Ενα φάντασμα πλανιέται εκ νέου στο Ριάντ, το φάντασμα του Τζαμάλ Κασόγκι. Η αποτρόπαια δολοφονία του σαουδάραβα δημοσιογράφου τον Οκτώβριο του 2018 στο προξενείο της πατρίδας του στην Κωνσταντινούπολη είχε δημιουργήσει πολλούς μπελάδες στον πρίγκιπα και ντε φάκτο ηγεμόνα της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Αρχικά το Ριάντ έσπευσε να αποποιηθεί κάθε ευθύνη. Αλλά στη συνέχεια αναγκάστηκε να παραδεχτεί πως επρόκειτο για μια επιχείρηση που πήρε άσχημη τροπή, κατηγορώντας για τη δολοφονία του Κασόγκι μια ομάδα πρακτόρων που επρόσκειντο μεν στον πρίγκιπα αλλά έδρασαν εν αγνοία του. Σύμφωνα, ωστόσο, με την CIA o ιθύνων νους της (βασανιστικής) θανάτωσης του 59χρονου δημοσιογράφου ήταν ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας ενώ ο ΟΗΕ επέρριψε την ευθύνη για την «προμελετημένη εκτέλεση» στην κυβέρνηση του Ριάντ. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Σαλμάν ανέλαβε την ευθύνη του εγκλήματος γιατί σημειώθηκε «υπό την εποπτεία μου», όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας, συγχρόνως, πως δεν γνώριζε το παραμικρό.
Τώρα, όμως, ο 34χρονος πρίγκιπας βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο της Δύσης «κατηγορούμενος» αυτήν τη φορά για την παραβίαση και την υποκλοπή προσωπικών αρχείων από το κινητό τηλέφωνο του Τζεφ Μπέζος, ιδρυτή της Amazon και ιδιοκτήτη της Washington Post, της εφημερίδας στην οποία αρθρογραφούσε (συχνά πυκνά κατά του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας) ο Τζαμάλ Κασόγκι.
Η Σαουδική Αραβία έσπευσε και πάλι να απορρίψει τις σχετικές αναφορές ως «παράλογες». Η κατηγορία, ωστόσο, είναι πολύ βαριά. Γιατί στην περίπτωση που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, υποδεικνύει πως άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος του πρίγκιπα Σαλμάν, αν όχι ο ίδιος, έβαλαν στο στόχαστρό τους έναν πανίσχυρο επιχειρηματία παγκόσμιου βεληνεκούς. Η ανάγκη να διεξαχθεί έρευνα προβάλλει επιτακτικά, όπως άλλωστε παραδέχτηκε και το Ριάντ.
«Δυστυχώς, όμως, το ότι το λογισμικό παρακολούθησης και κατασκοπίας που φέρεται ότι εγκαταστάθηκε στο τηλέφωνο του κ. Μπέζος ήταν αυτοκαταστρεφόμενο σημαίνει ότι η αλήθεια ενδέχεται να μην αποκαλυφθεί ποτέ», επισήμαναν οι Financial Times.
Η συντακτική ομάδα της λονδρέζικης εφημερίας δεν αποκλείει την πιθανότητα το τηλέφωνο του Μπέζος να μην παραβιάστηκε μέσω μηνύματος (στο WhatsApp) που προήλθε από τον προσωπικό λογαριασμό του σαουδάραβα ηγέτη αλλά από κάποια άλλη, άγνωστη προς το παρόν, πηγή. Ακόμα και στην περίπτωση που απεστάλη από την επικράτεια της Σαουδικής Αραβίας, ενδέχεται κάποιος να χρησιμοποίησε τον λογαριασμό του Σαλμάν εκ νέου εν αγνοία του και δίχως την έγκρισή του.
