Σε μια από τις πιο εντυπωσιακές σκηνές της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Επανάσταση-Μέρος 2ο», η τελευταία της δυστοπικής τετραλογίας «Αγώνες Πείνας» από το ομώνυμο best seller της Σούζαν Κόλινς, η Τζένιφερ Λόρενς τρέχει σαν τρελή μέσα σε ένα τούνελ με πορτοκαλί κολόνες. Αυτή η αγωνιώδης καταδίωξη γυρίστηκε μέσα στην υπόγεια διάβαση για πεζούς πλάι στη στάση του μετρό, Μέσενταμ στο Βερολίνο.
Δεν ήταν η μοναδική, αφού τα τελευταία 13 χρόνια έχουν γυριστεί άλλες πέντε ταινίες στο μέρος αυτό. Μάλιστα, αν το Μέσενταμ ήταν σελίδα ηθοποιού στην IMDb (διαδικτυακή βάση δεδομένων ταινιών), με τόσες ταινίες στο βιογραφικό του, θα ήταν πολύ λογικό να σκεφτεί κανείς ότι τον περιμένουν ακόμα μεγαλύτερες στιγμές. Όμως το εν λόγω βιογραφικό δεν ανήκει σε άτομο, αλλά σε τούνελ του Βερολίνου.
Εδώ (όπου υποτίθεται ότι είναι το αεροδρόμιο της Μόσχας) γυρίστηκε το 2004 το σίκουελ της ταινίας «Στη Σκιά των Κατασκόπων» με τον Ματ Ντέιμον στον πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά και μια ταινία indie για έναν έφηβο δολοφόνο, το 2011 η «Hanna», η ανήλικη δολοφόνος του Τζο Ράιτ με την Σίρσα Ρόναν και την Κέιτ Μπλάνσετ στο ρόλο της πράκτορα της CIA, πέρσι το «Captain America: Εμφύλιος Πόλεμος» αλλά και το πρόσφατο κατασκοπικό θρίλερ «Atomic Blonde» του Ντέιβιντ Λιντς με πρωταγωνίστρια την Σαρλίζ Θερόν.
Στις ταινίες αυτές οι τοίχοι και οι κολόνες με τα χαρακτηριστικά πορτοκαλί πλακάκια δεν κάνουν ένα απλό πέρασμα. Στη «Hanna», η υπόγεια διάβαση ήταν το σκηνικό της μεγάλης μάχης μεταξύ του Έρικ Χέλερ (τον υποδύεται ο αυστραλός Έρικ Μπάνα) και των τεσσάρων πρακτόρων της CIA, ενώ στον ίδιο χώρο λαμβάνει χώρα και ο επίλογος της «Επανάστασης-Νο2».
Σύμφωνα με το σενάριο της «Κοτσυφόκισσας» της Σούζαν Κόλινς, η Κατνίς και οι εξεγερμένοι της σύντροφοι καταφέρνουν να αποδράσουν μέσα από τους υπόνομους της Πάνεμ, της πατρίδας τους, που έχει πέσει στα χέρια των βάναυσων Εικοσιπεντάχρονων της Καταστολής.
Ένα κυνηγητό που κόβει πραγματικά την ανάσα (με τους Σεμπάστιαν Σταν-Μπάκι Μπάρνς, Τσάντγουικ Μπόουσμαν-Μαύρος Πάνθηρας και Κρις Έβανς-Κάπτεν Αμέρικα) εξελίσσεται επίσης μέσα στην διάβαση, η οποία στην περίπτωση αυτή υποτίθεται ότι βρίσκεται στην Βουδαπέστη στην Ουγγαρία, ενώ στην έξοδό της η Σαρλίζ Θερόν–Λορέν σύρεται έξω από τα συντρίμμια του αυτοκινήτου της που μόλις έχει τρακάρει, στο «Atomic Blonde».
Η Μέσενταμ εμφανίζεται σε ταινίες γιατί την προτείνει ο Μάρκους Μπενς, υπεύθυνος ρεπεράζ του κινηματογραφικού στούντιο Μπάμπελσμπεργκ, που εδρεύει στο Βερολίνο. «Προειδοποιώ πάντα τους σκηνοθέτες ότι ήταν σε αυτές τις ταινίες, αλλά τους αρέσει η τοποθεσία και δεν αλλάζουν γνώμη», λέει στον Guardian, «Φαίνεται ότι έχουμε μόνο δύο τοποθεσίες εδώ στο Βερολίνο. Το τούνελ και το αεροδρόμιο Τέμπελχοφ».
Συχνά, όταν δείχνει σε έναν σκηνοθέτη μια τοποθεσία όπως η υπόγεια διάβαση το σενάριο ξαναγράφεται για να συμπεριλάβει. Η σκηνή της μάχης στην «Hanna», για παράδειγμα, προσαρμόστηκε για να χρησιμοποιηθεί η υπόγεια διάβαση, ενώ το φινάλε της ταινίας άλλαξε επίσης, για να γυριστεί στο ανατριχιαστικό εγκαταλελειμμένο πάρκο ψυχαγωγίας, που βρήκε ο Μπενς.
Η υπόγεια διάβαση Μέσενταμ ίσως είναι η τοποθεσία που έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στο σινεμά, χωρίς να είναι συγκεκριμένο σύμβολο. Την ανταγωνίζεται μόνο το Kraftwerk Mitte του Βερολίνου, ένας πρώην σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει μετατραπεί σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης που χρησιμοποιήθηκε και στους «Αγώνες Πείνας», στη σκηνή στην οποία η Κατνίς εκπαιδεύεται στην τοξοβολία.
Αλλά τα γυρίσματα έχουν συγκεκριμένη διάρκεια ζωής και τα επόμενα μάλλον θα καθυστερήσουν. Τον περασμένο μήνα, πάντως, γυρίστηκε στο Μέσενταμ o δεύτερος κύκλος του «Berlin Station», αμερικανικής κατασκοπικής σειράς με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Άρμιτατζ, πράγμα που υποδηλώνει ότι οι εμφανίσεις των πορτοκαλί τοίχων θα συνεχιστούν.
«Τοποθεσίες όπως αυτές ασκούν μεγάλη γοητεία γι’ αυτό και κανείς δεν θα κάνει εκεί γυρίσματα για τα επόμενα τέσσερα ή πέντε χρόνια», λέει ο Μπενς, «Είναι το ίδιο με τις πόλεις στο σύνολό τους. Ορισμένα μέρη είναι απλά στη μόδα και μετά εγκαταλείπονται μέχρι να αποφασίσει η [κινηματογραφική] βιομηχανία να πάει εκεί πέρα ξανά».
Όποιος σκοπεύει, ωστόσο, να χρησιμοποιήσει την υπόγεια διάβαση θα πρέπει να ζητήσει άδεια από τους σημερινούς ιδιοκτήτες της. Η υπόγεια διάβαση για τους πεζούς βρίσκεται κάτω από το Internationales Congress Centrum (εν συντομία ICC Berlin), ένα πρώην συνεδριακό κέντρο με αλουμινένια επιφάνεια, το οποίο από τον Δεκέμβριο του 2015 φιλοξενεί 600 πρόσφυγες. Και το σημείο της σύλληψης του Κάπτεν Αμέρικα όπως και του τροχαίου ατυχήματος της Atomic Blonde χρησιμοποιείται τώρα από τους πρόσφυγες ως γήπεδο μπάσκετ.