Οι γυναίκες ντύνονται, παραδοσιακά, για να αρέσουν στους άνδρες. Ολόκληρη η φιλοσοφία της μόδας είναι σχεδιασμένη κατ’ αυτόν τον τρόπο από τότε που ο υπάρχει η μόδα – δηλαδή από την αρχαιότητα. Βεβαίως, λόγω της φύσης τους που είναι μάλλον ανταγωνιστική, οι γυναίκες ντύνονται και για να μπουν στο μάτι των άλλων γυναικών.
Οι άνδρες από την άλλη είναι φετιχιστές – και αυτό το εκμεταλλεύεται η μόδα. Στήθος, πόδια, οπίσθια, μαλλιά: είναι τα τέσσερα μεγάλα φετίχ στο γυναικείο σώμα και αυτά τονίζονται με διάφορους ευφάνταστους και μη τρόπους.
Οσον αφορά τα πόδια βέβαια, ο πιο σέξι τρόπος να τονιστούν, είναι τα κομψά παπούτσια. Με ψηλό και λεπτό τακούνι. Με σχέδιο που κάνει το πέλμα να φαίνεται αδύνατο και θελκτικό. Με μύτη, όλο σαδο-μαζό υπονοούμενα και με σέξι ανοίγματα που αποκαλύπτουν τα δάχτυλα ή και τη φτέρνα.
Βεβαίως, τα γυναικεία παπούτσια, συνήθως, σχεδιάζονται από άνδρες. Τα τελευταία 15 χρόνια, οι πιο διάσημοι σχεδιαστές των παπουτσιών-φετίχ είναι οι Μανόλο Μπλάνικ και Κριστιάν Λουμπουτέν. Ένα ζευγάρι γόβες με την υπογραφή του ενός ή του άλλου, κοστίζει περίπου από 500 ευρώ και ισοδυναμεί με «προσιτό» κόσμημα.
Όμως στον 21ο αιώνα, παράλληλα με την αποθέωση της γόβας στιλέτο, άρχισε να καλλιεργείται στους μεγάλους οίκους και στα πιο chic περιοδικά και μία άλλη μόδα στα γυναικεία παπούτσια – τα χοντροκομμένα και τα κακόγουστα.
Πλατφόρμες, φλατφόρμες, αθλητικά σε συνδυασμό με θηλυκά φορέματα, ορθοπεδικές παντόφλες με σόλα από φελό, ορθοπεδικά σαμπό εξ ολοκλήρου από πλαστικό, δετά παπούτσια με σόλες-κοθόρνους που θυμίζουν τα, κατά παραγγελία, που φορούν άνθρωποι με το ένα πόδι πιο κοντό από το άλλο…
Όλα αυτά που σιχαίνονται οι άνδρες τα φοράμε εμείς οι γυναίκες. Εκμεταλλευόμαστε το γεγονός ότι τα προτείνουν οι σχεδιαστές ή ότι τα φοράνε οι σταρ και οι μπλόγκερ και τα υιοθετούμε επειδή είναι πιο άνετα και πιο ευκολοφόρετα από τις γόβες.
Οι μπότες Ugg, για παράδειγμα. Μεσουράνησαν την προηγούμενη δεκαετία και φέτος επαναλανσάρονται από τη βρετανίδα fashion icon, Αλέξα Τσανγκ. Ονομάζονται Ugg από το ugly (=άσχημο). Είναι φλατ και χοντροκομμένες και τις παίρνεις ένα νούμερο μεγαλύτερο από αυτό που φοράς επειδή έχουν εσωτερική γούνα. Πώς έγιναν μόδα; Τις φόρεσε στις αρχές του αιώνα σε μια φωτογραφία παπαράτσι η Κέιτ Μος. Αυτοστιγμεί διαδόθηκε η τάση. Με 100 περίπου ευρώ μπορούσες να φορέσεις ό,τι και το Νο1 παγκοσμίως τοπ μοντέλο, από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιπλέον να νιώσεις άνετα – και τα πόδια σου να σε ευγνωμονούν.
Ετσι σχεδόν όλες οι νέες γυναίκες (και στην Ελλάδα) φόρεσαν τις Ugg κάποια στιγμή τα προηγούμενα χρόνια ή τις φοράνε ακόμα – δεν έχουν βρεθεί άλλες τόσο άνετες μπότες, τόσο μαλακές, τόσο ζεστές – σαν παντόφλες.
Ομοίως από το 2013 άνδρες και γυναίκες, που έχουν κάποια σχέση με τη μόδα, σε όλο τον κόσμο, έχουν αρχίσει να φοράνε τα γερμανικά σανδάλια με τη σόλα από φελλό και την ονομασία Birkenstock. Μέχρι τότε τα φορούσαν τα ταγάρια, τα γκρούβαλα και οι ξενέρωτοι τουρίστες.
Το 2013, όμως, η πολύ trendy γαλλίδα σχεδιάστρια Ιζαμπέλ Μαράν συνεργάστηκε με τον εν λόγω, 230 ετών, γερμανικό οίκο της ορθοπεδικής παντόφλας. Τα μοντέλα Birkenstock by Isabel Marant κόστιζαν περί τα 350 ευρώ και δεν διέφεραν πολύ από τα κλασικά γερμανικά σχέδια που κόστιζαν 30 ευρώ. Καταλαβαίνετε τι έγινε. Φτηνά, ευκολοφόρετα, chic (εφόσον τα προτείνει μια τόσο hot σχεδιάστρια), άνετα! Τελικά το 2013 η Birkenstock ανακηρύχθηκε «Η φίρμα της χρονιάς». Αλλά και το καλοκαίρι που μας πέρασε, τα Birkenstock ήταν τα Νο 1 παπούτσια σε αναζήτηση στο Google παγκοσμίως.
