Η Κίνα είναι η πρώτη χώρα που δεν δέχεται να αναγνωρίσει την επωνυμία για εταιρείες που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν εκεί. Το επίσημο κινεζικό κράτος βάζει φρένο στις εισαγωγές στη χώρα από την Ελλάδα, εφόσον η επωνυμία της εταιρείας ή των προϊόντων παραπέμπει στη γειτονική «Βόρεια Μακεδονία».
Το θέμα ήρθε στην επικαιρότητα στη διάρκεια ενημέρωσης από τη Μαρία Σπυράκη, εκπρόσωπο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας. «Είμαστε σε ένα ιδιαιτέρως σοβαρό πρόβλημα που όλο και θα διογκώνεται», τόνισε η κυρία Σπυράκη. «Καθώς η συμφωνία δίνει περιθώριο τριετούς διάρκειας διαπραγματεύσεων ούτως ώστε να συμφωνηθούν οι όροι και επωνυμίες των προϊόντων, μέχρι να γίνει αυτό τα ελληνικά προϊόντα, τα προϊόντα από την Μακεδονία θα συναντούν δυσκολίες. Επιχειρήσεις ειδικά στην Βόρεια Ελλάδα, πληρώνουν πολύ ακριβά την συμφωνία των Πρεσπών».
Η κυρία Σπυράκη έκανε λόγο για επίσημο έγγραφο των κινεζικών αρχών το οποίο αρνείται σε ελληνική εταιρία την είσοδό της στην κινεζική αγορά με προϊόντα «μακεδονικά» χωρίς τη συναίνεση της Βόρειας Μακεδονίας. Ωστόσο, δεν θέλησε να αποκαλύψει την επωνυμία της εταιρίας, επειδή η ίδια το έχει ζητήσει. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το protagon, πάντως, ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για εταιρία τροφίμων. Για την κυρία Σπυράκη, το χρονικό αυτό όριο των τριών ετών έως ότου εξεταστούν και συναποφασιστούν οι επωνυμίες των προϊόντων των δυο χωρών θα είναι καταστροφικό για πολλές επιχειρήσεις. «Αφήνουν για τρία χρόνια σε γκρίζα ζώνη τις ελληνικές επιχειρήσεις».
Την ύπαρξη ανάλογων προβλημάτων με την Κίνα επιβεβαίωσε στο Protagon ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, Γιώργος Κωνσταντόπουλος. Θέλοντας να κρατήσει χαμηλά τους τόνους, δεν προέβη σε δήλωση, αλλά μας ανέφερε ότι υπάρχουν περιπτώσεις άρνησης της Κίνας να δεχτεί τον όρο «Μακεδονικός» για ελληνικές επιχειρήσεις. Επίσης, ο κ. Κωνσταντόπουλος μας ενημέρωσε ότι έχει ήδη απευθυνθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών στέλνοντας σχετική αναφορά και ζητώντας παρέμβαση. Ωστόσο, αν και έχει περάσει περίπου ένας μήνας, δεν έχει λάβει απάντηση. Από το Υπουργείο Εξωτερικών δεν στάθηκε δυνατόν να αποσπάσουμε κάποιο σχόλιο, πάντως το γραφείο Τύπου του Γιώργου Κατρούγκαλου πριν από λίγες ημέρες είχε κάνει λόγο για διαβήματα στις κινεζικές αρχές. «Η Ελλάδα έχει προβεί ήδη σε σχετικά διαβήματα προς το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας για αναθεώρηση της συναφούς απόφασης του κινεζικού Γραφείου Εμπορικών Σημάτων ενόψει των νέων προβλέψεων της Συμφωνίας».
Βεβαίως, για το υπουργείο Εξωτερικών η Συμφωνία των Πρεσπών βάζει τέλος σε ένα υπαρκτό πρόβλημα, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση επιχειρεί πολιτική εκμετάλλευση. «Όπως γνωρίζει πολύ καλά, ασχέτως με τη Συμφωνία και τουλάχιστον από το 2010 και εντεύθεν, βάσει του άρθρου 10 του ισχύοντος κινεζικού νόμου περί εμπορικών σημάτων, απορρίπτονται αιτήσεις καταχώρησης εμπορικών σημάτων, ανεξαρτήτως χώρας συμφερόντων των εταιρειών, όταν περιέχουν τον όρο «Macedonia», «Macedoine» ή παράγωγα. Η Συμφωνία των Πρεσπών και η διαδικασία αναγνώρισης της γειτονικής χώρας ως Βόρεια Μακεδονία από την Κίνα, δίνει νέες δυνατότητες στη χώρα μας να ανατρέψει αυτήν την άκρως προβληματική πρακτική στο πλαίσιο σχετικών διαβουλεύσεων». .
Πριν από ένα μήνα περίπου, κατόπιν ανακοίνωσης της ανάληψης κοινής δράσης του ΣΕΒΕ με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την προβολή και την ανάδειξη των μακεδονικών προϊόντων, ο κ. Κωνσταντόπουλος είχε δηλώσει: «Ως πρόεδρος του ΣΕΒΕ λέω ότι όπως θα σεβαστώ με βάση τη Συμφωνία των Πρεσπών να γράφουν οι γείτονές μας “Made in North Macedonia”, τα δικά μας προϊόντα πρέπει να προσδιορίζονται όχι μόνο ως “Made in Greece”, αλλά ως “Made in Region Central Macedonia” ή αντίστοιχα Western Macedonia ή Eastern Macedonia. Το συζήτησα και με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, τον κ. Απόστολο Τζιτζικώστα. Είναι τρεις Περιφέρειες της Ε.Ε. αναγνωρισμένες επίσημα, είτε αρέσει στους γείτονές μας, είτε όχι. Εξάλλου είναι γνωστό ότι πλέον μιλάμε για την Ε.Ε. των Περιφερειών και όχι των κρατών, ενώ από μόνη της η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι μεγαλύτερη και ως οικονομική δύναμη και πληθυσμιακά από το γειτονικό κράτος».
