«Τους σκίζουμε και τους πετάμε τους χάρτες της Ανατολικής Μεσογείου που μας φυλακίζουν στην ηπειρωτική χώρα», δήλωσε τον Ιούνιο ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι και την Τρίτη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έστειλε το ερευνητικό σκάφος «Oruc Reis» στην Αττάλεια, κοντά στο Καστελόριζο, δεσμεύοντας συγχρόνως για έρευνες μια θαλάσσια περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Εσπευσε να παρέμβει, ωστόσο, η γερμανίδα καγκελάριος, συνομιλώντας αρχικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και στη συνέχεια με τον τούρκο πρόεδρο, για την αποκλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή.
Κατά πόσο όλα όσα έγραψε την επομένη η Bild περί αποτροπής, την τελευταία στιγμή μάλιστα, θερμού επεισοδίου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα δεν είναι γνωστό. Αλλά είναι δεδομένο πως η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζεται ολοένα και πιο προκλητική, γεγονός που δυστυχώς καθιστά ορατό τον κίνδυνο όχι μόνον ενός θερμού επεισοδίου αλλά μιας επικίνδυνης και γενικής ανάφλεξης στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Η τάση του Ερντογάν να προβαίνει σε ριψοκίνδυνες ενέργειες και να οπισθοχωρεί λίγο πριν επιδεινωθεί επικίνδυνα η κατάσταση σημαίνει ότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος κλιμάκωσης», επισήμανε στους Financial Times o Αντονι Σκίνερ, επικεφαλής για τη Μέση Ανατολή στην εταιρεία διαχείρισης κινδύνων Verisk Maplecroft, προβλέποντας ότι τα νερά της Ανατολικής Μεσογείου κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχίσουν να είναι ταραγμένα.
Αλλά η Αγκυρα δεν προκαλεί μόνον την Κύπρο και την Ελλάδα. Με αντάλλαγμα ένα παράνομο μνημόνιο που «επιτρέπει» στην Τουρκία να πραγματοποιεί έρευνες και γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο ανοιχτά των λιβυκών ακτών, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρενέβη στην εμφύλια σύρραξη που μαίνεται στη Λιβύη υπέρ του πρωθυπουργού Φαγιέζ αλ Σαράζ. Αυτό σημαίνει πως η Τουρκία προκαλεί ανοιχτά πλέον την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλά και τη Ρωσία και τη Γαλλία, χώρες που στηρίζουν τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, οι δυνάμεις του οποίου μάχονται κατά της κυβέρνησης της Τρίπολης και των τούρκων υποστηρικτών της.
Την περασμένη Δευτέρα το κοινοβούλιο της Αιγύπτου εξουσιοδότησε τον πρόεδρο Σίσι να επέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη στην περίπτωση που οι υποστηριζόμενες από την Αγκυρα δυνάμεις του Σαράζ επιχειρήσουν να καταλάβουν την Σύρτη ή να χτυπήσουν την αερπορική βάση της Τζούφρα.
Παρότι πρόκειται για μια κίνηση αποτρεπτικού χαρακτήρα, όπως εκτιμούν οι διεθνείς αναλυτές, αμφότερες οι πλευρές προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα ενώ θεωρείται βέβαιο πως μια ένοπλη αντιπαράθεση ανάμεσα στην Αίγυπτο και στην Τουρκία θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο την έκρυθμη κατάσταση των πραγμάτων.
Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του βρετανικού The Independent οι τουρκοκρατούμενες δυνάμεις του Φαγιέζ αλ Σαράζ έσπευσαν να μεταφέρουν βαρύ οπλισμό και μαχητές στο μέτωπο κοντά στη Σύρτη και δηλώνουν πως είναι αποφασισμένες να αποπειραθούν να καταλάβουν την Σύρτη, γενέτειρα του Μουαμάρ Καντάφι. Το μόνο που περιμένουν, λένε, είναι να ανάψει η Αγκυρα το πράσινο φως, παρέχοντάς τους, φυσικά, την απαραίτητη στρατιωτική υποστήριξη.
Στο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας επισημαίνεται επίσης ότι αξιωματούχοι της Αγκυρας αποπειράθηκαν να διαπραγματευτούν με ρώσους ομολόγους τους την αποχώρηση ρώσων μισθοφόρων που φέρεται ότι έχουν αναπτυχθεί τόσο στη Σύρτη όσο και στη Τζούφρα αλλά φαίνεται πως οι συνομιλίες κατέληξαν σε αδιέξοδο.
