Οταν πριν λίγα χρόνια η βίβλος της ηλεκτρονικής εποχής, το περιοδικό Wired, επιχείρησε να φτιάξει μια λίστα με τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους του Διαδικτύου είχε συμπεριλάβει περιθωριακούς τύπους, συμμορίες που οργάνωναν ηλεκτρονικές απάτες και χάκερ που παραβίαζαν συστήματα ασφαλείας. Δηλαδή ανθρώπους απέναντι από την εξουσία.
Βέβαια εκείνη την εποχή το internet ήταν ένας θαυμαστός καινούριος κόσμος και όχι μια καθημερινή ανάγκη για το μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου. Πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει. Το Internet και ειδικότερα τα κοινωνικά δίκτυα έχουν γίνει βασική πηγή πληροφόρησης. Και ο έλεγχος της πληροφορίας σημαίνει δύναμη. Οπότε πλέον η λίστα με τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους του Διαδικτύου αναθεωρείται ριζικά. Και δεν αποτελείται πια από αναρχικούς ή αντάρτες που εναντιώνονται στην κυρίαρχη εξουσία, αλλά από τους ίδιους τους εκπροσώπους της εξουσίας. Που πολλές φορές το χρησιμοποίησαν για να την αποκτήσουν. Εκμεταλλευόμενοι επίσης και την απειρία του κοινού που δεν έχει συνηθίσει να «φιλτράρει» όσα διαβάζει στο νέο αυτό εργαλείο πληροφόρησης.
Για την ακρίβεια στη φετινή λίστα του Wired φιγουράρουν: ο αυταρχικός ρώσος ηγέτης που αντί να απαγορεύσει το Διαδίκτυο στη χώρα του προτίμησε να το χρησιμοποιήσει ως πηγή παραπληροφόρησης και στοχευμένων διαρροών. Eνας βαρώνος των social media που χρησιμοποίησε το τσουνάμι χολής που ο ίδιος δημιούργησε και καθοδήγησε για να βρεθεί στην επιφάνεια και να καταλήξει «εκ δεξιών» του νέου προέδρου. Και ένα τρολ και πρωταγωνιστής ρεάλιτι σόου που πλέον αποκαλείται και ηγέτης του ελεύθερου κόσμου. Πιο συγκεκριμένα η λίστα των πιο επικίνδυνων ανθρώπων στο internet για το 2016 σύμφωνα με το περιοδικό Wired περιλαμβάνει τους εξής:
Βλαντίμιρ Πούτιν
Τον περασμένο Ιούλιο χάκερς παραβίασαν τα συστήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών. Ηταν μια κρίσιμη περίοδος για τις αμερικανικές εκλογές και η διαρροή των ιδιωτικών επικοινωνιών του κόμματος προκάλεσαν χάος και ανασφάλεια στο στρατόπεδο της Χίλαρι – προφανώς προς όφελος του Ντόναλντ Τραμπ. Υπεύθυνοι για την διαρροή ήταν δύο ομάδες που όπως αποδείχθηκε συνδεόταν άμεσα με την ρωσική κυβέρνηση.
Και αυτή δεν είναι η μόνη περίπτωση που ο πρόεδρος της Ρωσίας χρησιμοποιεί το διαδίκτυο υπέρ του. Στρατιές από πληρωμένα τρολς κάνουν ήδη πολλή δουλειά δηλητηριάζοντας την πολιτική αντιπαράθεση μέσω του διαδικτύου. Με την γνωστή μέθοδο: fake ειδήσεις σε forums, επιθέσεις σε όσους κάνουν κριτική στο Κρεμλίνο και πλημμύρα φιλο-πουτινικών σχολίων σε ειδησεογραφικά sites. Μια στρατηγική που έχει αναδείξει το καθεστώς Πούτιν σε μια από επικίνδυνα επιδραστικές δυνάμεις του διαδικτύου στην υπηρεσία της χειραγώγησης και της παραπληροφόρησης.
