Η «Σταχτοπούτα» στην ταινία του 1950, συναντά τον πρίγκιπά της στον χορό του παλατιού | Walt Disney Productions
Θέματα

Αβολες αλήθειες για τα αγαπημένα μας παραμύθια

Κομμένα δάχτυλα ποδιών που αιμορραγούν μέσα σε γυάλινα γοβάκια, εντόσθια αρκούδας που η κακιά μάγισσα τα τρώει με μανία, η απειλή ότι θα χάσεις για πάντα την ψυχή σου αν δεν βρεις έναν πρίγκιπα να σε αγαπήσει πραγματικά: προτού αναλάβει ο Ντίσνεϊ, οι ιστορίες για παιδιά ήταν σκληρές όσο και η ενήλικη ζωή
Protagon Team

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί κόσμοι παραμυθιών. Ο κόσμος που γνωρίσαμε μέσα από τα παλιά βιβλία ή από τις αφηγήσεις των γιαγιάδων και ο κόσμος με τις πιο αμβλυμένες γωνίες, όπως τον μετέτρεψε ο Γουόλτ Ντίσνεϊ, προκειμένου οι κινηματογραφικές μεταφορές τους, να κόψουν όσο περισσότερα εισιτήρια γινόταν και να θεωρούν φιλικές προς όλους.

Οπως αναφέρει το δημοσίευμα του Curiosity, σε πολλές περιπτώσεις πασίγνωστων παραμυθιών, πολύ προτού εμφανιστεί η ψυχαναγκαστική πολιτική ορθότητα, οι ιστορίες που προορίζονταν για παιδιά, ήταν σκληρές όσο και η ενήλικη ζωή. Οι απόψεις των ειδικών διίστανται.

Κάποιοι θεωρούν ότι επειδή ακριβώς τα παιδιά βρίσκονται ηλικιακά πιο κοντά στο σκοτάδι, προερχόμενα από το σημείο μηδέν της ανυπαρξίας, είναι πιο ατρόμητα και βρίσκουν μια παράξενη γοητεία στις τρομακτικές ιστορίες, είναι εκείνες που συγκρατούν και στις οποίες επανέρχονται περισσότερο. Κάποιοι άλλοι, πιστεύουν ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις δόσεις ωμής αλήθειας ή βίας με τα οποία έρχονται σε επαφή τα παιδιά και πως καλό είναι να μεγαλώνουν με πιο χαρούμενες και ανέμελες αναφορές.

Οπως και να ‘χει, ακολουθούν πέντε άβολες αλήθειες για ισάριθμα αγαπημένα μας παραμύθια. Πριν από το πολυπόθητο «και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», τα πράγματα δεν ήταν στρωμένα με ροδοπέταλα.

Η Σταχτοπούτα

Στην κινηματογραφική εκδοχή του Ντίσνεϊ το 1950, ο πρίγκιπας, μαγεμένος από την ομορφιά του κοριτσιού που γνώρισε τυχαία στον χορό, με μοναδικό στοιχείο το ένα της γυάλινο γοβάκι που άφησε κατά λάθος τρέχοντας μακριά από το παλάτι, το δοκιμάζει σε όλες τις γυναίκες στο βασίλειο μέχρι να βρει σε ποια ανήκει. Τελικά, καταλήγει στο μικροσκοπικό ποδαράκι της ταλαιπωρημένης Σταχτοπούτας και την κάνει πριγκίπισσα.

Οι μπαμπάδες του συγκεκριμένου παραμυθιού όμως, οι αδελφοί Γκριμ, είχαν γράψει τη συγκεκριμένη σκηνή πολύ διαφορετικά: η μία ζηλιάρα ετεροθαλής αδελφή της Σταχτοπούτας, προκειμένου να χωρέσει το πόδι της στο γοβάκι, κόβει μέρος της φτέρνας της. Και η άλλη, κόβει το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού της. Αλλωστε, όπως τους είπε η μητέρα τους και κακιά μητριά της Σταχτοπούτας, «όταν γίνετε πριγκίπισες, δεν θα χρειαστεί να πάτε πουθενά με τα πόδια». Η ακατάσχετη αιμορραγία όμως μέσα στο γυάλινο γοβάκι προδίδει τη σκευωρία τους και ύστερα από όλα αυτά, ο πρίγκιπας καταλήγει στη Σταχτοπούτα, καθώς το παπούτσι ήταν όντως στο νούμερό της.

Το γυάλινο γοβάκι ταίριαζε τέλεια μόνο σε ένα πόδι, αυτό της Σταχτοπούτας
Η Χιονάτη και οι Επτά Νάνοι

Στην ταινία του 1937, η Χιονάτη δραπετεύει από την κακιά μητριά της και βρίσκει άσυλο στο σπιτάκι των επτά νάνων. Κάποια στιγμή, δαγκώνει το δηλητηριασμένο μήλο που της στέλνει εκείνη, πεθαίνει και μετά ανασταίνεται χάρη στο φιλί ζωής που της δίνει ο πρίγκιπας στο νεκροκρέβατό της.

