Νέες λεπτομέρειες για την ιστορία του πρώτου mRNA εμβολίου κατά του κορονοϊού φέρνει στο φως της δημοσιότητας η βρετανική Telegraph, επικαλούμενη ένα βιβλίο που πρόκειται να κυκλοφορήσει στη Βρετανία τις επόμενες ημέρες, αλλά και συνεντεύξεις που έχει κάνει με τους ιδρυτές της BioNTech.
Η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας μπορεί να δημιούργησε ένα από τα καλύτερα εμβόλια για τον κορονοϊό, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της, αλλά και οι ιδιοκτήτες, εργάζονται ακόμα από το σπίτι. Κάτι που σημαίνει ότι ναι μεν έχουμε εμβόλιο, όμως η πανδημία δεν έχει τεθεί ακόμα οριστικά υπό έλεγχο.
«Τις περισσότερες φορές βρίσκομαι στην εταιρεία, όχι όμως πάντα», λέει ο δρ Ουγούρ Σαχίν. Κι αυτό «για να αποφευχθεί ο συνωστισμός στα εργαστήρια και τα γραφεία», συμπληρώνει η σύζυγός του δρ Εζλέμ Τουρετσί.
Στις σελίδες του βιβλίου «The Vaccine» (Το Εμβόλιο), το οποίο γράφτηκε με τη συνεργασία της βρετανίδας δημοσιογράφου Τζο Μίλερ και του ζευγαριού, οι αναγνώστες μπορούν να μάθουν πώς δύο επιστήμονες έφυγαν μικρά παιδιά από τη γενέτειρά τους την Τουρκία και μετακόμισαν στη Γερμανία, για την πρώτη συνάντηση που είχαν ως νέοι γιατροί σε μια ογκολογική κλινική και πώς τελικά αποφάσισαν να ιδρύσουν την BioNTech και ακόμη μία εταιρεία βιοτεχνολογίας, με αρχικό κεφάλαιο 1 δισ. ευρώ.
Το πρώτο mRNA εμβόλιο
Οπως αναφέρει το ρεπορτάζ της Telegraph, τον Ιανουάριο του 2020 η BioNTech έκανε πρόταση συνεργασίας στη Pfizer, προκειμένου να αναπτύξουν από κοινού το πρώτο mRNA εμβόλιο για τον κορονοϊό.
Ωστόσο, η Pfizer δεν ενδιαφέρθηκε, καθώς τα στελέχη της εκτιμούσαν ότι ο κορονοϊός θα περιοριστεί σύντομα και δεν θα αποτελέσει παγκόσμια απειλή.
Ο δρ Ουγούρ Σαχίν και η δρ Εζλέμ Τουρετσί προσπάθησαν να τους εξηγήσουν ότι η κατάσταση ήταν σοβαρή και ότι η δημιουργία και η παραγωγή ενός mRNA εμβολίου ήταν επιτακτική και άμεση ανάγκη.
Ωστόσο, τα στελέχη της Pfizer συνέχισαν να εκφράζουν τη διαφωνία τους. Μάλιστα, πέραν του ότι δεν θεωρούσαν τον κορονοϊό απειλή, ο δρ Φιλ Ντορμίτζερ, αντιπρόεδρος της Pfizer και επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος για τα εμβόλια, είχε χαρακτηρίσει την τεχνολογία mRNA «αρκετά πειραματική». «Υπέθετα ότι ο Sars-Cov-2 θα περιοριστεί, ακριβώς όπως συνέβη στο παρελθόν με τους κορονοϊούς Sars και Mers», παραδέχεται εκείνος.
Η αρχική απόρριψη της Pfizer, η οποία αποκαλύπτεται με κάθε λεπτομέρεια στις σελίδες του βιβλίου, ήρθε λίγες ημέρες αφότου το ζευγάρι είχε αποφασίσει να αφιερώσει όλες τις δυνάμεις της BioNTech στη δημιουργία του πρώτου mRNA εμβολίου για τον κορονοϊό. Μία κίνηση που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως τζόγος. Οπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος, η γερμανική εταιρεία βγήκε κερδισμένη από αυτό το μεγάλο παιχνίδι, καθώς σήμερα η αξία της φτάνει στα 85 δισεκατομμύρια δολάρια.
Από την πλευρά του, ο δρ Σαχίν είχε σχηματίσει μία λεπτομερή εικόνα στο μυαλό του για την εξέλιξη της πανδημίας, όμως παράλληλα θεωρούσε ότι η εκτίμηση του επιστήμονα της Pfizer ίσως και να ήταν «λογική».
