Τι σου είναι οι συμπτώσεις. Μία ημέρα. Μία. Τόσο απέμενε να πωληθεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην Τrenitalia. Και μία ημέρα πριν, η εταιρεία που θα έπαιρναν πακέτο και με φιόγκο οι Ιταλοί είχε την ευχάριστη τύχη, την ευλογία αν θέλετε, να της χαρίσουν 6 εκατ. ευρώ, λεφτά τα οποία μετακυλίστηκαν στους έλληνες φορολογουμένους – αυτοί όλα τα πληρώνουν και ας μην το παίρνουν είδηση.
Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι που δεν πιστεύουν στις συμπτώσεις. Που πιστεύουν αντιθέτως ότι υπήρξε προκλητική αδιαφορία του Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου. Και ότι μέσα από μία μυστική συμφωνία, οι διοικήσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της ΓΑΙΑΟΣΕ και της ΕΕΣΣΤΥ χάρισαν στην πρώτη 6 εκατ. ευρώ, ένα μόλις 24ωρο προτού εκείνη μεταβιβαστεί στους Ιταλούς της Trenitalia, μεταθέτοντας στον έλληνα φορολογούμενο ισόποση ζημιά για υποτιθέμενες εργασίες συντήρησης των τρένων…
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Πρωταγωνιστές σε αυτή τη συναλλαγή είναι οι τρεις εταιρείες που προέκυψαν μέσα από τον λειτουργικό διαχωρισμό και την απόσχιση δραστηριοτήτων του άλλοτε ενιαίου –και καταχρεωμένου– ΟΣΕ.
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι η έως πρότινος ΔΕΚΟ που πωλήθηκε από την κυβέρνηση της Αριστεράς στην ιταλική Trenitalia. Πρόκειται για την εταιρεία που εκτελεί τα δρομολόγια του σιδηροδρόμου και καταβάλλει ενοίκια προς το Δημόσιο (στην εταιρεία ΓΑΙΑΟΣΕ) για τη χρήση του τροχαίου υλικού του κράτους, αλλά και πληρωμές προς την προς αποκρατικοποίηση ΕΕΣΣΤΥ για τις υπηρεσίες συντήρησης των τρένων.
Η ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού) αποτελεί απόσχιση της βάσης συντήρησης των τρένων από τον ΟΣΕ και λειτουργεί εδώ και λίγα χρόνια ως αυτοτελής εταιρεία. Επειτα από διεθνή διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ, επελέγη η ιδιωτική πια ΤΡΑΙΝΟΣΕ ως (μοναδικός) πλειοδότης του διαγωνισμού και σύντομα αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία μεταβίβασης μετοχών στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Η ΕΕΣΣΤΥ πληρώνεται από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την υπηρεσία συντήρησης των τρένων.
Η ΓΑΙΟΣΕ είναι η δημόσια εταιρεία που διαχειρίζεται τόσο την ακίνητη περιουσία όσο και το δημόσιο σιδηροδρομικό τροχαίο υλικό για λογαριασμό του ελληνικού κράτους. Η εταιρεία εδώ και λίγο καιρό έχει περιέλθει στο λεγόμενο «Υπερταμείο», ενώ λαμβάνει ενοίκια από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την εκμίσθωση των κρατικών τρένων.
Ο κύκλος των χαμένων εκατομμυρίων
Οπως αποκαλύπτει το Protagon, ο κύκλος των χαμένων –για τον έλληνα φορολογούμενο– 6 εκατ. ευρώ, άνοιξε στις 31 Αυγούστου 2017, όταν το διοικητικό συμβούλιο της ΓΑΙΑΟΣΕ συνεδρίασε με θέμα «Απαιτήσεις ΕΕΣΣΤΥ Α.Ε και ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε».
Θέμα της συνεδρίασης ήταν οι απαιτήσεις της τότε κρατικής ΕΕΣΣΤΥ η οποία ισχυριζόταν ότι στο πρώτο οκτάμηνο του 2017 είχε κάνει εργασίες συντήρησης στα κρατικά τρένα (και για λογαριασμό της ΤΡΑΙΝΟΣΕ), χωρίς όμως να έχει λάβει καμία σχετική εντολή από κανέναν, χαρακτηρίζοντας τις συγκεκριμένες εργασίες ως «ιδιοπαραγωγή».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως διδάσκονται στα πρώτα μαθήματα της Λογιστικής, η ιδιοπαραγωγή συνδέεται με πάγια που ανήκουν στην επιχείρηση, δεν γίνεται σε πράγματα που δεν σου ανήκουν.
Aλλωστε, μεταξύ ΓΑΙΑΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ δεν υπήρχε καμία σύμβαση συντήρησης. Μόνον η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που είχε σύμβαση συντήρησης με την ΕΕΣΣΤΥ, μπορούσε να δώσει εντολές συντήρησης για λογαριασμό της – και όχι για ιδιοπαραγωγές σε πάγια του Δημοσίου.
