Τι είναι, σε τελική ανάλυση, ο Πρεμ Γουάτσα; Ποιος τίτλος του ταιριάζει; Εκείνος του «επίμονου επενδυτή»; Ή μήπως τον αντιπροσωπεύει περισσότερο εκείνο το προσωνύμιο -«ο Θεός της Eurobank»- που ακούγεται συχνά από συνεργάτες του στο Μέγαρο Μποδοσάκη επί της Λεωφόρου Αμαλίας (κατά το γνωστό «ο Θεός της Ελλάδος» του εκφωνητή Βασίλη Γεωργίου στον τελικό Κυπέλλου Κυπελλούχων μπάσκετ ΑΕΚ- Σλάβια Πράγας το 1968 στο Καλλιμάρμαρο;).
Πιο πολύ προτιμώ εκείνον του «επίμονου επενδυτή». Ο λόγος, ένας και μοναδικός: ο Πρεμ Γουάτσα ήρθε στα δύσκολα και παρέμεινε στα ακόμη δυσκολότερα που βρήκε στην πορεία. Δεν εγκατέλειψε, δεν έκανε πίσω, συνέχισε να επενδύει (ακόμη και όταν έχανε…), διατηρώντας μια απίστευτη πίστη για το όραμα του, μαζί με μπόλικη αισιοδοξία που εξέπληττε τους πάντες.
Ο 69χρονος Γουάτσα –ο και αποκαλούμενος από τα διεθνή media ως «ο Καναδός Γουόρεν Μπάφετ– είχε την πρώτη του επαφή με την τράπεζα Eurobank το 2011 (στις αρχές του κύκλου των μνημονίων). Συνοδός του σε αυτήν την πρώτη συνάντηση με στελέχη της τράπεζας ο Γιώργος Χρυσικός, επικεφαλής της Eurobank Properties. Ο τελευταίος είχε γνωρίσει τον Γουάτσα αναζητώντας νέα κεφάλαια για την εταιρεία την οποία «έτρεχε». Ναι, ο ένας «γύρευε» κεφάλαια, αλλά ο Γουάτσα τι έψαχνε; Γιατί δέχθηκε να έρθει στην Ελλάδα σε μια εποχή πλήρους πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας; Η εκδοχή που κυριαρχεί ως απάντηση είναι η εξής: επιθυμούσε να επαναλάβει την επιλογή του να επενδύσει στην Bank of Ireland. Τότε, τo 2011, με την Fairfax Financial Holdings και έχοντας στο πλάι του τον φίλο του Γουίλμπερ Ρος (τον σημερινό υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ) έριξε με αυτήν την επένδυση ένα σωσίβιο σωτηρίας στην ιρλανδέζικη τράπεζα. Το στοίχημα τού βγήκε. Η ιρλανδική οικονομία ανέκαμψε και μάλιστα γρήγορα αφήνοντας πίσω της τα μνημόνια και μαζί πήρε τα πάνω της και η τράπεζα. Αποτέλεσμα, η επένδυση του 2011 να φέρει κέρδη της τάξεως των 806 εκατομμυρίων δολαρίων Καναδά ή 566 εκατομμυρίων ευρώ (σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας The Irish Times/ 19 Απριλίου 2017).