«Μετά την πρώτη απόρριψη του Φιλ, σκέφτηκα για ένα δευτερόλεπτο και του είπα ότι θα επικοινωνήσω μαζί του και πάλι σε λίγες εβδομάδες», δηλώνει ο Σαχίν στην Telegraph.
Το ζευγάρι παρακολουθούσε πόσο γρήγορα εξαπλωνόταν ο ιός και στην πραγματικότητα γνώριζε ότι τα στελέχη της Pfizer θα αντιλαμβάνονταν την κατάσταση λίγο αργότερα και θα επέστρεφαν για διαπραγματεύσεις.
Ολα αυτά τα αφηγούνται οι επιστήμονες χωρίς ίχνος εγωισμού ή χαιρεκακίας. Ο δρ Σαχίν μπορεί να είναι 56 ετών, όμως αποπνέει την ενέργεια ενός 18χρονου και δεν φαίνεται να έχει την επιχειρηματικότητα στο αίμα του, σχολιάζει η Telegraph.
Εκείνο που κατάφερε, όμως, να πείσει τους πάντες ότι έρχεται πανδημία και ότι θα έπρεπε άμεσα να δράσουν, ήταν μία δημοσίευση κινέζων ειδικών στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet.
Το επιστημονικό άρθρο παρείχε τα πρώτα ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία για τη μετάδοση του κορονοϊού από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά την προσοχή του δρος Σαχίν τράβηξε μία λεπτομέρεια: ένα επτάχρονο κορίτσι που περιγραφόταν ότι βρέθηκε θετικό στον κορονοϊό, χωρίς να εκδηλώσει συμπτώματα.
Τότε κατάλαβε ότι στα αεροπλάνα που πετούσαν από τη Γουχάν με προορισμό πολλές πόλεις του κόσμου, επέβαιναν ασυμπτωματικοί επιβάτες, οι οποίοι αγνοούσαν ότι μεταφέρουν τον κορονοϊό.
«Υπέθεσα ότι ο κορονοϊός θα εξαπλωνόταν όπως ο καρκίνος. Στα πρώτα στάδιά του και ο καρκίνος είναι αόρατος», λέει ο Σαχίν.
Μόλις ένα μήνα αργότερα και με τα επιδημιολογικά δεδομένα να προκαλούν παγκόσμιο πονοκέφαλο, οι δύο εταιρείες ανακοίνωσαν τη συμφωνία συνεργασίας τους.
Οπως η Moderna στις ΗΠΑ, έτσι και η BioNTech στη Γερμανία, είναι μία εταιρεία που εξειδικεύεται στο mRNA, δηλαδή στα θραύσματα γενετικού κώδικα, τα οποία μπορούν να συντεθούν στο εργαστήριο και στη συνέχεια να εγχυθούν στην κυκλοφορία του αίματος του ανθρώπου, για να περάσουν στο ανοσοποιητικό σύστημα και να του δώσουν οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι εταιρείες που παράγουν τα mRNA εμβόλια έχουν δηλώσει ότι μπορούν να δημιουργήσουν μία νέα έκδοση, η οποία θα αντιμετωπίζει τις μεταλλάξεις που ξεφεύγουν από τα ήδη υπάρχοντα σκευάσματα.
Η BioNTech πλέον διαθέτει ομάδες επιστημόνων που μπορούν να διαχειριστούν τέτοιου είδους αλλαγές, όμως οι ιδρυτές της, αν και εμφανίζονται αισιόδοξοι για το μέλλον, προειδοποιούν ότι δεν είναι όλα τόσο απλά και ότι έχουμε δύσκολο δρόμο μπροστά μας.
Παρ’ όλα αυτά, τονίζουν ότι οι ασθένειες ή οι παθογόνοι παράγοντες διαφέρουν και αυτό σημαίνει ότι η τεχνολογία αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς πάσα κατεύθυνση.
«Το να σχεδιάσουμε πώς θα στείλουμε ένα μήνυμα στο ανοσοποιητικό σύστημα με την τεχνολογία mRNA είναι σαν να δίνουμε στην αστυνομία το σκίτσο ενός υπόπτου. Η πραγματική πρόκληση δεν είναι πώς θα τον σχεδιάσουμε, αλλά η ακριβής κατανόηση του πώς ακριβώς μοιάζει ο ύποπτος σήμερα. Αν στο σκίτσο τα μαλλιά του είναι διαφορετικά, δεν θα είναι εύκολο να τον δει κάποιος και να τον αναγνωρίσει. Το ίδιο συμβαίνει και με το mRNA. Αν δεν είναι σωστό, μπορεί το ανοσοποιητικό σύστημα να μην αναγνωρίσει την οδηγία που του δίνεται ή ακόμα χειρότερα, να καταλάβει λάθος και να επιτεθεί στον οργανισμό» σχολιάζει η δρ Τουρετσί.