Ωστόσο, η ιδέα ότι κάποιος εκτός του στενού του κύκλου θα μπορούσε να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια, είναι τουλάχιστον παρατραβηγμένη. Εάν, οπότε, φέρει το Ριάντ την ευθύνη για την παραβίαση του τηλεφώνου του Μπέζος, όπως υποστήριξαν δύο ειδικοί του ΟΗΕ την Τετάρτη, μπορεί κανείς να συναγάγει το ανησυχητικό συμπέρασμα ότι οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας τείνουν συστηματικά – και εν γνώσει του Σαλμάν – να παρακολουθούν «αντιπάλους τους και εξαιρετικά σημαντικούς ανθρώπους».
Τον παραπάνω κίνδυνο επισημαίνει και ο Guardian, υποστηρίζοντας πως, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η στοχοποίηση του Τζεφ Μπέζος εντάσσεται στο πλαίσιο μια ευρύτερης «κυβερνοεκστρατείας» κατά ατόμων που επρόσκειντο στον Τζαμάλ Κασόγκι.
Γιατί τον Νοέμβριο του 2018, μόλις έναν μήνα μετά τη δολοφονία του σαουδάραβα δημοσιογράφου και έξι μήνες μετά την υποκλοπή αρχείων από το κινητό του Μπέζος, ο ιδρυτής της Amazon έλαβε ένα ασυνήθιστο μήνυμα από τον λογαριασμό του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν στο WhatsApp. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ το μήνυμα εμπεριείχε τη φωτογραφία μιας γυναίκας που έμοιαζε υπερβολικά με την Λορίν Σάντσες, την γυναίκα με την οποία ο παντρεμένος ακόμα τότε Μπέζος διατηρούσε εξωσυζυγική σχέση.
Την φωτογραφία συνόδευε ένα «σαρδόνιο» κείμενο στο οποίο αναφερόταν πως «το να διαπληκτίζεσαι με μια γυναίκα είναι σαν να διαβάζεις τη Σύμβαση Αδειας Χρήσης Λογισμικού. Στο τέλος πρέπει να αγνοήσεις τα πάντα και να πατήσεις “Συμφωνώ”».
Μιλώντας στον Guardian η Αγκνες Κάλαμαρντ, επικεφαλής της συνεχιζόμενης έρευνας του ΟΗΕ για τη δολοφονία Κασόγκι, σημείωσε πως το μήνυμα θα μπορούσε να αποτελεί απόδειξη της προσπάθειας του μελλοντικού βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας να «εκφοβίσει» τον Μπέζος, «να τον κάνει να αισθανθεί ευάλωτος» εκείνη την περίοδο, καθώς η Washington Post συνέχιζε να δημοσιεύει επικριτικά ρεπορτάζ και άρθρα για τη δολοφονία ενός εκ των δημοσιογράφων της.
Οι νέες αποκαλύψεις που φέρουν τη Σαουδική Αραβία (αν όχι τον πρίγκιπα Σαλμάν) ως υπεύθυνη της υποκλοπής αρχείων από το κινητό του Μπέζος αρκετούς μήνες πριν τη δολοφονία του Κασόγκι, ενισχύει την άποψη περί «εκστρατείας» κατά του Μπέζος και του στενού κύκλου του Κασόγκι. «Αυτό δείχνει ότι εκείνη την περίοδο έγινε μια συντονισμένη προσπάθεια εισβολής στα (ψηφιακά) συστήματα ανθρώπων που θεωρείται πως αποτελούν απειλή για τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ή το σύστημα διακυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι στόχευαν σε συγκεκριμένες πληροφορίες. Το έκαναν για να χρησιμοποιήσουν τις όποιες πληροφορίες στο μέλλον», εξήγησε η Κάλαμαρντ.
Στο στόχαστρο του σαουδαραβικού καθεστώτος βρέθηκαν επίσης, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, τέσσερις ακόμα επιφανείς σαουδάραβες επικριτές του πρίγκιπα Σαλμάν και των ημετέρων του: ο Γιάχια Ασίρι και ο Ομάρ Αμπντουλαζίζ, οι οποίοι επικοινωνούσαν συχνά με τον Κασόγκι, ο σατιρικός πολιτικός ακτιβιστής Γκανέμ αλ-Ντοσάρι και ένας αξιωματούχος της Διεθνούς Αμνηστίας που εργαζόταν στη Σαουδική Αραβία.
