Μήπως είδατε το trailer του «Μην Κοιτάτε Πάνω» («Don’t Look Up»); Η νέα μαύρη κωμωδία του Ανταμ ΜακΚέι πρόκειται να ανέβει στις 24 Δεκεμβρίου στο Netflix, και αν όλα πάνε καλά ίσως προβληθεί νωρίτερα και στα σινεμά. Είναι μια μαύρη κωμωδία, που μας προτείνει κάτι υπέροχο και ταυτόχρονα κάτι τρομερό: Το υπέροχο νέο είναι ότι η Μέριλ Στριπ υποδύεται την Ορλιαν, μια φανταστική πρόεδρο των ΗΠΑ, το τρομερό όμως (για την ανθρωπότητα) είναι ότι πρόκειται για ένα εγωκεντρικό παλιοτόμαρο: η Ορλιαν νοιάζεται πάρα πολύ για τη δημόσια εικόνα της και από ελάχιστα έως καθόλου για τη διοίκηση της χώρας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Ο Ανταμ ΜακΚέι είναι ο γνωστός σκηνοθέτης, που μετά από σάτιρες, όπως «Ο παρουσιαστής: Ο θρύλος του Ρον Μπούργκουντι» («Anchorman», 2004) και «Αδέλφια για… κλάματα» («Step brothers», 2008), το γύρισε στα σοβαρά «Το μεγάλο σορτάρισμα» («The Big Short», 2015) και «Vice: Ο δεύτερος στην ιεραρχία» (2018). Και τώρα επανέρχεται με τη μαύρη κωμωδία «Μην Κοιτάτε Πάνω», που φαίνεται να συνδυάζει τα δύο στιλ του δημιουργού της, μαζί με ένα εκπληκτικό καστ πρωτοκλασάτων ηθοποιών.
Σύμφωνα με το σενάριο, το οποίο υπογράφει επίσης ο ΜακΚέι, δύο αστρονόμοι, τους οποίους υποδύονται ο Λεονάρντο ντι Κάπριο και η Τζένιφερ Λόρενς, ανακαλύπτουν ότι ένας κομήτης κινείται με σταθερή πορεία και ταχύτητα προς τη Γη, και κατά… 99,78% πρόκειται να συγκρουστεί μαζί της. Οπότε τι κάνουν; Απευθύνονται στο επιτελείο του Λευκού Οίκου και την πρόεδρο των ΗΠΑ, για να ληφθούν μέτρα ώστε να μην εξαφανιστεί κάθε ίχνος ζωής από τον πλανήτη μας. Αμ, δε…
(Δείτε το trailer της ταινίας)
Το εκπληκτικό είναι ότι στην ταινία συμμετέχουν επίσης οι Κέιτ Μπλάνσετ, Αριάνα Γκράντε, Τίμοθι Σαλαμέ, Τζόνα Χιλ, Μάθιου Πέρι, Ρομπ Μόργκαν, Κιντ Κούντι, Χίμες Πατέλ και Τόμερ Σίσλεϊ, με άλλα λόγια ένα καστ που κάθε στούντιο θα ονειρευόταν να κλείσει. Τα κατάφερε το Netflix και μπράβο του, και είναι σίγουρο ότι με τέτοιο βαρύ πυροβολικό στις αποσκευές της η ταινία θα οδεύσει προς την επόμενη τελετή των Οσκαρ. (Και ας το παραδεχτούμε: στους δύσκολους καιρούς της πανδημίας οι πλατφόρμες προσφέρουν ασφάλεια στους καλλιτέχνες, ενώ παράλληλα φροντίζουν για την ψυχαγωγία ημών των θεατών στο σπίτι).
Το «Μην Κοιτάτε Πάνω» είναι μια σάτιρα για την κλιματική αλλαγή, ωστόσο αυτό που προσδοκά πραγματικά ο δημιουργός της είναι να ερμηνευτεί σαν ένα σχόλιο για την πανδημία, γράφει στους New York Times ο Ντέιβ Ιτσκοφ. Η πρόεδρος Ορλιαν ανήκει στους «εγκληματίες» της ταινίας, είναι ένας χαρακτήρας με πολλά ελαττώματα και μειονεκτήματα. Και η Μέριλ Στριπ, όπως είπε στον Ιτσκοφ που μίλησε μαζί της τηλεφωνικά, χάρηκε ιδιαίτερα γιατί την ερμηνεία της Ορλιαν αναγνωρίζοντας ότι ο Μακ Κέι έδωσε στην ίδια και στους συμπρωταγωνιστές της την ευκαιρία να γίνουν πολύ «κακοί».
