Θέματα

«Λευκός κεραυνός»/ Ο πράκτορας που αγάπησε όσο κανένας τους δικτάτορες

Η μυθιστορηματική ζωή του πρώην συνεργάτη της CIA, Φρανκ Τέρπιλ, που πέθανε πρόσφατα στην Αβάνα καταδικασμένος ερήμην από τις ΗΠΑ σε κάθειρξη 53 ετών για πώληση όπλων και εκρηκτικών στη Λιβύη
Protagon Team

Την 1η Μαρτίου άφησε την τελευταία του πνοή στην Αβάνα της Κούβας ένας καλοκάγαθος αυστραλός συνταξιούχος ονόματι Ρόμπερτ Χάντερ. Τα τελευταία χρόνια ζούσε ήσυχα με την πολύ νεότερη κουβανέζα σύζυγό του σε ένα μπάνγκαλοου στην ειδυλλιακή παραλία Πλάγια ντελ Εστε.

Οποιος πάντως τον πρόσεχε καλύτερα θα καταλάβαινε πως ο ασπρογένης εκείνος με τη χαρακτηριστική προφορά του Μπρούκλιν και τις ευρύτατες γνώσεις για την πολιτική πραγματικότητα της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής δεν ήταν αυτό ακριβώς που φαινόταν.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Φρανκ Τέρπιλ και εργαζόταν ως πράκτορας και εκτελεστής για λογαριασμό της CIA. Είχε υπάρξει έμπιστος των πιο αιμοσταγών δικτατόρων και σατανικών ηγετών του 20ού αιώνα, από τον Σάχη της Περσίας, Ρεζά Παχλεβί, μέχρι τον δυνάστη της Ουγκάντα, Ιντι Αμίν Νταντά.

«Ηταν απλώς μία δουλειά»

Ο μυστικός αστυνομικός που τον συνέλαβε το 1980 και τον παρέπεμψε στην αμερικανική δικαιοσύνη με την κατηγορία ότι ετοιμαζόταν να πουλήσει 10.000 αυτόματα και 20 τόνους πλαστικών εκρηκτικών στον δικτάτορα της Λιβύης, Μουαμάρ Καντάφι, τον είχε χαρακτηρίσει «μανιακό» και «πορωμένο».

Εκείνος πάλι, όπως επισημαίνει ο Guardian, δίνει τη δική του εκδοχή για όσα του επιρρίπτουν: «Ηταν απλώς μία δουλειά. Μια απολύτως άχρωμη και άοσμη δουλειά».

Γεννημένος στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και ορφανός από πατέρα μόλις στα 12 του, ο Φρανκ μπήκε στη CIA το 1965 και αφού δούλεψε στο τεχνικό τμήμα μέχρι το 1970 μετατέθηκε στην Ινδία. Εκεί σύντομα το έριξε στη μεγάλη ζωή: νοίκιασε ένα διαμέρισμα στην πιο αριστοκρατική συνοικία του Δελχί, αγόρασε Κάντιλακ και για να συμπληρώνει το γλίσχρο μισθό του έγινε μαυραγορίτης στο γειτονικό Αφγανιστάν όπου διοχέτευε τεράστια ποσά ρουπίες.

Οταν οι προϊστάμενοί του το έμαθαν δεν φάνηκαν ιδιαίτερα ευχαριστημένοι. Του ζήτησαν μάλιστα να εγκαταλείψει το πόστο αλλά και την υπηρεσία, όμως εκείνος τους απείλησε ότι θα γίνει «φρηλάνσερ».

Ο Τέρπιλ τότε στράφηκε στη Μέση Ανατολή. Το 1973 ο συνταγματάρχης Μουαμάρ Καντάφι είχε κάνει την επανάστασή του αλλά χρειαζόταν όπλα για να εξουδετερώσει τους αντιφρονούντες. Ο Τέρπιλ, που τον συνάντησε στη λιβυκή πρεσβεία στο Λονδίνο, του πρόσφερε τις υπηρεσίες του. Με το αζημίωτο φυσικά.

Ο «λευκός κεραυνός» επί το έργον

Φρόντισε επίσης να του εξασφαλίσει αμερικανούς μισθοφόρους, οι οποίοι θα ανελάμβαναν να τον απαλλάξουν από τους οχληρούς του αντιπάλους.

Παράλληλα με τον Καντάφι, ο Τέρπιλ προσέφερε τις υπηρεσίες του και στον αιμοσταγή δικτάτορα της Ουγκάντα, Ιντι Aμίν Νταντά, ο οποίος τον αποκαλούσε Γουαρακί που στη γλώσσα της περιοχής σημαίνει «λευκός κεραυνός».

Ο Αμίν παραχώρησε στον «λευκό κεραυνό» ένα γραφείο στα υπόγεια του Κρατικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου βασανίζονταν άγρια οι αντίπαλοι του καθεστώτος. Ο Τέρπιλ ισχυρίστηκε αργότερα στο ντοκιμαντέρ Confessions of a Dangerous Man (1982) πως δεν είχε την παραμικρή ιδέα τι ακριβώς γινόταν εκεί.

