Το σκυλί σας έχει πιθανώς το μερίδιο που του αναλογεί σε αντιπαθητικές ενέργειες, κλέβει το φαγητό από το πιάτο πριν προλάβεις καν να το πάρεις είδηση, τρίβεται στις γάμπες των επισκεπτών, κάνει την ανάγκη του παντού μέσα σα να είναι όλο το σπίτι η τουαλέτα του. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κρίνει τη δική σας κακή συμπεριφορά.
Σύμφωνα με μια μελέτη που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο περιοδικό Neuroscience and Biobehavioral Reviews και την οποία αναδημοσιεύει το New Scientist, τα σκυλιά μπορεί να κρίνουν πότε κάποιος δεν συμπεριφέρεται καλά και χρησιμοποιούν αυτή την πληροφορία όταν αποφασίζουν πώς να αλληλεπιδράσουν με τους ανθρώπους γύρω τους.
Οι ερευνητές έβαλαν ιδιοκτήτες σκύλων να υποκριθούν ένα είδος συμπεριφοράς, ενώ τα κατοικίδια ζώα τους παρακολουθούσαν τη σκηνή. Κάθε ιδιοκτήτης σκύλου υποκρίθηκε ότι προσπαθούσε να ανοίξει ένα κουτί, αποτύγχανε και στρεφόταν για βοήθεια σε δύο ερευνητές που ήταν παρόντες. Κάθε φορά, ο ένας από τους δύο στεκόταν παθητικά, ενώ ο άλλος είτε βοηθούσε είτε αρνιόταν να το πράξει. Στη συνέχεια και οι δύο ερευνητές πρόσφεραν στο σκυλί μια λιχουδιά.
Στην πρώτη περίπτωση, όταν ένας από τους δύο ερευνητές βοήθησε να ανοίξει ο ιδιοκτήτης του σκύλου το κουτί, τα σκυλιά δεν ευνόησαν τον χρήσιμο έναντι του παθητικού, ήταν εξίσου πιθανό να πάρουν τη λιχουδιά και από τους δύο. Αλλά στη δεύτερη περίπτωση, όταν ο ερευνητής αρνήθηκε να βοηθήσει, τα σκυλιά τον απέφυγαν και έδειξαν σαφώς την προτίμησή τους υπέρ του άλλου που ήταν απαθής παρατηρητής. Σε ένα ξεχωριστό πείραμα με πιθήκους καπουτσίνους, οι ερευνητές παρατήρησαν ένα ανάλογο μοτίβο. Οι πίθηκοι έδειξαν μια παρόμοια προκατάληψη σε ανθρώπους που αρνήθηκαν να προσφέρουν βοήθεια όταν τους ζητήθηκε.
Σύμφωνα με τους ερευνητές τα αποτελέσματα των πειραμάτων τους δείχνουν ότι τόσο οι σκύλοι όσο και οι πίθηκοι έχουν μια αίσθηση ηθικής παρόμοια με εκείνη που έχουν τα μωρά των ανθρώπων: «Αν κάποιος συμπεριφέρεται αντικοινωνικά, είναι πιθανό να αντιδράσουν συναισθηματικά σε αυτό», δήλωσε στον New Scientist ο συντάκτης της μελέτης Τζέιμς Άντερσον, ερευνητής συμπεριφοράς των ζώων στο Πανεπιστήμιο του Κιότο στην Ιαπωνία.
Αυτή η βασική αντίδραση, με τη σειρά της, είναι το θεμέλιο για την πιο λεπτή κατανόηση του σωστού και του λάθους: «Νομίζω ότι στους ανθρώπους μπορεί να υπάρχει αυτή η βασική ευαισθησία ως προς την αντικοινωνική συμπεριφορά κάποιων ανθρώπων σε άλλους. Στη συνέχεια, μεγαλώνοντας, με την εισαγωγή στην κουλτούρα και με τη διδασκαλία, εξελίσσεται πλήρως σε αίσθημα της ηθικής.» Κάπως έτσι, λοιπόν, κατά τη διάρκεια της αναπτυξιακής διαδικασίας, μαθαίνουμε ότι δεν είναι καθώς πρέπει να κατουράει κανείς στο πάτωμα της κουζίνας.