«Πήγα στα δάση για να ζήσω με σκοπό… Να ζήσω βαθιά, να ρουφήξω το μεδούλι της ζωής. Να διώξω από πάνω μου ό,τι δεν ήτανε ζωή. Και να μην συνειδητοποιήσω πεθαίνοντας ότι δεν έχω ζήσει»: αυτό το απόσπασμα, από το έργο του Χένρι Ντέιβιντ Θορό «Ουόλντεν ή Η ζωή στα δάση» είχε διδάξει με όλο του το πάθος ο καθηγητής Τζον Κίτινγκ σε ένα αυστηρό σχολείο αρρένων στην ταινία «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών» του Πίτερ Γουίαρ.
Οι σημερινοί σαραντάρηδες ήταν κοντά στην εφηβεία όταν είδαν για πρώτη φορά στο σινεμά αυτή την ταινία. Ο έρωτάς τους για τον Ρόμπιν Γουίλιαμς που προέτρεπε τους μαθητές του-και ήταν σα να προτρέπει κι αυτούς τους ίδιους, τους έφηβους θεατές-να σηκωθούν όρθιοι πάνω στα θρανία τους και να «αδράξουν τη μέρα» (seize the day), ήταν κεραυνοβόλος. Το γιατί δεν τα πολυκατάφεραν τελικά να ρουφήξουν το μεδούλι της ζωής, είναι μια άλλη ιστορία.
Για όσους μένουν στην επιφάνεια, ο Ρόμπιν Γουίλιαμς είναι ο αστείος τύπος, ο έξω καρδιά, η ψυχή της παρέας. Αυτός που θα μπει σε ένα πάρτι και θα αρχίσει να λέει ανέκδοτα προτού καλά καλά κρεμάσει το παλτό του. Εκτός από την ξεκαρδιστική επιφάνεια αυτού του σπουδαίου ηθοποιού όμως, υπήρχε και το βάθος. Κι εκτός από τις κωμωδίες που γύρισε, τα stand-up που έκανε, τις συνεντεύξεις-σόου που έδινε άφηνοντας σύξυλο και άλαλο τον συνομιλητή του, υπάρχουν και μερικές υπέροχες ταινίες που μαρτυρούν την υπέρμετρη ευαισθησία και την εύθραυστη πλευρά του: «Ο βασιλιάς της μοναξιάς», «Ο ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ», «Ξυπνήματα». Στην πρώτη υποδυόταν τον ψυχικά διαταραγμένο και στις άλλες δύο τον ψυχίατρο. Θεράπευε και θεραπευόταν.
Υπάρχει και μία ακόμη ταινία του 1998, λιγότερο γνωστή: Το «Patch Adams» είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και σε έναν γιατρό που κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του σε άρρωστα παιδάκια στο νοσοκομείο, θα έβαζε μία μύτη κλόουν, δύο μπατονέτες για κεραίες ή ό,τι άλλο είχε πρόχειρο, για να τα κάνει να γελάσουν. Και πάλι, θεράπευε και θεραπευόταν.
Σήμερα, 11 Αυγούστου 2018, συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από την ημέρα που διαβάσαμε σοκαρισμένοι την είδηση της αυτοκτονίας του και ήμασταν σχεδόν σίγουροι ότι επρόκειτο για κακόγουστη ιντερνετική φάρσα. Τι είναι αυτό που μας συνδέει τόσο με αυτόν τον άνθρωπο; Ενα «ευχαριστώ» που μας έκανε να γελάμε; Ή ένα «συγγνώμη» που δεν καταλάβαμε πόσα έκρυβε από πίσω;
Ο άνθρωπος που έκανε τον κόσμο να γελάει, σόκαρε και συνεχίζει να σοκάρει με την απόφασή του να κάνει βαθιά υπόκλιση, να βγάλει τη μύτη του κλόουν και να κρεμάσει μια για πάντα το πλουμιστό του κοστούμι.
Υστερα από την είδηση της αυτοκτονίας, άρχισαν οι αναλύσεις για τα αίτια που τον οδήγησαν σε μια τέτοια απόφαση. Πώς ένας τόσο «αστείος» και «χαρούμενος» άνθρωπος μπόρεσε να κάνει κάτι τέτοιο; Οι περισσότεροι συγχέουν το αστείος με το χαρούμενος. Αυτά τα δύο, δεν είναι συνώνυμα. Και ίσως μετά αυτόν τον συγκεκριμένο θάνατο, κάποιοι άρχισαν να κοιτάζουν πιο προσεκτικά πίσω από τις λέξεις και πίσω από τα στερεότυπα του τύπου «γελάω άρα περνάω τέλεια».
Λένε πως το νευρολογικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε, που τον έκανε να χάνει σιγά σιγά το μυαλό και την ετοιμότητα να πετάξει την τέλεια ατάκα την κατάλληλη στιγμή, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αυξανόμενη απόγνωσή του.
Ο,τι και να λένε, ό,τι και να λέμε, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει στην ψυχή και στο μυαλό ενός ανθρώπου που περιφέρει τη φωτεινή επιγραφή του ξεκαρδιστικού τύπου. Η είδηση του δικού του θανάτου, είναι εξίσου αποκαρδιωτική με το γεγονός ότι ο κολλητός του φίλος από τα χρόνια της δραματικής σχολής, ο Κρίστοφερ Ριβ, ο άνθρωπος που υποδύθηκε τον παντοδύναμο Σούπερμαν, καθηλώθηκε ύστερα από ατύχημα σε αναπηρικό καρότσι και πέθανε πάνω σε αυτό.
Δεν χρειάζεται να τρέχουμε μέχρι του Χόλιγουντ. Ας κοιτάξουμε λίγο δίπλα μας. «Δεν σε φοβάμαι…είσαι δυνατός εσύ, θα τα καταφέρεις! / Δεν είχα καταλάβει ότι ήσουν τόσο χάλια, φαινόσουν μια χαρά. Γελούσες, έκανες αστεία…»: σε έναν κόσμο που όταν δεν κλαίγεσαι, δεν διαλαλείς το πρόβλημά σου και δεν γυρίζεις ξυπόλητος στον δρόμο βγάζοντας άναρθρες κραυγές, θεωρείσαι «πολύ καλά και πολύ δυνατός».
Ομως ο εξωστρεφής άνθρωπος, μην μπορώντας να βρει βοήθεια στους άλλους επειδή ακριβώς θεωρούν ότι τα ‘χει όλα λυμένα, μπορεί κάποια στιγμή να στραφεί στον ίδιο του τον εαυτό. Είτε για να απομονωθεί, είτε για να αποχωρήσει.
Ωραία θα ήταν να διαβάζαμε πιο προσεκτικά τα σημάδια γύρω μας και δίπλα μας. Ισως τότε να καταλαβαίναμε ότι η ψυχή της παρέας επιστρέφει κάθε βράδυ εξουθενωμένη από την υπερπροσπάθεια. Οτι ο πιο αστείος άνθρωπος, δεν είναι απαραίτητα και ο πιο χαρούμενος.
Και ότι ο Ρόμπιν, σαν Ρομπέν των λυγμών, τους κρατούσε όλους για τον εαυτό του. Για να μην στενοχωρήσει κανέναν.