Ομως η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αρχίσει να αλωνίζει (με πλοία ερευνητικά και πολεμικά) στη Μεσόγειο – από τη Λιβύη έως το Αιγαίο και την Κύπρο – διεκδικώντας με τον πλέον επιθετικό τρόπο όσα όλα ο ίδιος θεωρεί πως στερούν από την πατρίδα του μερίδιο από τους φυσικούς πόρους της περιοχής αποτελεί ακόμη ένα βήμα στην προσπάθειά του να αναδειχθεί η Τουρκία ως κύρια περιφερειακή δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου.
«Ο Ερντογάν και κάποιοι από τους συμμάχους του πιστεύουν ότι η Τουρκία αποκαθιστά το κύρος της στα μάτια της Δύσης. Θεωρούν πως, διαδραματίζοντας όλο και πιο δυναμικό ρόλο, η Τουρκία θα καταστεί καθοριστική για τα δυτικά συμφέροντα στην περιοχή και ότι θα πάψουν να την αγνοούν», εξήγησε στους Financial Times ο Οζλέμ Καϊγκουσούτς, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας. Η περαιτέρω εμπλοκή, ωστόσο, της Αγκυρας στην εμφύλια σύρραξη της Λιβύης κατά πάσα πιθανότητα θα φέρει την Τουρκία σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.
Γιατί, πέρα από τα νερά της Μεσογείου, ο Ερντογάν έχει παλιούς και ανοιχτούς λογαριασμούς και στη Συρία. Την περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκαν βουλευτικές εκλογές στην εμπόλεμη χώρα και το Κόμμα της Αραβικής Σοσιαλιστικής Αναγέννησης, όπως είναι το πλήρες όνομα του κόμματος Μπάαθ που στηρίζει τον Μπασάρ αλ Ασαντ, κέρδισε, όπως αναμενόταν, φυσικά, την πλειοψηφία.
Την περασμένη Τρίτη ο τούρκος πρόεδρος αφού σχολίασε πως κάθε άλλα παρά αδιάβλητες ήταν οι εκλογές, υπογράμμισε πως «έως ότου να απελευθερωθεί ο συριακός λαός και αρχίσει να ζει ειρηνικά και με ασφάλεια, θα παραμείνουμε στη χώρα». Υπενθυμίζεται ότι στη Συρία το καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ χαίρει της αμέριστης υποστήριξης της Ρωσίας.
Την ίδια ώρα ο Ερντογάν πολεμάει τους Κούρδους και στο Βόρειο Ιράκ (όπου εξακολουθούν να επιχειρούν τουρκικές δυνάμεις) και στο εσωτερικό της Τουρκίας ενώ εσχάτως η Αγκυρα έσπευσε να συμπαραταχθεί με το Αζερμπαϊτζάν στην αντιπαράθεσή του με την Αρμενία την οποία επίσης στηρίζει η Μόσχα.
Με λίγα λόγια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πλαταίνει τον κύκλο των επιθετικών του δραστηριοτήτων, δημιουργώντας συνεχώς νέους εχθρούς. Πέρα από τις χώρες που πλήττονται άμεσα από τις όποιες μονομερείς επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας, κατά της προκλητικότητας της Αγκυρας βάλλουν επίσης, τουλάχιστον σε επίπεδο δηλώσεων, και η ΕΕ και οι ΗΠΑ.
Ειδικά για την κατάσταση στη Μεσόγειο, παρότι επισημαίνουν πως άμεσα δεν πρόκειται να βρεθεί μια κάποια λύση, κάποιοι αναλυτές αλλά και υψηλόβαθμα στελέχη πετρελαϊκών εταιρειών, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να επικρατήσει τελικά στο απώτερο μέλλον η οικονομία έναντι της πολιτικής.
«Ελπίζω πως κάποια μέρα θα επικρατήσει η λογική και η Τουρκία θα συμμετάσχει σε αυτήν τη εξέλιξη καθώς αποτελεί μια τεράστια αγορά», είπε στους Financial Times ο Μαθιός Ρήγας, διευθύνων σύμβουλος της Energean, μιας ελληνικής πολυεθνικής εταιρείας έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου με έδρα το Λονδίνο που δραστηριοποιείται στην περιοχή. Προς το παρόν πάντως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προετοιμάζεται για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή που θα πραγματοποιηθεί στην Αγία Σοφία την Παρασκευή 24 Ιουλίου, έπειτα από 86 χρόνια.