Ωστόσο, παραδόξως η ΤΡΑΙΝΟΣΕ συμφώνησε να αναγνωρίσει αυτές τις υποτιθέμενες εργασίες και, μάλιστα, να τις πληρώσει, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα τις συμψήφιζε με τα ενοίκια που χρωστούσε στη ΓΑΙΑΟΣΕ, δηλαδή στο ελληνικό Δημόσιο.
Το Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ εξέδωσε όμως ομόφωνα μια απολύτως αρνητική απόφαση σημειώνοντας ότι «ότι η πληρωμή των εργασιών εκτεταμένης συντήρησης ‘ιδιοπαραγωγής’ που εκτελέστηκαν από την ΕΕΣΣΤΥ κατά το Α’ εξάμηνο 2017 σε τροχαίο υλικό που μισθώνει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, όπως έχουν πιστοποιηθεί από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, είναι αναμφισβήτητα υποχρέωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, όπως προκύπτει από τις ισχύουσες διεταιρικές συμβάσεις και τα πρακτικά των μεικτών επιτροπών ΟΣΕ – ΕΕΣΣΤΥ – ΓΑΙΑΟΣΕ».
Επίσης, αποφάσισε ότι «η ΤΡΑΙΝΟΣΕ οφείλει να προβεί στην καταβολή του μισθώματος προς τη ΓΑΙΑΟΣΕ για τη χρήση του Τροχαίου Υλικού κατά το Α’ εξάμηνο 2017, σύμφωνα με το τιμολόγιο που έχει αποσταλεί προς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ».
Αλλωστε, το Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ τότε δεν είχε κανένα άλλο περιθώριο, καθώς εκείνη την εποχή δεν υπήρχε καμία σύμβαση μεταξύ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΓΑΙΑΟΣΕ για θέματα συντήρησης τρένων, ενώ η ΕΕΣΣΤΥ (που συντηρεί τα τρένα) πληρωνόταν αποκλειστικά και μόνο από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ (παραδόξως, η σχετική απόφαση του Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» περίπου έναν χρόνο αργότερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 2018).
Το τιμολόγιο και η μυστική συμφωνία
Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, στις 8 Σεπτεμβρίου 2017, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έστειλε ένα τιμολόγιο αξίας 6,3 εκατ. ευρώ στη ΓΑΙΑΟΣΕ, απαιτώντας την πληρωμή του, έξι μόλις ημέρες πριν από την οριστική πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλούς της Trenitalia (που υπεγράφη στις 14 Σεπτεμβρίου του 2017).
Μια μέρα πριν από την υπογραφή της πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλούς, στις 13 Σεπτεμβρίου 2017, οι διευθύνοντες σύμβουλοι της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππος Τσαλίδης, της ΕΕΣΣΤΥ Γιώργος Αναγνωστόπουλος και της ΓΑΙΑΟΣΕ Θανάσης Σχίζας συνήψαν τριμερή συμφωνία με την οποία, πάρα την ομόφωνη αρνητική απόφαση του Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας αποδέχθηκε τις απαιτήσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και συναίνεσε στην καταβολή του ποσού των 6,3 εκατ. ευρώ.
Η συμφωνία αυτή παρέμεινε μυστική(!) διότι, όπως το άρθρο περί εμπιστευτικότητας ορίζει, «έκαστο των Μερών υποχρεούται να χειρίζεται ως απολύτως εμπιστευτικά τη σύναψη και το περιεχόμενο της παρούσας Σύμβασης και να μην κοινοποιεί αυτά σε οποιονδήποτε τρίτο χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συναίνεση των άλλων Μερών».
Κοινώς, 24 ώρες μόλις πριν από την πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην κρατική Trenitalia, ο διευθύνων σύμβουλος της δημόσιας ΓΑΙΑΟΣΕ συναίνεσε –για ένα ποσό που υπερβαίνει τα όρια των εξουσιοδοτήσεών του– να αναλάβει το κόστος των 6,3 εκατ. ευρώ, κατά παράβαση της απόφασης του ίδιου του Δ.Σ. της εταιρείας του, το οποίο ξεκάθαρα είχε αποφανθεί ότι αυτά τα χρήματα αφορούσαν την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και όχι τον έλληνα φορολογούμενο.
Παιχνίδια στα κρυφά ένα 24ωρο πριν από την πώληση
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ένα μόλις 24ωρο προτού η Ρώμη αποκτήσει τον έλεγχο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τρεις διευθύνοντες σύμβουλοι διακανόνισαν μεταξύ τους το ποσό των 6,3 εκατ. ευρώ, αποφασίζοντας μάλιστα ότι βαρύνει το Δημόσιο και τον έλληνα φορολογούμενο, μέσα από μία συμφωνία χωρίς να ερωτηθούν:
1. Το ελληνικό Δημόσιο και το ΤΑΙΠΕΔ που την επόμενη μέρα πούλησαν στους Ιταλούς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ,
2. Η Trenitalia που αγόρασε την ΤΡΑΙΝΟΣΕ ελαφρωμένη από μια υποχρέωση 6,3 εκατ. ευρώ μέσω μιας μυστικής συμφωνίας που αγνοούσε τόσο ο πωλητής όσο ο αγοραστής της εταιρείας,
3. Τα συναρμόδια υπουργεία (Μεταφορών και Οικονομικών).
