Η κριτική της βρετανικής εφημερίδας Guardian για το νέο ντοκιμαντέρ του Netflix είναι σαφής: «Είναι τόσο εντυπωσιακό, όσο περιμέναμε». Η σειρά επεισοδίων «Our Planet» (Ο πλανήτης μας) που περιλαμβάνει εντυπωσιακότατες εικόνες από κάθε γωνιά του πλανήτη, είναι μία υπερφιλόδοξη και πολυδάπανη, πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, παραγωγή του Netflix, ντυμένη με την ασυναγώνιστη φωνή του σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο.
Από τα πιο παγωμένα τοπία μέχρι τα τροπικά δάση και από υποθαλάσσιες λήψεις που σου δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στον βυθό μέχρι εναέριες χορογραφίες πτηνών, παρακολουθείς με κομμένη την ανάσα πόσο σοφή είναι η φύση, όταν δεν παρεμποδίζεται από την απερισκεψία του ανθρώπου.
Αυτή είναι λοιπόν η πρώτη -και ήδη επιτυχημένη- είσοδος του Netflix στον τομέα των ντοκιμαντέρ που έχουν να κάνουν με τη φύση. Πρόκειται για σειρά οκτώ επεισοδίων, για την οποία εργάστηκαν συνολικά περισσότερα από 600 κινηματογραφικά συνεργεία μέσα σε μία τετραετία, καλύπτοντας όσα αξιοθαύμαστα μπορείς να συναντήσεις σε πενήντα χώρες του κόσμου.
Αυτό το πρότζεκτ βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή που μέχρι πρότινος βρισκόταν πίσω από το «Planet Earth» του BBC, το οποίο ήταν διάσημο σε τέτοιου είδους προγράμματα, ως τη στιγμή που έκανε επέλαση ο κολοσσός Netflix, βάζοντας ως συνήθως, βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Πτηνά επιδίδονται σε εντυπωσιακές φιγούρες στον αέρα, προκειμένου να προσελκύσουν ερωτικούς συντρόφους. Μέλισσες που αναζητούν στο άρωμα των ορχιδέων το μυστικό της γοητείας τους για να μαγέψουν τα αρσενικά. Αετοί που κάνουν εναέριες κόντρες για την ανάδειξη του πιο δυνατού – και του πιο φιγουρατζή. «Ολα αυτά, θα σας βάλουν σε σκέψεις για τον τρόπο με τον οποίο εσείς οι ίδιοι επιλέγετε το ταίρι σας» λέει χαρακτηριστικά η βρετανίδα δημοσιογράφος Λούσι Μάνγκαν.
Αυτό που διαφοροποιεί το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ από τα παλιότερα του BBC, είναι ότι αναφέρεται χωρίς περιστροφές στους οικολογικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει ο κάθε τόπος και το κάθε είδος που παρουσιάζεται. Οι εικόνες μπορεί να είναι ειδυλλιακές και να σου κόβουν την ανάσα, γίνεται όμως πλέον σαφής αναφορά ότι από στιγμή σε στιγμή αυτός ο επίγειος παράδεισος απειλείται με αφανισμό.
Παλιότερα υπήρχε η άποψη ότι οι τηλεθεατές εύκολα θα αλλάξουν κανάλι όταν τις όμορφες εικόνες θα τις «μαύριζαν» άβολες πληροφορίες για το πόσο κινδυνεύει με εξαφάνιση ένα συμπαθέστατο θηλαστικό, κτλ.
Ο παραγωγός τέτοιου είδους ντοκιμαντέρ στο BBC Αλαστερ Φόδερτζιλ, έχει στο παρελθόν εκφράσει τη δυσαρέσκειά του, καθώς του απαγορευόταν να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και αναγκαζόταν να περιοριστεί στις μαγευτικές, καθησυχαστικές εικόνες. Με αυτόν τον τρόπο όμως, το κοινό υπνωτιζόταν και δεν αφυπνιζόταν σε σχέση με όλα όσα απειλούν τον πλανήτη-σπίτι μας.
Χαρακτηριστικό είναι πως όταν ο Φόδερτζιλ, στο δεύτερο μέρος της σειράς ντοκιμαντέρ «Blue Planet» του BBC, θέλησε να ευαισθητοποιήσει μιλώντας για θαλάσσιες χελώνες και φάλαινες που πνίγονται στην κυριολεξία από τα πλαστικά των βυθών, κάτι τέτοιο του απαγορεύτηκε. Τώρα που το Netflix βγήκε μπροστά πιο οικολογικά ευαισθητοποιημένο, το BBC ήδη ετοιμάζει μία νέα σειρά με προσωρινό τίτλο «Our Planet Matters» (Ο Πλανήτης μας Εχει Σημασία), γεγονός που αποδεικνύει στροφή από την εξιδανίκευση στις πιο άβολες πραγματικότητες.
Θα είναι όμως πολύ δύσκολο να αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο, τώρα μάλιστα που το Netflix έκανε ήδη τη διαφορά με αυτή την τόσο μαχητική σειρά, που χωρίς περιστροφές, τονίζει τον επιζήμιο ρόλο της ανθρωπότητας σε κάθε ζωντανό οργανισμό και σε κάθε όμορφο στοιχείο της φύσης.
«Η αντοχή της φύσης δεν είναι κάτι που πρέπει να παίρνουμε ως δεδομένο» λέει ο Ατένμπορο με την επιβλητική φωνή του στην εισαγωγή ενός επεισοδίου. Δύσκολο να μην τον ακούσεις προσεκτικά.
Σε κάποιο άλλο σημείο, ενώ έχεις ξετρελαθεί παρακολουθώντας την καθημερινότητα ανάμεσα σε άγρια ζωάκια, και πάλι ο αφηγητής σού τραβά το χαλί κάτω απ’ τα πόδια, επισημαίνοντας ότι η αγέλη που βλέπουμε, είναι 70% μικρότερη απ’ ό,τι ήταν πριν από 20 χρόνια.
Αντίστοιχα, η στάθμη των θαλασσών που έχει αλλάξει ριζικά, το λιώσιμο των πάγων, τα τροπικά δάση που εξαφανίζονται το ένα μετά το άλλο: ο Ατένμπορο δεν μας κουνά το δάχτυλο, αλλά το κατευθύνει στην καρδιά του προβλήματος.
Και κάπως έτσι, «Ο Πλανήτης μας» μας χαρίζει αυτό που χρειαζόμασταν εδώ και δεκαετίες: μία σειρά ντοκιμαντέρ που ενώ δεν υστερεί σε ομορφιά, τονίζει και την ασχήμια της οικολογικής καταστροφής.