Και όμως, ο Αλβέρτος Αϊνστάιν, ο άνθρωπος που με τις γνώσεις του βοήθησε τις ΗΠΑ να κατασκευάσουν τις δυο ατομικές βόμβες που έπεσαν τον Αύγουστο του 1945 στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, μετάνιωσε για την χρήση του υπερόπλου που τερμάτισε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε τέσσερις επιστολές του που τέθηκαν σε δημοπρασία πριν λίγα 24ωρα από τον οίκο Bohnams, ο μεγάλος φυσικός αμέσως μετά την λήξη του πολέμου, αναζητούσε χρηματοδότη για μια εκστρατεία του, ώστε να μην χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά ατομικές βόμβες.
Στα γράμματα αυτά, ο φυσικός απευθυνόταν στον Κλίβελαντ Ντοτζ, έναν 24χρονο αμερικανό επιχειρηματία και φιλάνθρωπο, για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση της εκστρατείας του.
Για τον λόγο αυτόν, τον Οκτώβριο του 1946, σχεδόν 14 μήνες μετά την πτώση των δυο ατομικών βόμβων στην Ιαπωνία, ο Αϊνστάιν κάλεσε τον Ντοτζ σε μια διάσκεψη στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον προκειμένου ο 24χρονος να δει από κοντά και να εγκρίνει ένα πρόγραμμα «εκπαιδευτικής επιβίωσης», το οποίο θα παρουσιαζόταν στο αμερικανικό κοινό.
«Διακυβεύεται η μοίρα του πολιτισμού μας. Έχουμε απόλυτη επίγνωση ότι αντιμετωπίζουμε ένα τεράστιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε μόλις μερικούς μήνες και όχι σε χρόνια ή δεκαετίες που συνήθως συμβαίνει», του έγραφε ο Αϊνστάιν.
Όπως αναφέρουν οι Times, σε μια άλλη επιστολή με ημερομηνία την 28η Ιανουαρίου 1947, δηλαδή λίγο μετά από την διάσκεψη όπου δεν μπόρεσε να παρευρεθεί ο Ντοτζ, ο Αϊνστάιν έγραψε:
«Το έργο μας είναι σπουδαίο, αλλά πρέπει να πετύχουμε, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει κάποιος να επιστρέψει στην ήρεμη και ασφαλή ζωή που είχαμε πριν αυτές οι βόμβες πέσουν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Μακάρι όλοι μας να κατανοήσουμε και να εργαστούμε μαζί για να αποτρέψουμε παρόμοιες τραγωδίες στο μέλλον».
Οι επιστολές από το αρχείο της οικογένειας Ντοτζ δημοπρατήθηκαν στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη.
Ο Αϊνστάιν μετακόμισε μόνιμα στις ΗΠΑ το 1932, μετά από μια πρόσκληση που του είχε γίνει.
Από εκεί, έστειλε στο Βερολίνο την παραίτησή του.
Δίδαξε σε πολλά πανεπιστήμια, το 1940 πήρε την αμερικανική υπηκοότητα και έγινε καθηγητής του πανεπιστημίου Πρίνστον.
Το 1941, πρότεινε στον πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ να κατασκευάσουν την ατομική βόμβα ως το ύστατο όπλο εναντίον του Ναζισμού.
Ο Ρούσβελτ δέχτηκε και ο Αϊνστάιν άρχισε να εργάζεται σε ένα μυστικό εργαστήριο.
Με τις πολύτιμες συμβουλές και την συνδρομή του, κατασκευάστηκαν οι δυο ατομικές βόμβες που κατόπιν έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Το 1954, ένα χρόνο πριν πεθάνει, σε ηλικία 76 ετών, ο Αϊνστάιν ανέφερε ότι η βοήθειά του στην σχεδίαση και ανάπτυξη της ατομικής βόμβας ήταν «το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του».