Η αποκάλυψη της μυστικής συμφωνίας
Στις 11 Νοεμβρίου 2017, και αφού έχει συντελεστεί η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ έφερε προς έγκριση στο Δ.Σ. της εταιρείας τη μυστική συμφωνία, ζητώντας εξουσιοδότηση να παραλάβει και να πληρώσει το επίμαχο τιμολόγιο των 6,3 εκατ. ευρώ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Παρά την προφανή παραβίαση της προηγούμενης απόφασής του της 31ης Αυγούστου 2017 και την εμφανή παρανομία της συμφωνίας που εν κρυπτώ υπέγραψαν οι τρεις διευθύνοντες σύμβουλοι, το Δ.Σ. της ΓΑΙΑΟΣΕ την ενέκρινε και εξουσιοδότησε τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΓΑΙΑΟΣΕ να παραλάβει και να αποδεχθεί το επίμαχο τιμολόγιο, υπό τις εξής όμως προϋποθέσεις:
1. «Να έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή των πρόδρομων εργασιών σε συγκεκριμένες μηχανές και να συμπεριληφθούν οι πρόδρομες αυτές εργασίες στο πρόγραμμα εκτεταμένης συντήρησης του παραρτήματος 4 της από 24.6.2016 σύμβασης μίσθωσης Σιδηροδρομικού Τροχαίου υλικού που συνάφθηκε μεταξύ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. ΚΑΙ ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. καθώς συμφωνούν οι παρούσες Διοικήσεις των 3 εταιρειών εγγράφως ότι οι πρόδρομες εργασίες έχουν ήδη εκτελεστεί και το κόστος θα αφαιρεθεί από το συνολικό κόστος εκτεταμένης συντήρησης.
2. Να τροποποιηθεί το πρόγραμμα εκτεταμένης συντήρησης προκειμένου να περιλαμβάνει τις πρόδρομες εργασίες ύψους 5.101.333.33€ (σημείωση: είναι τα 6,3 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ) και να αποσταλεί προς έγκριση στον Υπουργό (Μεταφορών).
3. Να εγκριθεί το αναθεωρημένο πρόγραμμα που περιλαμβάνει τις πρόδρομες εργασίες ύψους 5.101.333.33€ από τον Υπουργό (Μεταφορών)»
Οπως μπορεί κανείς να υποψιαστεί, οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις –που ούτως ή άλλως αφορούσαν μια παράνομη συμφωνία– ούτε τότε ούτε όμως και σήμερα έχουν εκπληρωθεί. Στο μεταξύ, η ΕΕΣΣΤΥ πουλήθηκε και αυτή στους Ιταλούς.
Απορίες μιας απίστευτης συμφωνίας
Αναρωτιέται λοιπόν κανείς πώς είναι δυνατόν ούτε το υπουργείο Οικονομικών ούτε το υπουργείο Μεταφορών ούτε το ΤΑΙΠΕΔ που ήταν ο πωλητής και μέτοχος του 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΕΕΣΣΤΥ αλλά ούτε το Υπερταμείο στο οποίο μεταφέρθηκε η ΓΑΙΑΟΣΕ να μην έχουν αντιληφθεί τίποτα από όλα αυτά;
Ή οι Ιταλοί της Trenitalia να μη γνώριζαν το «δωράκι» που της έκαναν τρεις διευθύνοντες τριών πρώην κρατικών εταιρειών; Και παρ’ όλο που το σύμφωνο πώλησης απαγόρευε ρητά δαπάνες άνω των 500.000 ευρώ χωρίς έγκριση του αγοραστή;
Είναι δυνατόν το ΤΑΙΠΕΔ που είχε εκπρόσωπο στα διοικητικά συμβούλια της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΕΕΣΣΤΥ, αλλά και οι αρμόδιοι υπουργοί, που διόρισαν τα υπόλοιπα μέλη, να μη γνώριζαν;
Μόλις μία ημέρα πριν από την πομπώδη υπογραφή της πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, όταν ο πρωθυπουργός εξηγούσε ότι έρχονται επενδύσεις μισού δισεκατομμυρίου ευρώ;
Είναι δυνατόν το Υπερταμείο, που είναι πια ο μόνος μέτοχος της ΓΑΙΑΟΣΕ και ετοιμάζεται να εγκρίνει τις οικονομικές της καταστάσεις του 2017, να εγκρίνει αυτό το «δωράκι»; Σε βάρος του χειμαζόμενου έλληνα φορολογουμένου;
Και άντε, καλά να πουλάς. Αλλά και να πληρώνεις από πάνω;