Αν υπάρχουν ή δεν υπάρχουν όρια στη συνεργασία της Ρωσίας με την Κίνα δεν είναι μυστικό που μπορεί να κρύβεται αιωνίως κάτω από το χαλί, και ας είναι παχύ και κατακόκκινο σαν την κινεζική σημαία – το συγκεκριμένο μυστικό θα αποκαλυφθεί οπωσδήποτε, μάλιστα «θα το μάθουμε τις αμέσως επόμενες ημέρες» όπως έγραψε ο Γκίντεον Ράχμαν στους Financial Times. Τα λόγια του κορυφαίου σχολιαστή του Μέσου του Σίτι είναι κατά κάποιον τρόπο προφητικά, αφού το κείμενό του το έγραψε προτού γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της έκτακτης σινοαμερικανικής συνάντησης στη Ρώμη, την περασμένη Δευτέρα.
Μέχρι τότε γνωρίζαμε ότι οι δύο πρόεδροι, ο Πούτιν και ο Σι Τζινπίνγκ, λίγο πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είχαν κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου στο «διπλό» του κοπιώδους αθλήματος της «συνεργασίας χωρίς όρια». Τώρα, με τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο εν εξελίξει και με το Κίεβο πολιορκούμενο από τις ρωσικές δυνάμεις, το συναρπαστικό σπορ της πραγματικής φιλίας μπορεί να καταστεί λίαν επικίνδυνο για την «αμέτοχη» Κίνα, η οποία ρισκάρει «ανοιχτή αντιπαράθεση με τη Δύση».
Οντως, στις 14 Μαρτίου «η Ρώμη υπήρξε το φόντο του σοβαρότερου διαλόγου μεταξύ Αμερικανών και Κινέζων από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος» έγραψε στην Corriere della Sera ο Γκουίντο Σαντεβέκι, ανταποκριτής στο Πεκίνο και αρμόδιος συντάκτης για τα κινεζικά θέματα. Το ξενοδοχείο όπου συναντήθηκαν ο αμερικανός Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν και ο κινέζος αρμόδιος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΚ Γιάνγκ Τζιετσί είναι υπερπολυτελές, έτσι οι δύο άνδρες ένιωσαν άνεση και… στρογγυλοκάθισαν να τα πούνε επτά ολόκληρες ώρες.
Το ζητούμενο του μίτινγκ ήταν να μάθουν οι Αμερικανοί αν οι Κινέζοι προτίθενται να στείλουν και στρατιωτικό εξοπλισμό στη Ρωσία (όπως έγραψαν ορισμένα αγγλοσαξονικά media) ή θα περιοριστούν στην οικονομική υποστήριξη της Μόσχας. Ο έτερος ανταποκριτής του ιταλικού Μέσου, ο Τζουζέπε Σαρκίνα, με χώρο δράσης την Ουάσινγκτον, έγραψε ότι παρά το πολύωρο της επαφής δεν υπήρξε φως – τουλάχιστον προς τα έξω, να το δουν δηλαδή οι ρεπόρτερ και ο κόσμος όλος.
Ο Λευκός Οίκος αναμένει
Ο Σαρκίνα μέτρησε τις δηλώσεις των Αμερικανών μετά τη συνάντηση της Ρώμης, με πρώτη αυτήν του Λευκού Οίκου και κατοπινές εκείνες του Πενταγώνου και της εκπροσώπου του Προέδρου: «Στις σημειώσεις μου υπάρχουν ελάχιστα πράγματα, μέσα σε διάφορα ‘‘ουδέν σχόλιον’’ και ‘‘δεν είμαι σε θέση να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση’’».
Ποιο είναι το ψαχνό που βγήκε, λοιπόν; Σε ό,τι αφορά την Κίνα, ότι «πρέπει να αντιμετωπίσει συνέπειες», εφ’ όσον ο Σι προμηθεύσει με όπλα τον Πούτιν. Στο πολεμικό πλαίσιο, ότι «ο Πούτιν πρέπει να αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες», εφ’ όσον χρησιμοποιήσει χημικά ή βιολογικά όπλα. Και στο πολιτικό επίπεδο, ότι «στην κυβέρνηση Μπάιντεν δεν αρέσουν οι ‘‘κόκκινες γραμμές’’ και επομένως δεν θα δείτε καμία».
Αυτή η τελευταία δήλωση μάλλον είναι και η πιο ενδιαφέρουσα, παρατήρησε ο Σαρκίνα, και θυμήθηκε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα ως πρόεδρος, μέσα στον συριακό Εμφύλιο, είχε κάνει τη δήλωση ότι οι ΗΠΑ θα επενέβαιναν στρατιωτικά στη Συρία, «σε περίπτωση που ο δικτάτορας Ασαντ κατέφευγε στα χημικά όπλα, περνώντας την ‘‘κόκκινη γραμμή’’ της βαρβαρότητας». Ο Σαρκίνα έγραψε ότι ο Ασαντ χρησιμοποίησε χημικά, ωστόσο ο Ομπάμα δεν έστειλε αμερικανούς πεζοναύτες στη Δαμασκό. «Τότε ο Τζο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος, και τώρα δεν έχει καμία πρόθεση να επαναλάβει εκείνη τη δήλωση, να χαράξει έναν υποχρεωτικό δρόμο για τις ΗΠΑ».