Wines of Macedonia, αλλά από ποια Μακεδονία;
Κι ενώ το επίσημο ελληνικό κράτος διαβεβαιώνει για την απόλυτη προστασία που παρέχει η ένδειξη ΠΓΕ (Περιοχή Γεωγραφικής Ένδειξης), πριν από λίγες εβδομάδες, δημιουργήθηκε ζήτημα με τα κρασιά από τη Μακεδονία στην έκθεση Prowein στο Ντίσελντορφ. Στο ρεπορτάζ του για την Deutsche Welle, ο Κώστας Συμεωνίδης αναφέρει μια δήλωση του φορέα «Wines of Macedonia»: «Πουλάμε εδώ και δεκαετίες “κρασιά από τη Μακεδονία” και ελπίζουμε να μπορούμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε και τα επόμενα χρόνια», είπαν. Αυτό, φυσικά, προκάλεσε αντίδραση από τους Έλληνες φορείς του κρασιού. Πριν από ένα μήνα στείλαμε επιστολή στη διοίκηση της Prowein ζητώντας να διασφαλίσουν ότι το περίπτερο των κρασιών των Σκοπίων δεν θα έχει λογότυπο Wines of Macedonia», δήλωσε στη DW o πρόεδρος της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδας (ΕΝΟΑΒΕ) Στέλιος Μπουτάρης. «Δεν λάβαμε απάντηση και ήρθαμε στην Prowein και διαπιστώσαμε ότι χρησιμοποίησαν το λογότυπο Macedonia ενώ από κάτω αναγράφει με μικρά γράμματα, Republic of North Macedonia. Έχουμε κάνει ήδη διάβημα στο Υπουργείο Εξωτερικών με το οποίο έχουμε μια άψογη συνεργασία στο πεδίο αυτό».
Η πώληση “κρασιών από τη Μακεδονία“ στη Γερμανία εδώ και χρόνια συνομολογείται και από τους Έλληνες. Ωστόσο, όπως λέγεται, εννοούν φτηνό κρασί χύμα και όχι εμφιαλωμένο. Όπως διαβάζουμε σε ρεπορτάζ της Deutsche Welle που δημοσιεύτηκε στις 22/11/2010: «Στο τέλος του 2009 οι γερμανικές αρχές διαπίστωσαν ότι στα σουπερμάρκετ πωλείται κρασί με ετικέτα που αναγράφει ‘μακεδονικό’ και ήταν από την FYROM. Εξαιτίας της διαμάχης για την ονομασία που υπάρχει μεταξύ των δυο χωρών, οι γερμανικές αρχές ήθελαν να είναι σίγουρες για το τι πραγματικά ισχύει. Απευθύνθηκαν έτσι στην Κομισιόν και θέλησαν να έχουν μια υπεύθυνη τοποθέτηση επί του ζητήματος. Η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας απάντησε ότι ο όρος «μακεδονικός» για τα κρασιά είναι κατοχυρωμένος από την Ελλάδα ήδη από το 1989. Με λίγα λόγια στην ΕΕ επιτρέπεται να εισάγονται κρασιά με τον ονομασία ‘μακεδονικό’ μόνο από την Ελλάδα».
Το Υπουργείο Εξωτερικών, σε ανάρτηση στο site του με την οποία διευκρινίζει σημεία της Συμφωνίας των Πρεσπών, αναφέρει σχετικά: «Το καθεστώς της γειτονικής χώρας ως μελλοντικά υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ συνεπάγεται την υποχρέωσή της να προσαρμοστεί στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως και τα Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) με αναφορά σε Μακεδονία, προσδιορίζονται ήδη από τους υπάρχοντες κανονισμούς της ΕΕ και αναφέρονται αποκλειστικά στην Μακεδονία. Ο Μακεδονικός Οίνος, για παράδειγμα, έχει κατοχυρωθεί με κανονισμό της ΕΕ. Από τη φύση τους, άλλωστε οι γεωγραφικοί προσδιορισμοί, αναφέρονται σε συγκεκριμένες περιοχές, όχι σε ολόκληρα κράτη. Το γεγονός ότι η συμφωνία περιέχει ρητή αναφορά στην λειτουργία διεθνούς ομάδας εμπειρογνωμόνων εντός του πλαισίου της Ε.Ε. εγγυάται τα συμφέροντα των επιχειρήσεων της χώρας μας ως κράτους-μέλους».
Η πράξη, όμως, όπως φαίνεται αποδεικνύει ότι υπάρχει πολύς δρόμος, ακόμη, για την εγγύηση αυτή. Το Υπουργείο Εξωτερικών, πάντως, είναι αισιόδοξο και πιστεύει ότι η λύση επαφίεται στις επιχειρηματικές κοινότητες των δυο χωρών. «Με τη συμφωνία διαμορφώνονται συνθήκες διαλόγου μεταξύ των δύο επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών που με καλή πίστη θα βρουν διέξοδο και λύσεις σε άλλα ζητήματα που μπορεί να αφορούν τα εμπορικά σήματα και τα εταιρικά λογότυπα στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, όσα είναι κατοχυρωμένα στο ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο είναι δεδομένα και δεν αλλάζουν».