Πιστεύετε ότι η πρώτη θέση είναι καλύτερη από τη δεύτερη; Και όμως… Μια μελέτη των επιδόσεων Ολυμπιονικών έδειξε ότι η κατάκτηση της δεύτερης θέσης είχε εκπληκτικά οφέλη στη μελλοντική τους ζωή. Σύμφωνα με δημοσίευση του επίκουρου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια Ανταμ Λάιβ, οι νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων έτειναν να πεθαίνουν τουλάχιστον ένα χρόνο νωρίτερα από τους ηττημένους.
Στην ηλικία των 80 ετών, αναφέρει η μελέτη η οποία είναι διαθέσιμη online στην ιστοσελίδα Journal of Health Economics, περίπου οι μισοί από τους αθλητές που είχαν κατακτήσει αργυρό μετάλλιο ήταν ακόμα ζωντανοί, σε σύγκριση με το ένα τρίτο εκείνων που είχαν κατακτήσει χρυσό μετάλλιο.
Στη μελέτη (pdf) αναφέρεται ότι οι Ολυμπιονίκες που είχαν κατακτήσει χρυσά και αργυρά μετάλλια δεν ήταν τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους: έτειναν να έχουν το ίδιο ύψος, ηλικία και άλλα φυσικά χαρακτηριστικά και ικανότητες. Ακόμη, οι αθλητές προσπαθούσαν να αυξήσουν την απόδοσή τους με ουσίες σχεδόν για όσο διάστημα έχουν καταγραφεί τα αθλήματα (τον τελευταίο αιώνα χρησιμοποιούσαν μπράντι, στρυχνίνη και κοκαΐνη).
Ο ερευνητής, όμως, επεδίωξε να περιορίσει επιρροή αυτού του παράγοντα εξετάζοντας αθλητές μιας χρονικής περιόδου που προηγείται της χρήσης ενισχυτών απόδοσης όπως τα αναβολικά στεροειδή. Με βάση τις προηγούμενες επιδόσεις των αντιπάλων, το να νικήσουν σε συγκεκριμένο Ολυμπιακό αγώνισμα, που πραγματοποιείται μία μέρα κάθε τέσσερα χρόνια, μοιάζει σχεδόν τυχαίο δείγμα, σύμφωνα με την έρευνα του Λάιβ.
Ωστόσο, φάνηκε ότι υπάρχει μια σημαντική απόκλιση μεταξύ των Ολυμπιακών αθλητών που ολοκλήρωσαν μια κρίσιμη κούρσα μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου πριν από τους ανταγωνιστές τους: Οι ασημένιοι Ολυμπιονίκες έβγαλαν στη συνέχεια περισσότερα χρήματα και είχαν υψηλότερα εισοδήματα, ενώ επίσης έζησαν περισσότερα χρόνια σε σχέση με εκείνους που είχαν κατακτήσει χρυσό μετάλλιο.
Συγκεκριμένα, με βάση την ανάλυση του Λάιβ, μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων οι αθλητές, που κατέλαβαν τη δεύτερη θέση, είχαν την τάση να αναζητούν επαγγέλματα με υψηλότερη αμοιβή από ό,τι οι νικητές. Περίπου το 70% των ασημένιων Ολυμπιονικών έγιναν επαγγελματίες, σε σύγκριση με το 20% των χρυσών, οι οποίοι ήταν πιο πιθανό να γίνουν ημιεπαγγελματίες ή να περάσουν σε πωλήσεις. Παρόμοια αποτελέσματα βρήκε ο Λάιβ και για τους φιναλίστ της τρίτης και τέταρτης θέσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από το 1948, οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν ερασιτέχνες, καθώς μέχρι τη δεκαετία του 1980 δεν επιτρεπόταν σε επαγγελματίες να πάρουν μέρος. Και ένα χρυσό μετάλλιο δεν απέφερε στον νικητή τα απροσδόκητα κέρδη που το συνοδεύουν σήμερα. Η μεγάλη ανταμοιβή των αθλητών ήταν αυτό καθ’ αυτό το χρυσό μετάλλιο και η υπόληψη που το συνόδευε.
Το γιατί βέβαια οι αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων με τις χαμηλότερες επιδόσεις ακολουθούσαν στη συνέχεια υψηλότερα αμειβόμενες καριέρες παραμένει μυστήριο. Μήπως οι νικητές αναζητούν έναν πιο ριψοκίνδυνο τρόπο ζωής μετά την κορυφαία στιγμή της καριέρας τους; Μήπως απογοητεύονται φθάνοντας τόσο νωρίς στη ζωή τους στην κορυφή της φήμης και της σταδιοδρομίας τους;
Η ανάλυση των στοιχείων που βρήκε ο Λάιβ σε δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής δείχνει ότι οι χρυσοί Ολυμπιονίκες κατακλύστηκαν όντως από πολύ περισσότερη προσοχή σε σχέση με τους υπόλοιπους φιναλίστ αλλά δεν μπορεί να υποστηρίξει με «ισχυρά στοιχεία» τον συσχετισμό μεταξύ έκθεσης των πρωταθλητών στα μέσα ενημέρωσης και θνησιμότητας. Ο αμερικανός ερευνητής δεν μπόρεσε να βρει εάν υπήρξαν περισσότερες περιπτώσεις χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή αλκοόλ ανάμεσα στους χρυσούς Ολυμπιονίκες (σε σχέση με τους ασημένιους), πράγμα που ήταν άλλος ένας σημαντικός περιορισμός στην ανάλυση της μελέτης.
Σε κάθε περίπτωση, γράφει το Quartz, η μελέτη ρίχνει φως στο πώς τα βασικά γεγονότα της ζωής μπορούν να έχουν μακροχρόνιες συνέπειες. Και ενώ τα χρήματα μπορεί να μην εξαγοράζουν την ευτυχία, φαίνεται, όμως, ότι συνδέονται με την μακροζωία.