Στο σημείο αυτό μια μικρή παρένθεση. Το ίδιο θα είχε συμβεί και εδώ αν στο δρόμο του δεν βρισκόταν ο ΣΥΡΙΖΑ να βγάλει το τρένο από τις ράγες. Ο 69χρονος Γουάτσα, γεννημένος στη Χαϊντεραμπάντ της Ινδίας που κατάφερε να απλώσει το δίχτυ των επιχειρηματικών και επενδυτικών του δραστηριοτήτων από την δεύτερη πατρίδα του, το Τορόντο του Καναδά, έβαλε για πρώτη φορά λεφτά στην Eurobank το 2013. Είχε προηγηθεί η επένδυση του στην Eurobank Properties. Τον Αύγουστο του 2012, η Fairfax Financial Holdings Limited, αποκτά το 14,78% των μετοχών της εταιρείας, πωλητής του οποίου ήταν η Lamda Development ΑΕ, ανεβάζοντας έτσι το ποσοστό της συμμετοχής της στο 19,1%. Στο Διοικητικό Συμβούλιο και την Επενδυτική Επιτροπή της Εταιρείας εντάσσεται ο Γουέιντ Μπάρτον, αντιπρόεδρος της Hamblin Watsa, θυγατρικής της Fairfax, την οποία και εκπροσωπεί.
Την χρονιά εκείνη, με τις δύο συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ –τότε ΣΥΡΙΖΑ Ενιαίο Κοινωνικό Μέτωπο– καταλαμβάνει τη θέση της μείζονος αντιπολίτευσης απέναντι στην τρικομματική κυβέρνηση Ν.Δ- ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ. Η κυβέρνηση Σαμαρά με αντιπρόεδρο τον Ευάγγελο Βενιζέλο το «παλεύει» όσο μπορεί αλλά τα δεδομένα εντός και εκτός της επικράτειας δεν την ευνοούν. Και όμως το 2014 τα πράγματα έδειχναν ότι το στοίχημα θα μπορούσε να κερδηθεί… Την συνέχεια την γνωρίζουμε όλοι και καλά.
Το 2015, αν και το ρολόι ξανάρχισε να μετρά από την αρχή, δικαίωσε τον τίτλο του ως «επίμονος επενδυτής». Παρέμεινε σταθερός στον στόχο του, υπομένοντας και την διγλωσσία του ΣΥΡΙΖΑ: τεμενάδες από τη μια και υπονόμευση από την άλλη. Ο ίδιος ήταν πάντα εδώ. Είχε χρόνο ακόμη και για μια επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του egg (enter•grow•go, πρόγραμμα επιχειρηματικής επώασης και επιτάχυνσης ή incubation-acceleration) που έχει δημιουργήσει και συντηρεί η Eurobank από το 2013. Με την ίδια άνεση που μιλά με πρωθυπουργούς και υπουργούς ο Γουάτσα μίλησε με startupers για να μεταδώσει το πείσμα αλλά και την αισιοδοξία που χρειάζεται ο νέος επίδοξος επιχειρηματίας.
Τα χρόνια που πέρασαν η Eurobank ξανάγινε χάρις σε αυτόν μια ιδιωτικών συμφερόντων τράπεζα με ένα αφεντικό-σημείο αναφοράς και με διακριτή παρουσία στα πράγματα. Δεν είναι και λίγο αν αναλογιστεί κανείς το «μαύρο σκοτάδι» που κάλυψε την τραπεζική αγορά με τις αλλεπάλληλες απαξιώσεις και την καταβύθιση στη μιζέρια των ρυθμίσεων…
Ο ινδο-καναδός billionaire businessman σε κάθε περίπτωση πίστεψε στην επόμενη μέρα και προετοιμάσθηκε για αυτήν – αι η επόμενη μέρα είχε να κάνει με την πολιτική αλλαγή: με την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο Γουάτσα πίστευε και πιστεύει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μέσω των μεγάλων / εμβληματικών επενδύσεων οι οποίες όμως, για να μπορούν να προχωρήσουν και να έχουν ευεργετικές συνέπειες, χρειάζονται ένα φιλικό προς αυτές και τους φορείς τους περιβάλλον. Από νωρίς πίστεψε ότι ο Μητσοτάκης ήταν το κατάλληλο πρόσωπο για αυτό και δεν έπεσε έξω.
