Τρίβουμε τα μάτια, ακουμπάμε το χέρι στα χείλη, βάζουμε το δάχτυλο στη μύτη… Αυτά, 26 φορές την ώρα, σύμφωνα με τις περισσότερες επιστημονικές έρευνες που καταλήγουν σχεδόν στο ίδιο συμπέρασμα. Το πρόβλημα είναι ότι το κάνουμε όλοι μηχανικά. Ακόμη και αν μας πουν ότι «επιβάλλεται» να μη βάλουμε το χέρι στο πρόσωπο, δεν είναι απλό να το κάνουμε.
Αυτή η κοινή συνήθεια βέβαια γίνεται σπάνια με καθαρά χέρια. Συνήθως πρώτα έχουμε πιάσει το χερούλι της πόρτας του ασανσέρ, τον ιμάντα της κυλιόμενης σκάλας στο μετρό, τις χειρολαβές στα λεωφορεία, το χέρι του φίλου μας… Και πάνω σε όλες αυτές τις επιφάνειες μπορεί να υπάρχει οποιοσδήποτε ιός και στη συγκεκριμένη φάση ο κορονοϊός που πρέπει να αποφύγουμε.
Κανένας επιστήμονας δεν έχει συμβουλεύσει να κυκλοφορούμε αποστειρωμένοι και με γάντια. Οι οδηγίες είναι σαφείς: πλένετε καλά τα χέρια σας. Μπορούμε όμως να τα πλένουμε συνέχεια; Οχι βέβαια.
Και η οδηγία αυτή υπάρχει ακριβώς επειδή αγγίζοντας τις επιφάνειες και ακολούθως βάζοντας τα χέρια στο πρόσωπο, έχουμε πολλές πιθανότητες να κολλήσουμε οποιονδήποτε ιό.
«Δεν χρειάζεται να βάλουμε το χέρι στο στόμα. Ακόμη και όταν ακουμπάμε το χέρι μας στο πιγούνι για να στηρίξουμε το κεφάλι, ο ιός μπορεί να βρει είσοδο και να περάσει στον οργανισμό μας», εξηγεί στους New York Times η δρ Νάνσι Ελντερ, καθηγήτρια οικογενειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ. Η ίδια εκπόνησε επιστημονική έρευνα για το άγγιγμα του προσώπου και τις μεταδοτικές παθήσεις. «Ολοι, μα όλοι, αγγίζουμε το πρόσωπό μας και δεν είναι καθόλου εύκολο να το χαλιναγωγήσουμε», τονίζει η ίδια.
Το ίδιο υποστηρίζουν και άλλοι επιστήμονες… «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να το σταματήσουμε. Διότι το κάνουμε αυτόματα, χωρίς να το γνωρίζουμε», εξηγεί στους New York Times η Βανέσα Ράμπε, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Και ενώ η βασική συμβουλή που τονίζεται από τις υγειονομικές αρχές είναι το καλό πλύσιμο των χεριών, πολλοί είναι οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι το μήνυμα θα πρέπει να «ολοκληρωθεί» με συμβουλές για να μην αγγίζουμε το πρόσωπό μας.
Δεν είναι βέβαια τόσο «αυτοματοποιημένη» διαδικασία, όπως είναι ο χτύπος της καρδιάς, απλώς στις περισσότερες περιπτώσεις συμβαίνει ασυνείδητα. Γι’ αυτό και οι ειδικοί δίνουν μερικές έξυπνες οδηγίες, ώστε να αποφύγουμε να το κάνουμε και να μειώσουμε δραματικά τις πιθανότητες να μολυνθούμε από κορονοϊό.
Χαρτομάντιλα
Είτε χαρτομάντιλα στην τσέπη είτε ένα κουτάκι μπροστά μας στον χώρο εργασίας, μας υπενθυμίζει όχι μόνο ότι δεν πρέπει να πιάσουμε το πρόσωπό μας, αλλά ότι είναι εκεί για να μας βοηθήσουν.
Επιστήμονες προτείνουν κάθε φορά που θέλουμε να ξύσουμε το πρόσωπό μας να παίρνουμε ένα χαρτομάντιλο, να καλύπτουμε το δάχτυλο και να κάνουμε ό,τι έχουμε ανάγκη!
Το χαρτομάντιλο είναι σημαντικό και στη φάση που θέλουμε να φτερνιστούμε. Εάν δεν έχουμε, το αμέσως επόμενο ασφαλές που θα πρέπει να κάνουμε, είναι να βάλουμε τον αγκώνα μας στο στόμα και να φτερνιστούμε.
