Αποκαλείται «Η Γνώση» (The Knowledge) και ενδέχεται να είναι η πιο δύσκολη δοκιμασία απομνημόνευσης στον κόσμο. Από το 1865 καλούνται να την περάσουν όλοι όσοι φιλοδοξούν να βγάζουν τα προς το ζην, οδηγώντας τα χαρακτηριστικά μαύρα ταξί (black cabs) του Λονδίνου.
Μέσα σε διάστημα τριών έως τεσσάρων ετών οι επίδοξοι ταξιτζήδες της βρετανικής πρωτεύουσας πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν ότι μπορούν να βρουν 100.000 επιχειρήσεις και τοπόσημα σε έναν λαβύρινθο από δεκάδες χιλιάδες δρόμους. Για να λάβει άδεια οδηγού ταξί κάποιος στο Λονδίνο πρέπει επίσης να είναι σε θέση να χαράσσει πορείες χωρίς, φυσικά, τη συνδρομή GPS, σε ένα δίκτυο που αποτελείται από 26.000 δρόμους και εκτείνεται σε ακτίνα 9,6 χιλιομέτρων από το σταυροδρόμι του Τσάρινγκ Κρος στο κέντρο του Λονδίνου.
Τις παραπάνω πληροφορίες παραθέτει σε ρεπορτάζ της η Κάθι Φρι της Washington Post, σημειώνοντας πως οι εξαιρετικές ικανότητες απομνημόνευσης των λονδρέζων οδηγών ταξί αποτελούν, πλέον, αντικείμενο μελέτης και έρευνας, «ούτως ώστε να διαπιστωθεί εάν οι εγκέφαλοί τους εμπεριέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο των ερευνών για τη νόσο Αλτσχάιμερ», αναφέρει η αμερικανίδα δημοσιογράφος.
Πιο συγκεκριμένα στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος ονόματι Taxi Brains που υλοποιείται στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου (UCL) εξετάζονται οι εγκέφαλοι οδηγών ταξί την ώρα που χαράσσουν φανταστικές πορείες στο μυαλό τους ενώ υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία.
«Οι λονδρέζοι ταξιτζήδες έχουν σπουδαίους εγκεφάλους», ανέφερε ο Χιούγκο Σπιρς, καθηγητής Γνωστικής Νευροεπιστήμης και επικεφαλής του προγράμματος που διεξάγεται με τη συμβολή διδακτορικών φοιτητών του. Πριν από τον επιστήμονα του UCL, με τους οδηγούς ταξί του Λονδίνου είχε ασχοληθεί το 2000 μία ιρλανδή νευροεπιστήμονας, καταλήγοντας ύστερα από έρευνες στο συμπέρασμα ότι η δοκιμασία που καλούνται περάσουν για να λάβουν την άδειά τους, προκαλεί θετικές αλλαγές στους εγκεφάλους τους.
Η περιοχή του ιππόκαμπου (που σχετίζεται στενά με τη μάθηση και τη μνήμη) στους εγκεφάλους των οδηγών φαίνεται πως διευρύνεται όσο συνεχίζουν να ασκούν το επάγγελμά τους ενώ η ίδια περιοχή συρρικνώνεται σε ανθρώπους που πάσχουν από Αλτσχάιμερ, εξήγησε ο δρ. Σπίρς. «Δεν γνωρίζουμε πολλά όσον αφορά το πώς χρησιμοποιούν τον ιππόκαμπό τους οι οδηγοί ταξί καθώς σχεδιάζουν μια διαδρομή. Ούτε πώς χρησιμοποιούν άλλες περιοχές του εγκεφάλου ούτως ώστε να προσανατολίζονται σε ένα δίκτυο 26.000 δρόμων, ούτε γιατί χαράσσουν γρήγορα μια συγκεκριμένη πορεία ενώ χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να σκεφτούν μία άλλη», πρόσθεσε.
Ομως οι απαντήσεις που αναζητούν οι νευροεπιστήμονες του UCL στους εγκεφάλους τους λονδρέζων ταξιτζήδων θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων συστημάτων με στόχο την πρώιμη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ. Εκτιμάται πως τα αρχικά αποτελέσματα των ερευνών θα είναι διαθέσιμα κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του ερχόμενου καλοκαιριού.
Στο ερευνητικό πρόγραμμα συμμετέχουν συνολικά τριάντα οδηγοί ταξί και δηλώνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που ανακάλυψαν πως οι εξαιρετικές ικανότητες απομνημόνευσης που διαθέτουν χάρη στο επάγγελμά τους, μπορούν να συνδράμουν στην πρόοδο της ιατρικής και στην αντιμετώπιση αυτής της τρομακτικής νόσου που βασανίζει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Οσον αφορά το πείραμα αυτό καθαυτό, όντας μέσα σε έναν μαγνητικό τομογράφο ο κάθε οδηγός έβλεπε μια σειρά από φωτογραφίες με τοπόσημα του Λονδίνου και ονόματα οδών και στη συνέχεια καλούταν να χαράξει στο μυαλό του 120 διαφορετικές διαδρομές από το σημείο Α στο σημείο Β. Από τους λονδρέζους ταξιτζήδες ζητήθηκε επίσης να παίξουν το Sea Hero Quest — ένα βιντεοπαιχνίδι που χρησιμοποιείται συχνά σε ερευνητικά προγράμματα για τη μελέτη των πολύπλοκων χωρικών ικανοτήτων του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Οι ταξιτζήδες του Λονδίνου είναι ιδανικοί για αυτήν την μελέτη γιατί δεν υπάρχουν άλλοι επαγγελματίες σαν και αυτούς, ειδικά όσον αφορά το πεδίο του χωρικού προσανατολισμού. Αποτελούν μία μεγάλη ομάδα ειδικών στον προσανατολισμό που κλήθηκαν όλοι να εμπεδώσουν έναν τεράστιο όγκο παρόμοιων πληροφοριών τις οποίες απαιτείται να χρησιμοποιούν καθημερινά. Αυτό τους καθιστά ξεχωριστούς», σημείωσε από την πλευρά του ο Κρις Γκάνστρομ, ένας από τους ερευνητές του προγράμματος, εξηγώντας πως η ομάδα του ευελπιστεί να ανακαλύψει ποιες υποπεριοχές του ιππόκαμπου έχουν επηρεαστεί περισσότερο στους εγκεφάλους όλων όσοι κόπιασαν πολύ για να αποκτήσουν τη «Γνώση».
«Μου άρεσε πραγματικά να μελετάω για τη “Γνώση” αλλά ήταν εξαιρετικά δύσκολο, ο περισσότεροι εγκαταλείπουν την προσπάθεια», ανέφερε o 44χρονος Ματ Νιούτον ένας από τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα. «Μελετούσα 12 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα επί 3,5 χρόνια», πρόσθεσε ο λονδρέζος ταξιτζής ο οποίος εργάστηκε ως αναλυτής δικτύων πληροφοριακών συστημάτων επί μία εικοσαετία πριν αποφασίσει να αλλάξει επάγγελμα και να κάτσει στο τιμόνι.
Οσον αφορά τις απολαβές του, οι οδηγοί που καταφέρνουν να περάσουν την εξαιρετικά δύσκολη δοκιμασία της «Γνώσης» κερδίζουν από 43.000 έως 86.000 ευρώ, ανάλογα με τις ώρες που επιλέγουν να εργάζονται, οδηγώντας στους χιλιάδες δρόμους της αχανούς βρετανικής πρωτεύουσας.