Αν πιστεύετε ότι αυτή η ιστορία είναι ήδη πολύ σκληρή, πού να ακούσετε και την αυθεντική εκδοχή των δαιμόνιων Γκριμ: ο κυνηγός που στέλνει η κακιά μάγισσα, αντί να σκοτώσει τη Χιονάτη, σκοτώνει τελικά μία αρκούδα, την ξεκοιλιάζει και πηγαίνει τα εντόσθιά της, ώστε να πεισθεί η διαβολογυναίκα. Εκείνη τα καταβροχθίζει με μεγάλη ευχαρίστηση, νομίζοντας ότι τρώει τα σωθικά της Χιονάτης. Στο τέλος της ιστορίας, η μάγισσα είναι καλεσμένη στον γάμο της Χιονάτης, με μία βασική προϋπόθεση: να φορέσει παπούτσια από πυρακτωμένο σίδερο και να χορεύει ώσπου να πέσει κάτω νεκρή.

Η κακιά μάγισσα μισούσε τόσο τη Χιονάτη, ώστε να θέλει να τη σκοτώσει με κάθε τρόπο
Η Μικρή Γοργόνα

Στην ταινία του 1989, η Αριελ ανταλλάσσει τη φωνή της, προκειμένου να κερδίσει την καρδιά του πρίγκιπα. Υστερα από ένα εντελώς βουβό ειδύλλιο, η γοργόνα καταφέρνει να λύσει την κατάρα που της είχε ρίξει η κακιά μάγισσα του βυθού Ούρσουλα, παντρεύεται τον πρίγκιπα και ζει ευτυχισμένη σαν άνθρωπος στη στεριά.

Στο αριστουργηματικό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, το σύμπαν είναι πολύ πιο σκοτεινό. Αν δεν καταφέρει να την ερωτευθεί τρελά ένας άνδρας, η ψυχή της δεν πρόκειται να γίνει αθάνατη – καταλαβαίνουμε εδώ, πόση εξωπραγματική πίεση για το «άλλο μισό» έπεφτε ανέκαθεν με δύναμη πάνω στους γυναικείους ώμους. Αποτυγχάνει παταγωδώς, ο πρίγκιπας βλέπει πόσο τρελά τον αγαπά, αλλά για κάποιον λόγο, δεν μπορεί να της ανταποδώσει όλη αυτή την αγάπη. Για καλή της τύχη πάντως, η γοργόνα κερδίζει ούτως ή άλλως μία αθάνατη ψυχή, χάρη σε κάποιες εναέριες νεράιδες, που βλέπουν τα κακώς κείμενα του κόσμου και τα διορθώνουν. Η γοργόνα ζει μαζί τους, χωρίς πρίγκιπα, αλλά με ψυχή!

Η Μικρή Γοργόνα Αριελ, καταφεύγει στα επικίνδυνα ξόρκια της κακιάς μάγισσας Ούρσουλα
Η Ωραία και το Τέρας

Στην ταινία του 1991, η Ωραία φυλακίζεται στο κάστρο του Τέρατος, μακριά από τον πατέρα της. Υστερα από πολλές διακυμάνσεις και αρκετές δόσεις… «συνδρόμου της Στοκχόλμης», καταλήγει να τον ερωτευθεί. Και τότε, τα μάγια λύνονται, το Τέρας μεταμορφώνεται σε έναν πανέμορφο πρίγκιπα και καταλήγουμε σε χάπι εντ.

Στην εκδοχή του βιβλίου, η Ωραία έχει δύο αχάριστες αδελφές, και το Τέρας, νομίζοντας ότι εκείνη δεν τον αγαπά, αποφασίζει μελοδραματικά να πεθάνει της πείνας στον κήπο του. Τελικά όμως, η Ωραία προλαβαίνει τα χειρότερα, το Τέρας γίνεται πρίγκιπας και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Η Ωραία και το Τέρας, χορεύουν και ερωτεύονται
Η Βασίλισσα του Χιονιού

Αν και υποτίθεται ότι βασίζεται στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν «Η Βασίλισσα του Χιονιού», η ταινία «Frozen» του 2013 με ελληνικό τίτλο «Ψυχρά κι ανάποδα», έμεινε ελάχιστα ως καθόλου πιστή στο πρωτότυπο. Στην ταινία, όλα περιστρέφονται γύρω από δύο αγαπημένες αδελφές. Η μία έχει ανεξέλεγκτες δυνάμεις να παγώνει τα πάντα στο πέρασμά της και η άλλη, προσπαθεί να τη σώσει από τα διάφορα μπλεξίματα. Στο τέλος της ημέρας, είναι η αδελφική αγάπη και όχι ο έρωτας για κάποιον πρίγκιπα (ευχάριστη αλλαγή) που σώζει την κεντρική ηρωίδα.

Οσο για το τι πραγματικά συμβαίνει στο παραμύθι: η Βασίλισσα του Χιονιού αρπάζει ένα παιδί, στη συνέχεια κινδυνεύει να χάσει τη ζωή της και δεν υπάρχει καμία καλόκαρδη αδελφή για να τη βοηθήσει. Ενα άλλο παιδί σώζει εκείνο που έχει απαχθεί από τη Βασίλισσα, η οποία απομένει μόνη και έρημη.

Η Ελσα και η Αννα, δύο αδελφές που με την αγάπη τους λιώνουν τον πάγο στο «Frozen»