Αναγνωρίστε τους παράγοντες πυροδότησης
«Αν παρατηρήσετε προσεκτικά κάθε φορά που βάζετε το χέρι στο πρόσωπο, θα αναγνωρίσετε και τι είναι αυτό που πυροδοτεί αυτόματα το χέρι σας. Και δεν σημαίνει πάντα ότι μας φαγουρίζει κάτι», σχολιάζει η δρ Ράμπε.
Τις περισσότερες φορές που αγγίζουμε το πρόσωπό μας το κάνουμε ως αποτέλεσμα ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς, κάτι βέβαια που δυσκολεύει και την αντιμετώπισή του. Αρα, θα πρέπει να προσέξουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας ποιες φορές και γιατί συμβαίνει αυτό, δηλαδή τι το πυροδοτεί.
Αυτό που θα μας βοηθήσει στην αναγνώριση του παράγοντα πυροδότησης είναι ότι θα αναγνωρίζουμε πότε θα αγγίξουμε το πρόσωπό μας, πριν ακόμη φτάσει το χέρι εκεί και, συνειδητά πλέον, θα αποκόπτουμε την επαφή.
Αν τα μάτια σας είναι ξηρά και τα τρίβετε, υπάρχουν ενυδατικές σταγόνες (κολλύριο) που βοηθούν αρκετά. Αν ξύνετε τα μαλλιά σας ή βάζετε το χέρι στο πιγούνι για να ξεκουράσετε το κεφάλι σας, απλώς σταματήστε να το κάνετε.
«Οσοι φορούν φακούς επαφής και τους ενοχλούν, με αποτέλεσμα να τρίβουν τα μάτια τους, καλύτερο θα ήταν να βάλουν αυτήν την περίοδο γυαλιά».
Στην αρχή, αν δεν μπορείτε να πειθαρχήσετε, βάλτε αυτοκόλλητα χαρτάκια στην οθόνη του υπολογιστή σας, στο αυτοκίνητο και γενικά στον περιβάλλοντα χώρο της καθημερινότητάς σας, ώστε να σας το υπενθυμίζουν συνεχώς.
Απασχολήστε τα χέρια σας
Τα ελαστικά μπαλάκια που πιέζουμε για την αντιμετώπιση του στρες βοηθούν τα χέρια να παραμένουν απασχολημένα και έτσι μειώνουν αυτόματα τη συχνότητα επαφής με το πρόσωπο. Αν δεν έχετε τέτοιο μπαλάκι στο σπίτι, μπορεί να χρησιμοποιήσετε ένα ζευγάρι διπλωμένες κάλτσες.
Μία έντονα αρωματική κρέμα προσώπου ή λίγη κολόνια, θα μπορούσαν να σας υπενθυμίσουν μέσω της όσφρησης ότι το χέρι έρχεται κοντά στο πρόσωπο και έτσι να το σταματήσετε.
Χαλαρώστε
Το στρες, αναφέρει ο Στιου Σάνκμαν, καθηγητής Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν, είναι ένας παράγοντας που αυξάνεται με το να προσέχουμε συνέχεια τι αγγίζουμε. Ως επακόλουθο του στρες, το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποδυναμώνεται και, όσο πιο πολύ αγχωνόμαστε, τόσο πιο ευάλωτος γίνεται ο οργανισμός μας σε εξωτερικούς εισβολείς, όπως είναι οι ιοί και τα βακτήρια. Δηλαδή τόσο πιο εύκολα αρρωσταίνουμε.
Κάθε φορά που πάμε να πιάσουμε το πρόσωπό μας με τα χέρια, θα πρέπει να έχουμε ένα λαστιχάκι και να χτυπάμε απαλά το πρόσωπο, τόσο, όσο ώστε να πονέσει λίγο. Η τιμωρία αυτή θα μας υπενθυμίζει από κάποιο σημείο και μετά υποσυνείδητα ότι δεν πρέπει να αγγίξουμε το πρόσωπο.
Οσο βέβαια τα χέρια μας είναι καθαρά, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην πιάνουμε το πρόσωπό μας. Είναι κάτι φυσιολογικό, το κάνουμε εξαιρετικά συχνά όλοι και δεν είναι μία συνήθεια που θα πρέπει να κόψουμε για πάντα, απλώς να την αποφύγουμε όσο μπορούμε τη συγκεκριμένη περίοδο.