Το ζευγάρι διευκρινίζει επίσης ότι δεν εμπλέκεται στις πολιτικές καμίας κυβέρνησης και ότι τα όριά του παραμένουν αυστηρά στο ερευνητικό-παρασκευαστικό κομμάτι του εμβολίου. Για παράδειγμα, δεν θα πάρει ποτέ θέση στη συζήτηση για την ενισχυτική δόση, όπως επίσης δεν γνωρίζει εάν τα παιδιά θα πρέπει να εμβολιαστούν ή όχι. «Αυτά είναι αποκλειστικά θέματα της κυβέρνησης και των ειδικών της κάθε χώρας», αναφέρουν.
Σύμφωνα με τον Αντονι Φάουτσι, διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Ανοσολογίας και Μολυσματικών Παθήσεων (NIAID) των ΗΠΑ, θα πρέπει να βλέπουμε την τρίτη δόση του εμβολίου όχι ως ενισχυτική, αλλά ως μέρος του εμβολιαστικού σχήματος για τη λοίμωξη Covid-19.
«Το ανοσοποιητικό σύστημα σε κάποια φάση χρειάζεται ενίσχυση για κάθε παθογόνο οργανισμό, οπότε είναι σημαντικό να γίνεται ενισχυτική δόση. Αν βέβαια ο στόχος είναι να μειωθούν οι λοιμώξεις, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθούν νωρίτερα οι ενισχυτικές. Αν πάλι ο στόχος είναι να μειωθούν οι βαριά ασθενείς και οι νοσηλείες, τότε οι αναμνηστικές δόσεις θα μπορούσαν να γίνουν πολύ αργότερα», εξηγεί η Τουρετσί.
Στο ίδιο βιβλίο αποκαλύπτεται ότι λομπίστες από τις Βρυξέλλες είχαν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση να μην κάνει συμφωνία για το συγκεκριμένο εμβόλιο, καθώς η τιμή του συγκριτικά με αυτό της AstraZeneca είναι πολλαπλάσια, κάτι που θα οδηγούσε σε μεταφορά πλούτου στις ΗΠΑ μέσω της Pfizer. Διευκρινίζεται ότι η δόση του εμβολίου της AstraZeneca κοστίζει περί τα 3 ευρώ (σύμφωνα με τη διαπραγμάτευση της ΕΕ), ενώ της Pfizer περίπου 32 ευρώ (σύμφωνα με τη διαπραγμάτευση των ΗΠΑ).
Κάποιοι έσπευσαν να κατηγορήσουν τις Pfizer-BioNTech ότι η ταχύτητα και η κλίμακα με την οποία κυκλοφόρησε το εμβόλιο μπορεί να αποτελούν κίνητρα κέρδους.
Ο δρ Σαχίν πιστεύει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο. «Σε αυτή τη φάση μπορούμε να επενδύσουμε τα κέρδη από το εμβόλιο για να επιταχύνουμε την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας μας. Για παράδειγμα, μπορούμε να τρέξουμε πιο γρήγορα για τη δημιουργία ενός εμβολίου για την ελονοσία. Και θα το κάνουμε επειδή είμαστε επικεντρωμένοι στον στόχο μας. Η ελονοσία είναι μία από τις χειρότερες μολυσματικές παθήσεις που πλήττουν πολλά μικρά παιδιά», δηλώνει.
Παράλληλα, προσθέτει ότι το εμβόλιο πωλείται σε φτωχές χώρες σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή και ότι οι χώρες αυτές θα παραλάβουν δύο δισεκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Η τεχνολογία έχει επίσης άδεια στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, ώστε να μπορεί να παραχθεί και τοπικά.
Οταν ρωτήθηκαν για το μέλλον των εμβολίων mRNA σε παθήσεις όπως ο καρκίνος, οι Σαχίν – Τουρετσί εξέφρασαν την αισιοδοξία τους.
Οπως εξήγησαν, οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και στη ρομποτική θα βοηθήσουν στην παρασκευή εξατομικευμένων εμβολίων για διάφορους τύπους καρκίνου. Μάλιστα, εκτιμούν ότι αυτά θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα σύντομα…
«Πιστεύουμε ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα έχουμε στα χέρια μας τέτοιου είδους εμβόλια», είπε ο δρ Σαχίν με την ίδια αυτοπεποίθηση που φανταζόταν τον Ιανουάριο του 2020 ότι σύντομα θα έχει στα χέρια του ένα εμβόλιο για τη λοίμωξη Covid-19.