Κατά τον ανταποκριτή της Corriere, «ο Μπάιντεν αγοράζει χρόνο», παρά τη μεγάλη πίεση των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών «να μην επιτρέψει στον Πούτιν να υπαγορεύσει την πολεμική ατζέντα, ούτε στον Σι Τζινπίνγκ».
Τι ακριβώς θέλει να επιτύχει ο αμερικανός πρόεδρος; «Πρωτίστως προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις πραγματικές προθέσεις του Πεκίνου. Επίσης, θέλει να επαληθεύσει την αντίδραση των ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ». Η αμερικανική ηγεσία αναγνωρίζει ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας είναι ήδη βαριά δοκιμασία για χώρες όπως η Γερμανία, λόγου χάρη, επίσης όμως αναρωτιέται αν το ευρωπαϊκό μπλοκ είναι έτοιμο να τιμωρήσει και την Κίνα. Ετσι οι Αμερικανοί «προτίμησαν στο εξής τη δουλειά παρασκηνίου, χωρίς ανακοινώσεις, χωρίς καμία δέσμευση», κατέληξε ο Σαρκίνα.
Ασφαλώς από τον Λευκό Οίκο και τους συμβούλους του δεν διαφεύγει αυτό που ο Ράχμαν εξέφρασε στο άρθρο του με μία μόνο φράση: «Στο Ουκρανικό ο Σι βρίσκεται αντιμέτωπος με μία μοιραία απόφαση». Γιατί μοιραία; Επειδή «αυτή η απόφαση μπορεί να σηματοδοτήσει το τέλος της παγκοσμιοποίησης που τροφοδότησε την εκπληκτική άνοδο της Κίνας τα τελευταία 40 χρόνια». Και η Κίνα δεν το γνωρίζει αυτό; Ασφαλώς το ΚΚΚ γνωρίζει πολύ καλά τι θα συμβεί σε περίπτωση καθολικής στήριξης της Ρωσίας, ωστόσο «η Ρωσία και η Κίνα μοιράζονται τη βαθιά εχθρότητα προς την παγκόσμια δύναμη των ΗΠΑ». Για τον αρθρογράφο των FT, «το πολεμικό στοίχημα του Πούτιν απειλεί το μακρόσυρτο παιχνίδι του Πεκίνου», αφού «οι Ρώσοι επιταχύνουν την αντιπαράθεσή της με τη Δύση».
Μπελάδες για το Πεκίνο
Τέλος πάντων, ο Ράχμαν προέβλεψε μπελάδες για την Κίνα, αφού «η απόφαση του Σι να αγκαλιάσει τον Πούτιν μοιάζει τώρα με λάθος υπολογισμό, επειδή είναι δύσκολο να παίξεις το μακρύ παιχνίδι [του διαγκωνισμού για την παγκόσμια εξουσία] αν συνδεθείς με έναν απερίσκεπτο παίκτη [σαν τον Πούτιν]».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο αρθρογράφος της Corriere Ντανίλο Τάινο έγραψε για «συντελεσμένη ήδη ανάμειξη της Κίνας στο Ουκρανικό», αφού «η Κίνα και η Ρωσία συμμερίζονται την πεποίθηση ότι η Δύση βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη παρακμή, ότι πρέπει να αποδυναμωθεί και να αντικατασταθεί η ηγεμονία της με αυταρχικά μοντέλα» – με τα δικά τους αυταρχικά μοντέλα. Ωστόσο ο Τάινο ανέδειξε μερικές ενδιαφέρουσες πτυχές, πολύ προβληματικές, στις σχέσεις Ρωσίας-Κίνας.
Ο συντάκτης του ιταλικού Μέσου επικαλέστηκε τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες και έγραψε ότι υπάρχει ομίχλη σε ένα κεφαλαιώδες θέμα: οι δυτικοί πράκτορες ρωτούν αν οι Πούτιν και Σι, στη συνάντησή τους της 4ης Φεβρουαρίου, μίλησαν για την εισβολή στην Ουκρανία. Διότι, αν ο Πούτιν δεν ενημέρωσε τον συνομιλητή του, υπάρχουν ρωγμές στο παζλ. «Αν το Κρεμλίνο έχει γνωστοποιήσει τις προθέσεις του, τότε η Κίνα και προσωπικώς ο Σι βαρύνονται με συνενοχή αφού την ίδια ημέρα επισημοποιήθηκε δι’ υπογραφών η απόλυτη ρωσοκινεζική φιλία».
Ομως, στην αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή ο Πούτιν κράτησε τον Σι στο σκοτάδι, «τότε η Ρωσία εξαπάτησε την Κίνα, και το πρόβλημα για τον Σι είναι πολύ σοβαρό». Ποιο πρόβλημα; Αφορά τον κινεζικό εσωκομματικό αγώνα, αν ο Σι θα γίνει τρίτη φορά πρόεδρος «και, έτσι, καταφέρει να ανέλθει σε επίπεδο Μάο και Ντενγκ». Η εξαπάτηση από τον μεγάλο φίλο του θα τον αποδυναμώσει στο κόμμα και, τελικά, θα του στοιχίσει τον θώκο…