Οι αεροπορικές εταιρείες υποφέρουν από την πανδημία και την απαγόρευση ή τον περιορισμό των πτήσεων σε όλο τον κόσμο. Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι Times η οικονομική αιμορραγία σε πρώτη φάση μπορεί να αφορά τους αερομεταφορείς αλλά η κρίση θα πλήξει σοβαρά στην συνέχεια και τους κατασκευαστές όπως η Boeing και η Airbus.
H πανδημία προκαλεί ένα καταστροφικό ντόμινο στην αεροπορική βιομηχανία. Εκατοντάδες μικρές αλλά και μεγάλες αεροπορικές εταιρείες αναμένεται να διακόψουν την λειτουργία τους ενώ εκείνες που θα καταφέρουν να επιβιώσουν θα αδυνατούν να τηρήσουν τους όρους των συμφωνιών που έχουν κάνει για την αγορά ή την ενοικίαση των αεροσκαφών τους από τις τράπεζες και κυρίως τις εταιρείες leasing στις οποίες ανήκει σχεδόν το 50% του παγκόσμιου στόλου επιβατηγών αεροσκαφών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα εκατοντάδες ή και χιλιάδες αεροσκάφη να βρίσκονται καθηλωμένα στο έδαφος περιμένοντας κάποιον να τα χρησιμοποιήσει κάτι που θα έχει ως συνέπεια οι τιμές ναύλωσης να πέσουν σημαντικά με απώλειες για τις ιδιοκτήτριες εταιρείες τους. «Τόσο οι αεροπορικές εταιρείες όσο και οι εταιρείες leasing εκτιμούν ότι έχουμε μπροστά μας πιθανότατα την χειρότερη κρίση στην ιστορία της αεροπορικής βιομηχανίας» αναφέρει ο Φίλιπ Μπάγκαλει, αναλυτής της αεροπορικής βιομηχανίας στην S&P Global.
Όταν έκανε την εμφάνιση της η πανδημία υπολογίζεται ότι οι αεροπορικές εταιρείες είχαν στην διάθεση τους 24 χιλιάδες επιβατηγά αεροσκάφη. Τα μισά από αυτά βρίσκονται πλέον σε καθεστώς διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις αεροπορικές εταιρείες και στις εταιρείες leasing για το πώς θα συνεχιστεί το πρόγραμμα ενοικίασης ή αποπληρωμής της αγοράς τους. Υπολογίζεται ότι οι εταιρείες leasing θα πάρουν πίσω περίπου χίλια αεροσκάφη τους επόμενους μήνες από εταιρείες που είτε θα κλείσουν είτε δεν θα μπορέσουν να ακολουθήσουν το πρόγραμμα αποπληρωμών. Άλλες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι αυτό θα συμβεί για το 10% του παγκόσμιου στόλου, δηλαδή για περίπου 2,5 χιλιάδες αεροσκάφη. Αυτά τα σκάφη είτε θα αλλάξουν κάτοχο είτε θα καθηλωθούν μέχρι νεωτέρας στο έδαφος.
Οι συνέπειες
Η αεροπορική εταιρεία του Μεξικού Interjet που διαθέτει στόλο 66 επιβατηγών αεροσκαφών αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα να διατηρήσει στην κατοχή της τα 27 από αυτά. Μάλιστα η ινδική εταιρεία Spicejet έχει ήδη ζητήσει να ενσωματώσει στον δικό της στόλο που αριθμεί 120 αεροσκάφη δέκα από τα αεροσκάφη της Interjet. Ακόμη και παραδοσιακές δυνάμεις όπως η British Airways όπως και οι μεγάλες εταιρείες του τομέα των χαμηλού κόστους πτήσεων όπως η Easyjet και η Ryanair αναπροσαρμόζουν τα δρομολόγια τους και θεωρείται βέβαιο ότι θα τα περιορίσουν με αποτέλεσμα να μειώσουν τον στόλο τους. Τόσο οι εταιρείες leasing όσο και οι τράπεζες δηλώνουν ότι σχεδόν το σύνολο των αεροπορικών εταιρειών που συνεργάζονται έχουν ζητήσει αναδιαπραγμάτευση των συμβολαίων και των δανείων τους.