Ντόναλντ Τραμπ
Τον έχουν αποκαλέσει «δημαγωγό» (από τους πιο επιεικείς χαρακτηρισμούς) που περισσότερο τον ενδιαφέρει να ξυπνάει τους απωθημένους φόβους του εκλογικού σώματος και λιγότερο να ασχολείται με τα υπαρκτά προβλήματα. Και αυτήν ακριβώς την τακτική συνεχίζει και μετά την εκλογή του. Και μέχρι στιγμής δεν έχει απολογηθεί ούτε για τον χαρακτηρισμό «βιαστές» στους μεξικανούς μετανάστες ούτε έχει αποσύρει την υπόσχεσή του ότι θα είναι παράνομο να μεταναστεύουν μουσουλμάνοι στις ΗΠΑ.
Σαν εκλεγμένος πρόεδρος συνεχίζει την ίδια τακτική. Να συμπεριφέρεται σαν ένα πανίσχυρο τρολ. Και να προωθεί στα 17,6 εκατομμύρια followers του ακραίες απόψεις. Οτι π.χ. όποιος καίει την αμερικανική σημαία πρέπει να φυλακίζεται έστω κι αν αυτό δεν το επιτρέπει το Σύνταγμα και να του αφαιρείται η ιθαγένεια. Ή να επιχειρηματολογεί χωρίς στοιχεία ότι π.χ. εκατομμύρια ψεύτικοι ψήφοι προσμετρήθηκαν υπέρ της αντιπάλου του στις εκλογές που μόλις κέρδισε ο ίδιος. Δηλαδή ο Ντόναλντ Τραμπ μέσω του λογαριασμού του στο Twitter διασπείρει σε μαζική κλίμακα, ψέμματα και περιφρόνηση για το Σύνταγμα.
Στιβ Μπάνον
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της προεκλογικής καμπάνιας του Ντόναλντ Τραμπ τον στήριζε πριν αναλάβει αυτή τη θέση μέσω του «πιο δεξιού από τα δεξιά» site breitbart.com. Ενα site που όσο βρισκόταν υπό την διαχείρισή του, μέσω του ρατσιστικού, αντισημιτικού και μισογυνικού του περιεχομένου έγινε έμβλημα αυτής της νέας πολιτικής απόφυσης των φανατικών ψεκασμένων που ονομάστηκε «εναλλακτική δεξιά». Και πλέον, ως επικεφαλής του στρατηγικού σχεδιασμού του Τραμπ πρόκειται να μπολιάσει με την φασιστική και εμπρηστική του οπτική και τον Λευκό Οίκο.
Τζέιμς Κόμι
Ο Διευθυντής του FBI είναι για πολλούς ο άνθρωπος που οδήγησε τον Ντόναλντ Τράμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Λίγες εβδομάδες πριν την κρίσιμη ψηφοφορία επανέφερε το θέμα με τα e-mail της Χίλαρι Κλίντον (θέμα που είχε κλείσει από τον Ιούλιο) αφήνοντας να εννοηθεί ότι προέκυψαν νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμα και σε δίωξη της αντιπάλου του Τραμπ. Τελικά ούτε νέα στοιχεία είχαν προκύψει ούτε δίωξη της Χίλαρι Κλίντον στοιχειοθετήθηκε αλλά η παρέμβασή του βοήθησε σημαντικά το στρατόπεδο του Τραμπ που εκείνη την περίοδο ήταν αρκετά πίσω στις δημοσκοπήσεις να στήσει ένα κανονικό πανηγύρι σπέκουλας στα social media, και να ροκανίσει τη διαφορά.
Αλλά και πριν την παρέμβασή του στις πιο αμφίρροπες εκλογές της ιστορίας των ΗΠΑ ο Κόμι οδήγησε σε επικίνδυνη ένταση της σχέσεις του FBI με την βιομηχανία της Silicon Valley, απαιτώντας από την Apple να φτιάξει ένα πρόγραμμα που να παραβιάζει τον ίδιο της κώδικα ασφαλείας. Αφορμή ήταν η ανάγκη να ερευνήσει το κλειδωμένο iPhone 5c του εκτελεστή του San Bernardino Ριζουάν Φαρούκ. Τελικά ύστερα από αντιπαράθεση έξι εβδομάδων το FBI έφτιαξε τον δικό του κώδικα και παραβίασε το τηλέφωνο αλλά ο Κόμι έδειξε ότι είναι διατεθειμένος να θέσει σε κίνδυνο την διαδικτυακή ασφάλεια και τα προσωπικά δεδομένα προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του.
