεν εμβολιαστεί δεν θα δουλέψει στο μαγαζί του. «No vaccine, no job» ( Οχι εμβόλιο, όχι δουλειά) είναι πλέον το σύνθημά του. Ολοι οι υπάλληλοί του θα εμβολιαστούν, λέει, διαφορετικά θα αντικατασταθούν από άλλους.
Ωστόσο το θέμα δεν λύνεται με τόσο απλό τρόπο. Δεν υπάρχει σχετική νομολογία. Και αν κάποιος εργοδότης, θεωρητικά μιλώντας, θα μπορεί να μην προσλαμβάνει ανεμβολίαστους, είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορεί εύκολα να απολύει τους ήδη εργαζομένους στην επιχείρησή του σε περίπτωση που εκείνοι δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν.
Στις ΗΠΑ
Ακόμη και σε χώρες όπου οι αρμόδιες αρχές προσπάθησαν να λύσουν τον γρίφο, ακόμη και σε αυτές, η κατάσταση παραμένει συγκεχυμένη και το τοπίο ομιχλώδες. Τον Δεκέμβριο η αμερικανική Επιτροπή Ισης Ευκαιρίας στην Απασχόληση εξέδωσε οδηγίες στις οποίες εμμέσως και πάντως όχι σαφώς δηλώνεται ότι οι εργοδότες μπορούν να απαιτήσουν από τους εργαζομένους να εμβολιαστούν, εξαιρουμένων όσων προτάσσουν θρησκευτικές πεποιθήσεις ή, γενικώς, ανησυχίες για την υγεία τους, όπως ότι θα εμφανίσουν αλλεργικά συμπτώματα.
Και στις ΗΠΑ πολλοί εργοδότες θέλουν να καταστήσουν υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς. Ακόμη και ο διοικητής ενός αστυνομικού τμήματος στο Νιού Τζέρσι θέλει να εμβολιάσει τους αστυφύλακές του, αφού του έχουν αρρωστήσει από κορονοϊκό πάρα πολλοί! Ωστόσο δεν απασφαλίζει το υπηρεσιακό πιστόλι του: όπως δήλωσε πρόσφατα σε έναν δημοσιογράφο, δεν θα τους «διατάξει» να εμβολιαστούν.
Αλλοι εργοδότες στις ΗΠΑ πάλι, προκειμένου να δελεάσουν τους εργαζομένους τους και να εμβολιαστούν, τους προσφέρουν δώρα: κάποιο gadget, ένα ποδήλατο, μία τηλεόραση. Και όσοι πυροσβέστες του Λος Αντζελες λάβουν και τις δύο δόσεις του εμβολίου της Moderna, αυτοί θα κερδίσουν κουπόνι Airbnb αξίας 100 δολαρίων! Απίθανα πράγματα, αλλά και έτσι είναι αμφίβολο αν το σύστημα τελικά θα λειτουργήσει.
Κατόπιν όλων αυτών, λένε οι FT, συμπεραίνεται ότι η απροθυμία κάποιων εργαζομένων να εμβολιαστούν είναι υπαρκτή και εξηγεί γιατί οι ειδικοί στον τομέα της απασχόλησης κρίνουν ότι η επιστροφή στην κανονικότητα της εργασίας, όπως την γνωρίζαμε πριν από την πανδημία, δεν εξαρτάται μόνο από την κυκλοφορία των εμβολίων. Οι ίδιοι πιστεύουν ότι το τέλος του 2021 θα μας βρει να δουλεύουμε όλο και περισσότεροι εξ αποστάσεως. Υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, λένε, ωστόσο βρισκόμαστε ακόμη στη μέση της σήραγγας.