Μουσείο Tηλεπικοινωνιών ΟΤΕ: τα παιδιά μαθαίνουν το θαύμα της επικοινωνίας

Το έχουμε δει όλοι και μας έχει εντυπωσιάσει… παιδιά μικρότερα των δύο ετών έχουν περίπου ιδέα πώς πρέπει να χειριστούν ένα smart phone ή ένα tablet, μιμούμενα τις κινήσεις που κάνουν τα δάχτυλα των μεγάλων. Η εξοικείωση δε από τα τρία έτη και μετά, δεν είναι απλώς ζήτημα μίμησης. Τα νήπια είναι απολύτως εξοικειωμένα με την τεχνολογία. Ξέρουν ακριβώς πώς πρέπει να πληκτρολογήσουν σε οθόνη αφής έναν τηλεφωνικό αριθμό ή τι σημαίνει «στέλνω γραπτό μήνυμα».

Πώς μπορεί όμως ένα παιδί να μάθει την εξέλιξη της τεχνολογίας μέσα στους αιώνες; Το ταξίδι της επικοινωνίας από το ταχυδρομικό περιστέρι ως σήμερα που έχει αλλάξει τον τρόπο της ζωής μας;

Βρεθήκαμε στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του Ομίλου ΟΤΕ για να παρακολουθήσουμε τις εκπαιδευτικές δράσεις που διοργανώνει με τη βοήθεια ειδικών μουσειοπαιδαγωγών. Στόχος: οι οικογένειες και τα σχολεία να γνωρίσουν την ιστορία της επικοινωνίας, το ταξίδι της στο χρόνο.

Το μουσείο βρίσκεται σε μια ήσυχη γειτονιά της Νέας Κηφισιάς. Προχωρώντας προς την είσοδό του ακούσαμε παιδικές φωνές γεμάτες ενθουσιασμό, περνώντας την είδαμε παιδιά 6 ως 14 ετών με το ειδικό βαλιτσάκι που τους μοιράστηκε να ετοιμάζονται για να ξεκινήσει η περιπέτεια (νωρίτερα είχαν επισκεφθεί το μουσείο μικρότερα παιδιά τεσσάρων ως έξι ετών). Η μουσειοπαιδαγωγός έχει όρεξη να τα τραβήξει μαζί της στο ταξίδι.

Ξεκινά από την προηλεκτρική περίοδο και τις τηλεπικοινωνιακές επινοήσεις από την ελληνική αρχαιότητα ως το Βυζάντιο. Τα παιδιά ενθουσιάζονται με τα ταχυδρομικά περιστέρια που, όπως θα πει μια μικρή που έχει μόλις μπει στην αίθουσα αργοπορημένη, «…μετέφεραν το μήνυμα στο ποδαράκι τους». Λίγο μετά οι 13χρονες Άρτεμης και Αλεξάνδρα θα πουν η μια στην άλλη «έχεις μήνυμα» με τη βοήθεια πυρσού, το μήνυμα θα φτάσει με τη βοήθεια του νερού, δηλαδή με τον υδραυλικό τηλέγραφο του Αινεία του Τακτικού (4^ος π.Χ. αιώνας) και η αναφορά παράδοσης θα σταλεί πάλι με τη βοήθεια πυρσού. «Και αν ο υδραυλικός τηλέγραφος δεν μεταφέρει σωστά το μήνυμα;», αναρωτιέται ο Δημήτρης. «Ο υδραυλικός τηλέγραφος είχε προβλέψει την επαναληπτική αποστολή», τον διαβεβαιώνει η μουσειοπαιδαγωγός. Κάπως έτσι τα παιδιά μαθαίνουν πώς λειτουργούσε η πρώτη «συσκευή» αποστολής αρχαίων sms!

Ακολούθησε η μεταηλεκτρική περίοδος που αφορά στις τηλεπικοινωνιακές εφευρέσεις, από την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού μέχρι τις νεότερες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Τηλεγραφία, τηλεφωνία, ναυτιλιακές και δορυφορικές επικοινωνίες, κινητή τηλεφωνία. Τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να αγγίξουν το χειριστήριο του Μορς και να ακούσουν τους ήχους του μορσικού κώδικα να συνθέτουν το δικό τους μήνυμα.