Πάντως δεν διέψευσε τους ισχυρισμούς πως στις 13 Απριλίου 1979 επέβαινε και ο ίδιος στο προεδρικό αεροπλάνο που μετέφερε τον έκπτωτο δικτάτορα της Ουγκάντα από την Καμπάλα στην Τρίπολη της Λιβύης. Και πως είχε βοηθήσει και ο ίδιος να φορτωθούν σε αυτό πολλά μεταλλικά κιβώτια με ράβδους χρυσού.

Τότε ακριβώς ήρθαν τα πάνω κάτω. Η ανάμιξη του Τέρπιλ στην προμήθεια όπλων στον Καντάφι αποκαλύφθηκε και παραπέμφθηκε σε δίκη. Ομως κάτι τέτοιο δεν θα πτοούσε τον «Λευκό κεραυνό», που προφανώς με τη βοήθεια κάποιων πιστών φίλων από την υπηρεσία εγκατέλειψε την Ουάσιγκτον με την πρώτη εμπορική πτήση που βρήκε μπροστά του.

Στην υπηρεσία του Φιντέλ Κάστρο

Σε λίγο καιρό έσκασε μύτη στο Λίβανο και πρόσφερε τις υπηρεσίες του στον ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), Γιασέρ Αραφάτ. Αλλά ήταν απρόσεκτος και πέρασε 6 μήνες στις φυλακές του δικτάτορα της Συρίας, Χαφέζ αλ Ασαντ, με την κατηγορία της κατασκοπίας υπέρ των Αμερικανών.

Και όταν τα στρατεύματα του Ισραήλ εισέβαλαν στο Λίβανο το 1982 αναγκάστηκε να ζητήσει άσυλο στην πρεσβεία της Κούβας. Λένε πως εκεί έδειξε το επισκεπτήριο του Φιντέλ Κάστρο, στον οποίο τον είχε συστήσει ο Αραφάτ.

Με ένα απλό τηλεφώνημα η ασφαλής μετάβαση του Τέρπιλ στην Αβάνα εξασφαλίστηκε. Και εκεί άνοιξε ένα ακόμη κεφάλαιο δόξας για τον περιβόητο αμερικανό πράκτορα.

Ο Κάστρο του πρόσφερε μια περίοπτη θέση στις μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος του και όπως ισχυρίζεται ο αναλυτής της CIA, Μπράιαν Λάτελ, ο Τέρπιλ υιοθέτησε το κωδικό όνομα Κουριέλ (Ινδικό χοιρίδιο) και καταγινόταν με το να πείθει αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ να αποστατήσουν στην Κούβα.

Αμερικανοί φυγόδικοι στο σοσιαλιστικό παράδεισο

Αν και ο ίδιος ισχυρίζεται πως «αμέσως μόλις κατέβηκα από το αεροπλάνο δήλωσα στον Φιντέλ πως δεν συμφωνώ με το καθεστώς του και πως δεν είμαι κανένας βρωμο-κομμουνιστής», η συνέχεια δείχνει πως η εμπιστοσύνη ανάμεσα στους δύο άνδρες ήταν αμοιβαία.

Στις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80 η Κούβα ήταν ένα καταφύγιο για φυγόδικους από τις ΗΠΑ, όπως η μαύρη ακτιβίστρια Τζοάν Τσέσιμαρντ που είχε καταδικαστεί για φόνο και ο Ρόμπερτ Βέσκο που οι αμερικανικές αρχές τον καταζητούσαν για απάτη ύψους 200 εκατομμυρίων δολαρίων.

Αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και οι δύο τέθηκαν σε κατ΄οίκον περιορισμό για εξαπάτηση των κουβανικών αρχών. Και δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο αν και ο Τέρπιλ πέρασε τα τελευταία χρόνια του στην Κούβα κάτω από το καθεστώς του κατ΄οίκον περιορισμού.

Είχε άλλωστε αρχίσει να βλέπει πως οι πάγοι λιώνουν και να ψυχανεμίζεται πως σε λίγα χρόνια θα βρισκόταν εκτεθειμένος στον κίνδυνο να εκδοθεί στις ΗΠΑ και να εκτίσει την ποινή των 53 χρόνων που του είχε επιβληθεί το 1980.

Λίγες ημέρες προτού ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, βρεθεί στην κουβανική πρωτεύουσα για το άνοιγμα της αμερικανικής πρεσβείας στην Αβάνα, ο Τέρπιλ χαριτολογώντας δήλωνε πως «αν με καλέσουν στην πρεσβεία να γιορτάσω μαζί τους, θα αρνηθώ ευγενικά».

Ομως δεν πρόλαβε. Τρεις εβδομάδες πριν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα μεταβεί στην Κούβα, στην πρώτη επίσημη επίσκεψη αμερικανού προέδρου στο δοκιμασμένο αυτό νησί της Καραϊβικής μέσα σε 88 χρόνια, ο Φρανκ Τέρπιλ άφησε την τελευταία του πνοή στην αγκαλιά της πολυαγαπημένης του συζύγου Νίρους. Από καρδιακή ανεπάρκεια, όπως γράφει η ληξιαρχική πράξη του θανάτου του.