Οπως λέει η σπουδαία αμερικανίδα ηθοποιός στη συνέντευξή της στους New York Times, ο ΜακΚέι «ποτέ δεν έχασε την εμπιστοσύνη του στο όραμά του, που ήταν να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα όσο το δυνατόν πιο ελεύθερη για όλους, “απλά να τρελαθείτε και να κάνετε ό,τι θέλετε”. Αλλά με τρομερά σοβαρή πρόθεση». Και εξηγεί τα βήματα που ακολούθησε για να μπει… η πρόεδρος Ορλιαν στο Οβάλ Γραφείο:
Δημιουργία παρασκήνιου
«Φανταστείτε μια ομάδα από αναξιόπιστους που καταπατούν τους νόμους και εκείνη σαν την λιγότερο κακή ανάμεσα σε μια σειρά από υποψήφιους», λέει η Στριπ. Και προσθέτει ότι σκέφτηκε την Ορλιαν «σαν τη σύζυγο κάποιου μεγαλύτερού της με πολλά λεφτά, τον οποίο ξεφορτώθηκε παίρνοντάς του τη μισή περιουσία γιατί το διαζύγιο βγήκε στην Καλιφόρνια. Δεν είχε πραγματική ατζέντα πλην του να αποκτήσει και να διατηρήσει την εξουσία, και όταν έφτασε εκεί διαπίστωσε ότι η δουλειά ήταν πολύ εύκολη».
Ο Ανταμ ΜακΚέι συμπληρώνει επίσης ότι όταν έδωσε το όνομα του χαρακτήρα σκεφτόταν τη Νέα Ορλεάνη, «μια πόλη διασκεδαστική αλλά και κάπως επικίνδυνη».
Πραγματική έμπνευση
Ο ΜακΚέι λέει, ακόμη, ότι είδε την πρόεδρο Ορλιαν σαν έναν «αχταρμά» από χαρακτηριστικά πρόσφατων προέδρων, όπως «οι ιδιοτελείς πτυχές του τελευταίου κυκλοθυμικού και ψεύτη προέδρου, η επικίνδυνη απειρία του Τζορτζ Μπους του νεότερου, το επιτηδευμένο λούστρο του Μπιλ Κλίντον, η διασημότητα του Μπαράκ Ομπάμα και η άνεσή του με το πολύ χρήμα», ενώ πηγή έμπνευσης ήταν και η Σουζ Ορμάν, συγγραφέας του μπεστ σέλερ «Η Τόλμη να Γίνεις Πλούσιος». Σε αυτή τη συνταγή η Μέριλ Στριπ πρόσθεσε και μια μικρή δόση από τις «Πραγματικές Νοικοκυρές», οι τηλεοπτικές διαφωνίες των οποίων παίζονται συχνά στο σπίτι της όταν την επισκέπτονται οι κόρες της.
Το κατάλληλο look
Η Μέριλ Στριπ συνέβαλε στην εμφάνιση της Ορλιαν, η οποία επικοινωνεί κάτι ουσιαστικό για τον χαρακτήρα της. Είναι 70 ετών και ντύνεται σαν 35άρα. «Κανείς δεν της είπε ότι δεν μπορείς να είσαι 35 για πάντα», εξηγεί η Στριπ. Η εμφάνισή της διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις τηλεπαρουσιάστριες ειδήσεων που «τείνουν να επιλέγουν αυτά τα φωτεινά χαρούμενα χρώματα, και ποτέ σχέδια, πουά, καρό ή –θεός φυλάξοι- φλοράλ. Τίποτα από ό,τι φορούν οι άλλοι άνθρωποι, μόνο στενές φούστες και δυναμικά κοστούμια», λέει. Ο ρόλος απαιτούσε επίσης μια συγκεκριμένη κόμμωση: «Οταν ήμουν στο γυμνάσιο, τύλιγες τα μαλλιά σε ρόλεϊ, μετά τα έβγαζες και τα βούρτσιζες 100 φορές», μας θυμίζει η Στριπ, «Αλλά εδώ έχουμε το είδος της κόμμωσης, που βγάζεις τα ρόλεϊ από τα μαλλιά και τα αφήνεις όπως είναι, και όσο πιο μακρά τόσο το καλύτερο. Μετά τα ψεκάζεις με λακ και κοκαλώνεις τις μπούκλες στις άκρες. Μου διέφευγε πάντα γιατί αυτό το πράγμα ήταν καλό. Σκέφτηκα λοιπόν να το κάνω τώρα, αλλά ο Θεός το ξέρει ότι δεν πρόκειται ποτέ να εμφανιστώ έτσι στην πραγματική μου ζωή».