Είδαν ομοίωμα της πρώτης τηλεφωνικής συσκευής του Γκράχαμ Μπελ από το 1876 αλλά και άλλες χειροκίνητες τηλεφωνικές συσκευές από τον Ζίμενς και τον Ερικσον. Μας έκανε εντύπωση το γεγονός ότι τα παιδιά δεν γνώριζαν πώς παίρνει κανείς τηλέφωνο από συσκευή με καντράν! Η μουσειοπαιδαγωγός τους έδειξε την κίνηση και τα παρότρυνε να την κάνουν στον αέρα. Δεν τα κατάφεραν όλα! «Μαμά, μπορούμε με όλα τα δάχτυλα να πάρουμε τηλέφωνο;», ήταν η απορία της 7χρονης Ντίνας.

Τι εντυπωσίασε περισσότερο τα παιδιά; Ο δορυφόρος! Μια μαγική κατασκευή με ουρανό, αστέρια που αναβοσβήνουν ρυθμικά και έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο. Η αλήθεια είναι πως αυτή η εγκατάσταση δεν ενθουσίασε μόνο τα παιδιά… «Το θέλω στο υπνοδωμάτιό μου, στο ταβάνι», μουρμούρισε μια ενήλικη γυναίκα βάζοντας κακές ιδέες σ’ ένα πιτσιρίκι που ήταν πιο δίπλα… «Κι εγώ το θέλω. Να το πάρουμε;», είπε ο μικρός Ηλίας στη γιαγιά του τραβώντας την απ’ το χέρι.

Σειρά είχε η αίθουσα «Κινητή τηλεφωνία: μικρές ιστορίες… μεγάλες αλλαγές». Εχουν περάσει ήδη 42 χρόνια από την πρώτη κλήση μέσω κινητού τηλεφώνου που άλλαξε όχι μόνο τον τρόπο επικοινωνίας αλλά και τον τρόπο ζωής. (Η πρώτη κλήση έγινε από το κινητό τηλέφωνο Motorola DynaTac 8000X με κυψελωτό σύστημα από τον Μάρτιν Κούπερ, μηχανικό της Motorola)

Τέλος, τα παιδιά επισκέφθηκαν ένα πλήρες τηλεοπτικό στούντιο. Το πρώτο τηλεοπτικό στούντιο της Ελλάδας. Ενα πραγματικό control room που αποκτήθηκε από τον ΟΤΕ το 1965 και λειτούργησε πειραματικά στον 10^ο όροφο του συγκροτήματος ΥΜΑ-ΝΥΜΑ στην Πατησίων. Είναι το στούντιο στο οποίο έγινε η επίσημη έναρξη της ελληνικής κρατικής τηλεόρασης στις 23 Φεβρουαρίου 1966, με πρώτη παρουσιάστρια την Ελένη Κυπραίου και συντονιστή τον δημοσιογράφο Γιώργο Κάρτερ. Η Αλεξάνδρα και η Αρτεμις σε ρόλους παρουσιαστών, έκατσαν στο στούντιο σαν να επρόκειτο να εκφωνήσουν ειδήσεις, με τους υπόλοιπους να τις παρατηρούν μέσα από τα monitors. «Να κάνουμε ζουμ», πρότεινε ο Δημήτρης που μάλλον απολάμβανε τον ρόλο του σκηνοθέτη.

Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ έχει μια συλλογή που περιλαμβάνει πάνω από 4.500 αντικείμενα και πλούσιο αρχειακό υλικό: περισσότερα από 14.000 αρχεία, έγγραφα και φωτογραφίες. Σπάνιες τηλεφωνικές συσκευές, δυσεύρετους μορσικούς τηλέγραφους, telex και οπτικές ίνες, συσκευές τηλεφωτογραφίας και άλλα. Είναι σαφέστατα εντυπωσιακό να βλέπεις όλο αυτό το υλικό και μαζί να μαθαίνεις την επικοινωνία στους αιώνες… Ομως αυτό που θα υπογραμμίσει ο επίλογος της δικής μας επίσκεψης σ΄ αυτό το μουσείο είναι πως το εντυπωσιακό δεν είναι μόνο το τεχνολογικό κολάζ που ξετυλίγεται στις αίθουσές του, αλλά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα μουσείο φιλικό στον επισκέπτη. Ενα μουσείο που δεν λέει «μην αγγίζετε», ένα ταξίδι στην ιστορία της επικοινωνίας βιωματικό και ίσως παράδειγμα προς μίμηση.

*Info
Οι δράσεις του μουσείου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τηλεπικοινωνιών και τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων συνεχίζονται και την Τετάρτη 18 Μαΐου 2016. Η είσοδος στις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη μετά από τηλεφωνική κράτηση.
Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του Ομίλου ΟΤΕ
Πρωτέως 25, Νέα Κηφισιά
210-6201999, 210-6201899