Ισως το διαβάσατε: Ο Στιβ Ιστερμπρουκ, διευθύνων σύμβουλος της πολυεθνικής McDonald’s, απολύθηκε προσφάτως όταν αποκαλύφθηκε η (συναινετική) ερωτική σχέση του με μία υπάλληλο της εταιρείας. Η απόλυσή του ήρθε μερικές ημέρες μετά την παραίτηση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ της βουλευτού των Δημοκρατικών Κέιτ Χιλ αφού κατηγορήθηκε ότι είχε σχέση με έναν υφιστάμενό της (την οποία αρνείται) και μια προηγούμενη σχέση με μια υπάλληλο της προεκλογικής εκστρατείας της (την οποία παραδέχεται).
Λεπτομέρειες σχετικές με τις δύο σχέσεις και τον τρόπο με τον οποίο προέκυψαν και πώς εξελίχθηκαν είναι ελάχιστες. Αλλά αμφότερες ακούγονται κακές, έτσι δεν είναι; Το έχουμε δει τόσες πολλές φορές, γράφει η Τζέσα Κρίσπιν στον Guardian, που έχει καταντήσει κλισέ: ο CEO που την «πέφτει» στην γραμματέα του, ο βουλευτής που ξεπερνάει τα όρια με συνεργάτες του σε δωμάτια ανώνυμων ξενοδοχείων, το ισχυρό αφεντικό που αφήνει να αιωρείται η υπόσχεση προαγωγής με αντάλλαγμα το σεξ.
Δεδομένης της έκτασης που έχει πάρει η παρενόχληση στους χώρους εργασίας, από τις ΗΠΑ μέχρι την πατρίδα μας, και από τα γραφεία των πολυεθνικών μέχρι την αποθήκη ενός μικρομεσαίου καταστήματος υποδημάτων της γειτονιάς μας, αυτές οι δύο περιπτώσεις θα έπρεπε να ήταν σημάδια βελτίωσης, έτσι δεν είναι; Μια ένδειξη ότι εταιρείες και κυβερνήσεις υιοθετούν επιτέλους μια προσέγγιση μηδενικής ανοχής στις καταχρήσεις εξουσίας, σωστά;
Το πρόβλημα είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις είναι σχεδόν απολύτως βέβαιο ότι το άλλο πρόσωπο στη σχέση συμμετείχε οικειοθελώς. Στον απόηχο του #MeToo, οι ερωτικές σχέσεις συζητούνται πλέον όλο και πιο συχνά υπό το πρίσμα της εξουσίας, και μια «ανισορροπία εξουσίας» ανάμεσα στα δύο μέρη μιας σχέσης θεωρείται σχεδόν πάντα κακή. Το πώς ορίζεται, όμως, η εξουσία σε κάθε περίπτωση είναι λίγο πιο σκοτεινό.
Εάν κάποιος είναι άμεσος προϊστάμενος, η δυναμική της εξουσίας είναι εντελώς ξεκάθαρη. Αλλά τι γίνεται με τους συναδέλφους; Σε μια σχέση με κάποιον που βρίσκεται σε ανώτερη θέση αλλά δεν ελέγχει άμεσα την δική σας; Και σε ένα πανεπιστήμιο, με τον καθηγητή ενός τμήματος που έχει σχέση με μια (ενήλικη) φοιτήτρια άλλου τμήματος; Ποια είναι η εξίσωση που λέει πώς να προσθέσουμε και να αφαιρέσουμε τα διαφορετικά επίπεδα εξουσίας σε κάθε σχέση;
Ολο και περισσότερες εταιρείες, πάντως, για την ακρίβεια σε ποσοστό πάνω από το 75%, απαγορεύουν τώρα πια τις σχέσεις μεταξύ υπαλλήλων και στελεχών της διοίκησης, ενώ άλλες απαγορεύουν σχέσεις οποιουδήποτε είδους μεταξύ εργαζομένων. Και ενώ οι εταιρείες χρησιμοποιούν τη γλώσσα της προστασίας, παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως φιλανθρωπικούς οργανισμούς που ενδιαφέρονται απλά για την ασφάλεια των εργαζομένων τους, που τους θεωρούν μέλη της οικογένειάς τους, στην πραγματικότητα μπορεί άνετα κανείς να υποθέσει ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για την δική τους ευθύνη. Για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι τουλάχιστον μία εταιρεία προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την πολιτική αδελφοποίησης για να αποτρέψει συγκεντρώσεις των εργαζομένων για συνδικαλιστικούς λόγους.
Στην περίπτωση του Ιστερμπρουκ, η McDonald’s δήλωσε ότι η σχέση του «παραβίασε την πολιτική της εταιρείας», αλλά λεπτομέρειες σχετικές με αυτή την πολιτική δεν έχουν δημοσιευτεί. Ακόμη, όμως, και χωρίς να γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες, η συσχέτιση μιας ερωτικής σχέσης με την παρενόχληση είναι περίεργη, δεδομένου ότι πάνω από το 80% των ανθρώπων αναφέρουν ότι γνωρίζουν έναν ερωτικό σύντροφο μέσω της εργασίας τους.
Και ενώ υπάρχουν πράγματι προβλήματα όταν μπερδεύεται η δουλειά με τη διασκέδαση -τα λέει όλα μια μελέτη με τίτλο «Η απόρριψη ανεπιθύμητων ερωτικών ραντεβού είναι πιο δύσκολη από ό,τι πιστεύουν οι εραστές»- οι εταιρίες θα έκαναν καλύτερη χρήση του χρόνου τους αν αντιμετώπιζαν τις πραγματικές περιπτώσεις παρενόχλησης στους χώρους εργασίας, αντί να ελπίζουν ότι θα τις αποφύγουν με αυστηρές απαγορεύσεις.
Εξάλλου, πόσο έλεγχο στην ιδιωτική μας ζωή είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε στους εργοδότες μας; Οταν οι εργοδότες είναι ελεύθεροι να απολύσουν κάποιον μεταξύ άλλων για αναρτήσεις που είχε κάνει στα social media πολλά χρόνια πριν προσληφθεί, για κάπνισμα νόμιμης μαριχουάνας ή ακόμα και τσιγάρου στον ελεύθερο χρόνο του, και για την υποστήριξη του κινήματος antifa, θέλουμε άραγε να τους επιτρέψουμε να έχουν ακόμη μεγαλύτερη εξουσία πάνω μας παρακολουθώντας και περιορίζοντας τη συμπεριφορά μας;
Αντί να ρυθμίζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις των υπαλλήλων τους, λοιπόν, οι εταιρείες θα ήταν ίσως καλύτερο να φροντίσουν για την ανάπτυξη και την εφαρμογή πραγματικών κανονισμών προστασίας για τους υπαλλήλους τους. Το κυνήγι «προβληματικών» σχέσεων εξυπηρετεί μόνο τη βελτίωση της εικόνας μιας εταιρείας, αλλά δεν προσφέρει τίποτα στη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων της, υποστηρίζει η Τζέσα Κρίσπιν*.
*Η Τζέσα Κρίσπιν είναι η παραγωγός του Public Intellectual podcast και συγγραφέας του βιβλίου «Why I’m Not a Feminist»