Ετοιμη να αντιμετωπίσει τα πλήθη
Ολος αυτός ο σχεδιασμός, ωστόσο, μπορεί να μη είναι αρκετός για να σε προετοιμάσει εντελώς για τις απαιτήσεις της προεδρίας, όπως ανακάλυψε η Μέριλ Στριπ την πρώτη ημέρα των γυρισμάτων. Είχε περάσει αρκετές εβδομάδες σε lockdown εξ αιτίας της πανδημίας, όπως άλλωστε όλοι οι ηθοποιοί. Και μετά, την καθορισμένη ημέρα «φόρεσα το μακρύ παλτό μου, έβαλα τον σκύλο στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, οδήγησα εν μέσω χιονοθύελλας στο Γούστερ της Μασαχουσέτης, έφτασα σε ένα στάδιο και πάρκαρα», λέει η ηθοποιός.
Εκεί προσπάθησαν να τη διώξουν γιατί γινόντουσαν γυρίσματα και εκείνη προσπαθούσε να τους πείσει ότι έπαιζε… Αφού βάφτηκε και ντύθηκε όπως έπρεπε, είδε τον εαυτό της σε μια γιγαντοοθόνη και άκουσε την καθυστερημένη ηχώ της φωνής της καθώς μιλούσε σε μερικές εκατοντάδες ανθρώπους: «Και τότε τα έχασα. Σκέφτηκα ότι ήταν ξεκάθαρο, έπρεπε να παραιτηθώ. Πραγματικά δεν μπορούσα να το κάνω αυτό. Ηταν μια κρίση αυτοπεποίθησης», λέει στους New York Times. Είναι περιττό, βέβαια, να πούμε ότι η Στριπ κατάφερε να βρει τον προσανατολισμό της, αλλά της «πήρε χρόνο».
Ο απαραίτητος αυθορμητισμός
Όπως και στις προηγούμενες ταινίες του, στο «Μην Κοιτάτε Πάνω» ο Ανταμ ΜακΚέι έδωσε στους ηθοποιούς του την ευκαιρία για αυτοσχεδιασμούς. Λέει μάλιστα ότι η Μέριλ Στριπ έχει πραγματικό ταλέντο σε αυθόρμητους διαλόγους και αντιδράσεις: «Ο χαρακτήρας της δεν ενοχλείται σχεδόν ποτέ από τα τρομερά πράγματα που της λένε ή από το πόσο τρομερή είναι», λέει ο δημιουργός της ταινίας και προσθέτει ότι η Ορλιαν «έχει μια απίστευτη ξεδιαντροπιά που μπορεί να παρερμηνευτεί σαν αυτοπεποίθηση».
Η Στριπ βρήκε απολαυστική τη διαδικασία και θαυμάζει τους συναδέλφους της που αυτοσχεδιάζουν με επιδεξιότητα: «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι βλάκες. Αλλά οι περισσότεροι από τους καλούς ηθοποιούς που γνωρίζω είναι πάρα πολύ έξυπνοι. Δεν έχω δει τους βαθμούς τους στα Μαθηματικά αλλά δεν με νοιάζει. Το να μπορείς να βγάλεις αυτή τη λάμψη στον αέρα είναι πραγματικά ένα είδος γραφής. Είναι κάτι καταπληκτικό όταν το κάνουν καλά».
Δεν διεκδικεί πραγματικά την προεδρία
Παρά τις επιτυχημένες εμφανίσεις της σε ρόλους πολιτικών (έχει παίξει και την Μάργκαρετ Θάτσερ) η Μέριλ Στριπ λέει ότι δεν τρέφει καμιά πολιτκή φιλοδοξία και δεν θέλει να εκλεγεί σε κάποιο αξίωμα στην πραγματική ζωή. Κατ’ αρχάς γιατί η εμπειρία μιας προεκλογικής εκστρατείας είναι πιθανώς πολύ βαριά για να την αντέξει: «Το κόστος, από τη στιγμή που εμφανίστηκαν τα social media, είναι τόσο μεγάλο που πρέπει να είσαι καλόγρια για να εκλεγείς», λέει, «Οποιοσδήποτε στην οικογένειά σου, που έτυχε να έχει προβλήματα ή πήγε στη φυλακή, η οικογένειά σου ολόκληρη θυσιάζεται στον βωμό. Δεν μπορώ καν να φανταστώ πώς είναι αυτό».
Η υποκριτική, λέει η Μέριλ Στριπ στη συνέντευξή της στους New York Times «είναι το μόνο πράγμα που μπορώ να κάνω. Μπορώ να συμπεριφερθώ σαν πολιτικός αλλά δεν θα ήμουν καλή πολιτικός. Θα ήταν σαν να παίζω βιολί, ενώ στην πραγματικότητα δεν ξέρω να παίζω βιολί».