Ιsis
Το Ισλαμικό Κράτος μπορεί να χάνει χρήματα, εδάφη στην «έδρα» του την Συρία ή πόρους αλλά τα πλοκάμια του συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται αποτελεσματικά στα social media και στο διαδίκτυο γενικότερα. Οι εκπρόσωποί του έδειξαν το 2016 ότι ακόμα μπορούν να προσελκύσουν διαταραγμένους, μοναχικούς ή γενικώς δυσαρεστημένους ανθρώπους και να τους οδηγήσουν σε τρομοκρατικές πράξεις κατά της δύσης. Από διαδικτυακή «στρατολόγηση του ISIS προέκυψε εξάλλου η επίθεση με το φορτηγό στη Νίκαια ή το αιματοκύλισμα του club Pulse στο Ορλάντο. Και το χειρότερο είναι ότι οι στρατολόγοι του ISIS δεν επηρεάζονται καθόλου από την εξόντωση των επικεφαλής τους, καθώς αποτελούν μια ανώνυμη και καμουφλαρισμένη κολεκτίβα που δρα ανεξάρτητα διαδίδοντας ηλεκτρονικά τον «καρκίνο» του ακραίου ισλαμισμού.
Μίλο Γιαννόπουλος
Ο αρθρογράφος του breitbart.com (βλ. Στιβ Μπάνον) αντιπροσωπεύει όλη τη σαπίλα και την αρρώστια που κυκλοφορεί σήμερα στα social media και ειδικά στο twitter. Λειτουργώντας ως κλασικό τρολ της λεγόμενης «εναλλακτικής δεξιάς» υπήρξε στην πραγματικότητα ένας έμπορος μίσους ρατσισμού και μισογυνισμού. Και δεν έμεινε μόνο στις ιδέες. Αναβάθμισε τη δράση του και σε συγκεκριμένη στοχοποίηση. Και έστρεφε τις ορδές των αγριεμένων followers του, εναντίον όποιου επέλεγε. Ενθαρρύνοντας μια διαδικτυακή κακοποίηση πρωτοφανών διαστάσεων. Ενας από τους πιο γνωστούς στόχους του η μαύρη κωμικός Λέσλι Τζόουνς εκτέθηκε σε τόσο απροκάλυπτα ρατσιστικό μίσος και σε τέτοιο χολερικό μισογυνισμό που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει προσωρινά τον άκρως επιτυχημένο λογαριασμό της στο twitter και να κλείσει την προσωπική της ιστοσελίδα. Το twitter τελικά διέγραψε τον βρετανικής καταγωγής Γιαννόπουλο πράγμα που είχε ως μόνο αποτέλεσμα να ενισχύσει την φήμη του και την επιδραστικότητά του. Οι followers του δηλαδή συνεχίζουν το «έργο» του και διαδίδουν τις «ιδέες» που τον έκαναν διάσημο αλλά τουλάχιστον η πρωτογενής πηγή του δηλητηρίου, ο ίδιος, επέστρεψε στις σκοτεινές, περιθωριακές γωνίες του διαδικτύου όπου ανήκει.
Ταγιπ Ερντογάν
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου στην Τουρκία ο πλανήτης παρακολούθησε την πρωτοφανών διαστάσεων εκκαθάριση (για «δημοκρατική» υποτίθεται χώρα) που επιχείρησε ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιώντας ακριβώς αυτό το πραξικόπημα ως αφορμή. Εκατοντάδες δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν ενώ συχνά διακόπτεται η πρόσβαση στο twitter, στο facebook, στο youtube και στο whatsapp. Και πολύ συχνά το καθεστώς Ερντογάν, αντιδρώντας στις διαμαρτυρίες που κατά καιρούς ξεσπούν στη χώρα κόβει τελείως την πρόσβαση στο internet σε όλους τους τούρκους. Στερώντας τους όχι μόνο την δυνατότητα να διαδώσουν «ανεπιθύμητες» πληροφορίες αλλά και τις απλές καθημερινές ευκολίες όπως το e-mail ή το google.