Την Δευτέρα, 26 Νοεμβρίου του 2018, η Eurobank Ergasias ΑΕ και η Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ (η επωνυμία της Eurobank Properties από το 2014) ανακοίνωσαν την συγχώνευσή τους, μέσω απορρόφησης της Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ από την Eurobank Ergasias Α.Ε. Ο Γιώργος Χρυσικός αναλαμβάνει μη εκτελεστικός αντιπρόεδρος στο ΔΣ του νέου σχήματος. Ο ίδιος είναι ιδρυτής, Managing Partner της Grivalia Management Company (μια νέα εταιρεία διαχείρισης ακίνητης περιουσίας και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, η οποία ιδρύθηκε από ανώτατα στελέχη της Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ, πριν από την συγχώνευση και περιλαμβάνει την πλήρη ομάδα της Grivalia Properties), πρόεδρος στο ΔΣ της Grivalia Hospitality και Μη Εκτελεστικό Μέλος στο ΔΣ της Μυτιληναίος ΑΕ (όπου έχει ποσοστό συμμετοχής ο όμιλος Fairfax του Γουάτσα).
Η κίνηση της συγχώνευσης των δύο εταιρειών ήταν αποφασιστική για την ενίσχυση της αξίας της Eurobank αλλά και μια απόδειξη της σταθερής θέσης-στάσης του Γουάτσα. Σε κάθε περίπτωση ήταν μια από τις κινήσεις προετοιμασίας για την επόμενη μέρα, την ημέρα όπου μπορούν να ευδοκιμούν οι επενδύσεις στην Ελλάδα.
Το ρεπορτάζ των τελευταίων ημερών, με αφορμή και τη συνάντηση Μητσοτάκη – Γουάτσα κάνει λόγο για ένα εξαιρετικά θετικό κλίμα στη μεταξύ τους σχέση – ο ένας ως πρωθυπουργός και ο άλλος ως μεγαλοεπενδυτής στη χώρα μας. Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι «ο Γουάτσα δείχνει εμπιστοσύνη στη νέα κυβέρνηση και στο πρόγραμμά της», με τον ίδιο να επισημαίνει στην συνάντηση του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη: «αν συνεχίσετε όπως ξεκινήσατε, η Ελλάδα θα είναι μια διαφορετική χώρα σε λίγο καιρό και το επενδυτικό ενδιαφέρον θα είναι πολύ μεγάλο».
Το ρεπορτάζ, επίσης, αναφέρει για τα στοιχεία ενθουσιασμού σχετικά με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης, την ταχύτητα με την οποία στήθηκε το κυβερνητικό επιτελείο αλλά και τον θετικό αντίκτυπο των νομοθετικών πρωτοβουλιών στην οικονομία και την αγορά.
Κωδικοποιώντας τα ενδιαφέροντα – σύμφωνα με πληροφορίες από την αγορά- ο Γουάτσα δείχνει ενδιαφέρον για επενδύσεις στην ασφαλιστική αγορά, στην αγορά ακινήτων, στις μεγάλες τουριστικές αναπτύξεις αλλά και για τα ΣΔΙΤ των μεγάλων υποδομών.
Τέλος, κράτησα μια φράση ενός καλού φίλου που γνωρίζει από πρώτο χέρι τα γεγονότα αλλά και τις επιδιώξεις του «επίμονου επενδυτή». Ο Γουάτσα, μου είπε, έχει δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα κατάσταση πραγμάτων. «Τι άλλο είναι το να δανείζει με μισό δισ. ευρώ η τράπεζα για να προχωρήσει η επένδυση στο Ελληνικό;». Πρόσφατα, η Lamda Development ανακοίνωσε την καταρχήν επίτευξη συμφωνίας ως προς τους βασικούς όρους χρηματοδότησης ύψους έως και 880 εκατομμυρίων ευρώ (πλέον χρηματοδότησης του φόρου προστιθέμενης αξίας), με τις τράπεζες Eurobank Ergasias και Πειραιώς στο πλαίσιο της προετοιμασίας της για την έναρξη του έργου του Ελληνικού.