Το Κέντρο Αεροπορίας Ασίας-Ειρηνικού εκτιμά ότι από τις περίπου 800 αεροπορικές εταιρείες που υπάρχουν αυτή την στιγμή στον κόσμο οι μισές θα κατεβάσουν ρολά μέχρι τα τέλη Ιουνίου αν δεν λάβουν γενναίες κρατικές χρηματοδοτήσεις. H Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA) αναφέρει ότι οι απώλειες στα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών για το 2020 αναμένεται να φτάσουν τα 314 δισ. δολάρια.
Οι κατασκευάστριες εταιρείες αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα που ξεκινούν από την ακύρωση παραγγελιών και φτάνουν στο ότι η βιομηχανία θα συρρικνωθεί απότομα και βίαια. Με απλά λόγια θα μειωθεί πολύ ο αριθμός των πελατών τους. Η Air Asia αρνήθηκε να παραλάβει έξι νέα αεροσκάφη που είχε παραγγείλει στην Airbus η οποία αναζητεί τώρα νέους αγοραστές. Η Boeing δέχθηκε την τελευταία εβδομάδα περίπου 100 ακυρώσεις για το 737 Max για το οποίο είχαν βέβαια εγερθεί ζητήματα ασφαλείας και πριν την εμφάνιση του κορονοϊού. Τους τελευταίους 3 μήνες η τιμή των μετοχών της Boeing και της Airbus υποχωρεί συνεχώς και παρουσιάζει απώλειες της τάξης του 50%. «Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε τι θα συμβεί στην βιομηχανία όταν η πανδημία υποχωρήσει. Σε βάθος χρόνου όμως η αγορά θα επανακάμψει και θα επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης» δήλωσε εκπρόσωπος της Airbus ενώ η Boeing προς το παρόν δεν έχει κάνει κανένα επίσημο σχόλιο για την κατάσταση που εξελίσσεται στην αεροπορική βιομηχανία.
Οι κατασχέσεις
Διαφορετική άποψη έχει ο Κεν Χιλ που εδώ και 40 χρόνια ασχολείται με την επανάκτηση αεροσκαφών από αεροπορικές εταιρείες που δεν ανταποκρίνονται στους όρους των συμβολαίων τους. Ο Χιλ που εργάζεται για λογαριασμό κυρίως αμερικανικών τραπεζών γυρίζει κάθε γωνιά του πλανήτη και στην ουσία κάνει κατασχέσεις αεροσκαφών. Σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των εταιρειών τις οποίες επισκεπτόταν δεν χαίρονταν καθόλου με την παρουσία του εκεί και προσλάμβαναν ληστές ή μπράβους για να τον τρομοκρατήσουν.
Σε μια από τις επιθέσεις αυτές έσπασε το γόνατο του και έχει τώρα μόσχευμα από τιτάνιο. Ένας ιδιοκτήτης αεροπορικής εταιρείας έφθασε στο σημείο να βάλει δηλητηριώδη φίδια στο δωμάτιο του ξενοδοχείου που διέμενε. Πρόσφατα ο Χιλ ταξίδεψε στην Ινδία για να κατασχέσει ένα Boeing 737 από μια εταιρεία στο Μουμπάι (την πρώην Βομβάη). «Κάτι που έμαθα από πολύ νωρίς είναι ότι τα αεροσκάφη είναι τα πρώτα που φεύγουν και τα τελευταία επιστρέφουν όταν υπάρχει μια κρίση. Θα υπάρξει μεγάλο ποσοστό αλλαγής ιδιοκτησίας και κατασχέσεων αεροσκαφών και δεν νομίζω ότι η αγορά θα επιστρέψει εκεί που ήταν πριν την πανδημία» υποστηρίζει ο Χιλ.
Η κατάσταση πάντως δείχνει αυτή την στιγμή να ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας εταιρείας που ασχολείται με την συντήρηση αεροσκαφών στην οποία χρωστούσε χρήματα μια αεροπορική εταιρεία που πτώχευσε. Η εταιρεία συντήρησης δεν περίμενε τους δικηγόρους και τις δικαστικές αποφάσεις για να δει τι γίνει με την οφειλή και έδωσε εντολή στους τεχνικούς της να αφαιρέσουν μηχανικό εξοπλισμό από ένα αεροσκάφος της αεροπορικής εταιρείας αξίας περίπου 400 χιλιάδων ευρώ.