Τζούλιαν Ασάνζ
Μέσα στο 2016 απέδειξε πως ακόμα και κλεισμένος στρα δύο δωμάτια της πρεσβείας του Εκουαδόρ στο Λονδίνο όπου έχει φυλακιστεί αυτοβούλως για να μην συλληφθεί, μπορεί να κινητοποιήσει δυνάμεις που επηρεάζουν τον πλανήτη. Σε μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες δημοσιεύσεις των Wikileaks από την εμφάνισή τους το 2010 ο Ασάνζ ενορχήστρωσε την διαρροή των e-mail της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών. Και ειδικότερα του μέλους του επιτελείου της Χίλαρι Κλίντον Τζον Ποντέστα. Οι αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας των επικοινωνιών πιστεύουν ότι η διαρροή δεν έγινε «από μέσα» αλλά από χάκερς μισθοδοτούμενους από το Κρεμλίνο. Ο Ασάνζ αρνείται ότι η πηγή του ήταν από τη Ρωσία αλλά το Wikileaks είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύει την ανωνυμία των πηγών σε σημείο που ούτε ο ίδιος να μην μπορεί να τις εντοπίσει. Αρα ο ισχυρισμός του για την προέλευση της διαρροής είναι κάπως αυθαίρετος. Παρ’ όλα αυτά υποσχέθηκε ότι οι συγκεκριμένες πηγές θα μεγιστοποιήσουν την επίδραση των διαρροών τους. Και ως προς τις αμερικανικές εκλογές, κράτησε την υπόσχεσή του.
Πίτερ Θίελ
Υποστήριξε οικονομικά και με δηλώσεις του τον Ντόναλντ Τραμπ. Και με το τέλος της χρονιάς αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο επιδραστικά πρόσωπα της Silicon Valley καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στον εκλεγμένο Πρόεδρο – εξάλλου συναντήθηκαν και επισήμως πριν λίγες ημέρες. Συνιδρυτής της εταιρίας Palandir που ασχολείται με την ανάλυση πληροφοριών (κάποιοι την αποκαλούν «εργολάβο προσωπικών δεδομένων») γίνεται όλο και πιο σημαίνον πρόσωπο σε ένα κόσμο όπου η πληροφορία για τα προσωπικά δεδομένα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη ανταλλακτική αξία. Ομως το κορυφαίο φετινό του επίτευγμα είναι η εξαφάνιση του site Gawlker έπειτα από την μήνυση του Χαλκ Χόγκαν. Ο Θίελ βοήθησε οικονομικά τον πρώην σταρ του κατς να μηνύσει το site που δημοσίευσε ένα ροζ video που είχε μαγνητοσκοπηθεί παράνομα και στο οποίο πρωταγωνιστούσε. Τελικά η υπόθεση έκλεισε με συμβιβασμό σύμφωνα με τον οποίο το Gawlker έπρεπε να αποζημιώσει τον Χόγκαν με 31 εκατομμύρια δολάρια για παραβίαση των προσωπικών του δεδομένων, καθώς το video έδειχνε μια παράνομη εξωσυζυγική συνεύρεση. Το Gawlker πτώχευσε μετά από αυτό. Και ο Θίελ βλέποντας έναν από τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές του να εξαφανίζεται δήλωσε με κυνισμό ότι αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός του. Με τη νίκη του αυτή υπέρ της λογοκρισίας και με δεδομένη την υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα ενισχύσει τους νόμους που περιορίζουν την ελευθερία του τύπου ο ρόλος του Θίελ δίπλα στον νέο πρόεδρο φαίνεται να του εξασφαλίζει μια χρονιά γεμάτη δύναμη.