Μετά τη δολοφονία του Κασόγκι, τον Οκτώβριο του 2018 και αφού ακόμη και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες επέρριπταν την ευθύνη στον πρίγκιπα, εξαπολύθηκε μια «τεράστια διαδικτυακή εκστρατεία» στη Σαουδική Αραβία κατά του Μπέζος και της Amazon.
Στη συνέχεια τον Ιανουάριο του 2019 το περιοδικό National Enquirer αποκάλυψε την εξωσυζυγική σχέση του Μπέζος, δημοσιεύοντας και τα γραπτά μηνύματα που υπεκλάπησαν από το τηλέφωνό του από τους Σαουδάραβες, όπως όλα δείχνουν.
Η American Media Inc, ιδιοκτήτρια εταιρεία του περιοδικού, αρνήθηκε την εμπλοκή «τρίτων» στην απόκτηση των επίμαχων πληροφοριών σχετικά με την κρυφή ζωή του Μπέζος, επιμένοντας πως έλαβε κάποια στοιχεία από τον αποξενωμένο αδελφό της τότε ερωμένης του Μπέζος. Αλλά εκείνος υποστήριξε πέρυσι πως κάποια από τα προσωπικά μηνύματα του Μπέζος είχαν ήδη δημοσιευτεί όταν το National Enquirer επικοινώνησε μαζί του για πρώτη φορά.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως είναι πολύ πιθανόν ο Μπιν Σαλμάν να αποπειράθηκε να φιμώσει τον Μπέζος και την εφημερίδα του. Ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο, ωστόσο, κατηγόρησε δημόσια την American Media Inc ότι αποπειράθηκε «να του αποσπάσει χρήματα και να τον εκβιάσει», ενημερώνοντας τον ότι θα συμφωνούσε να μην δημοσιεύσει φωτογραφίες που θα υπονόμευαν τη δημόσια εικόνα του εάν εκείνος δεχόταν να τερματίσει την έρευνα για τα μηνύματα που υπεκλάπησαν.
Ο Μπέζος αρνήθηκε και στις 14 Φεβρουαρίου ενημερώθηκε για την έκταση της σαουδαραβικής εκστρατείας εναντίον του, από εκπροσώπους της εταιρείας FTI Consulting η οποία διεξήγαγε σχετική έρευνα για λογαριασμό του. Αλλά δύο ημέρες μετά, σύμφωνα με την σχετική έκθεση, έλαβε ένα ακόμη μήνυμα από τον πρίγκιπα, με τον Μπιν Σαλμάν να σημειώνει «ό,τι ακούς ή σου λένε δεν είναι αλήθεια και είναι ζήτημα χρόνου να μάθεις την αλήθεια».
Οι ερευνητές του ΟΗΕ υποστηρίζουν πως η διαδικτυακή εκστρατεία κατά του Μπέζος έληξε πέρυσι τον Απρίλιο. Την ίδια περίοδο, σύμφωνα με τον Guardian, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο έσπευσε να ζητήσει κατ’ ίδίαν, μάλιστα, από τον πρίγκιπα να αποστασιοποιηθεί από τον στενό σύμβουλό του Σαουντ αλ Κατάνι, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας του προγράμματος κυβερνοπολέμου της Σαουδικής Αραβίας.
Το μυστήριο πυκνώνει αλλά το βράδυ της Τετάρτης, 22 Ιανουαρίου, ο Τζεφ Μπέζος δεν παρέλειψε να αποτίσει φόρο τιμής στον δολοφονημένο δημοσιογράφο Κασόγκι. Αναρτώντας στο Twitter τη φωτογραφία που δημοσιεύουμε πιο πάνω, στο μνημείο του Κασόγκι.