Πάντως 2016, μάλλον ανήκει στα αθλητικά. Τα λευκά, τύπου Stan Smith. Μεγάλη έρευνα στις διεθνείς διαδικτυακές πωλήσεις που διεξήγε η πολυεθνική εταιρεία ερευνών και τάσεων Mintel με έδρα σε περισσότερες από 10 χώρες, έδειξε πως το 2016, το 37% των γυναικών αγόρασαν αθλητικά παπούτσια έναντι του 33% που προτίμησαν τα παπούτσια με τακούνια. Σύμφωνα με την τάση της χρονιάς, τα «σωστά» αθλητικά κάνουν σκόνη τα στιλέτο.
Και ποια είναι τα «σωστά» αθλητικά; Αυτά που φοράνε οι σταρ του street style. Στις εβδομάδες μόδας αυτό το φθινόπωρο (Παρίσι, Μιλάνο, Λονδίνο, Νέα Υόρκη) οι «εμπνευστές των τάσεων» προτίμησαν τα κλασικά υφασμάτινα Old Skool Vans. Αρα αυτή είναι η τελευταία λέξη της μόδας… (όπως έλεγαν παλιά)
Και για το καλοκαίρι του 2017 σειρά έχουν τα Crocs. Τα θυμάστε, μερικά χρόνια πριν, έτσι δεν είναι; Μόνο που στο πρώτο κύμα της δημοτικότητάς τους, περιορίζονταν για τις casual εμφανίσεις ή την παραλία. Δεν φορούσες Crocs με βραδινό φόρεμα. Τώρα αυτό αλλάζει!
Στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου, ο πολύ in βρετανός σχεδιαστής Κρίστοφερ Κέιν, παρουσίασε το προϊόν της νέας συνεργασίας του… με την εταιρεία Crocs. Τα γνωστά πλαστικά σαμπό ‒για τους μάγειρες, τους χειρούργους και τις νοσοκόμες‒ τα διακόσμησε με ημιπολύτιμους λίθους… και τίναξε στο αέρα κάθε κανόνα αισθητικής και θηλυκότητας. Όχι απλώς άγγιξε τα όρια της κακογουστιάς αλλά βούτηξε στο κιτς για τα καλά.
Τα τελευταία χρόνια, εν γένει, παρατηρείται σοβαρή στροφή των μεγάλων οίκων προς την κακογουστιά. Η ίδια η μόδα, ρέπει ελαφρώς προς το κακόγουστο – σαν να μετακινούνται τα όρια μεταξύ του «ωραίου» και του «μη ωραίου».
Σεζόν τη σεζόν, επικρατούν όλο και περισσότερο δύο τάσεις στη μόδα:
- η αποθέωση του πολυτελούς κιτς από τον Αλεσάντρο Μικέλε στον οίκο Gucci και,
- η αποδόμηση των συνηθισμένων καθημερινών εργατικών ρούχων από τον οίκο Vetements.
Ο οίκος Vetements, που εμφανίστηκε από το πουθενά το 2014 και θεωρείται ό,τι πιο hot, πρωτοποριακό και ανατρεπτικό έχει παρουσιάσει η γαλλική μόδα τον 21ο αιώνα, φέτος πάλι σόκαρε το Παρίσι: αντί για καινούργια συλλογή, ξαναπαρουσίασε την πρώτη του, του 2014, αυτούσια. «Είμαστε ανατρεπτικοί, το ξέρετε!», δήλωσε ο σχεδιαστής του εν λόγω οίκου, γεωργιανός, Ντέμνα Γκβασάλια – ο οποίος το 2015 ανέλαβε επικεφαλής και στον οίκο Balenciaga.
Η μόδα λοιπόν αλλάζει, κυνηγάει τις ανατροπές για να ξεφύγει από το τέλμα της επανάληψης. Αφού έχει εξαντλήσει κάθε κανόνα του καλού γούστου, τώρα αναζητεί διέξοδο και μέσα στους απαγορευτικούς κανόνες.
Από την άλλη οι σχεδιαστές βλέπουν τα παπούτσια σαν ένα όχημα για χιούμορ αλλά και αμφισβήτηση.
Οσο για εμάς τις γυναίκες, απ΄όλα όσα μας δείχνουν οι οίκοι διαλέγουμε αυτό που μας βολεύει. Με το άλλοθι της «άποψης» προσπαθούμε να ορίσουμε τη θηλυκότητα με έναν νέο τρόπο – πιο φιλικό προς το σώμα. Πιο ελεύθερο και πιο άνετο. Και σίγουρα πιο χειραφετημένο.
Αλήθεια μιλούσαν και πριν από 100 χρόνια για «κακογουστιά», όταν τα «θηλυκά» και σέξι, για την εποχή, κρινολίνα κρύβονταν για πάντα μέσα στα μπαούλα, για χάρη της νέας και πιο ελεύθερης αισθητικής που πρότειναν οι τότε ανατρεπτικοί σχεδιαστές;