Εντείνουν τις προσπάθειές τους ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ξεκινούν περαιτέρω δοκιμές για τον συνδυασμό δύο διαφορετικών εμβολίων του κορονοϊού, καθώς κάποιες χώρες ανησυχούν για τις σπάνιες παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca. Στόχος τους είναι να ανακαλύψουν αν κάποιος που έκανε πρώτη δόση με AstraZeneca, μπορεί να κάνει τη δεύτερη με κάποιο άλλο εμβόλιο.
Στο δεύτερο στάδιο της κλινικής δοκιμής, η Ομάδα Εμβολίων της Οξφόρδης προσέλαβε περισσότερα από 1.000 άτομα που έχουν κάνει ήδη μία δόση είτε με AstraZeneca, είτε με Pfizer-BioNTech.
Οσοι από αυτούς είναι άνω των 50 ετών, είτε θα λάβουν μία δεύτερη δόση από το ίδιο εμβόλιο, είτε μία δόση Moderna ή Novavax, όπως γράφουν οι Financial Times (FT).
Στο πρώτο στάδιο της μελέτης οι συμμετέχοντες έλαβαν μία δόση AstraZeneca και μία Pfizer και τα αποτελέσματα θα είναι έτοιμα μέσα στον Μάιο.
«Μία άλλη προέκταση της μελέτης, είναι ότι οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να γίνονται έρμαια της τύχης όταν υπάρχουν ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα ή αλλαγές στις συστάσεις σχετικά με το ποιος θα πρέπει να κάνει ποιο εμβόλιο», τονίζει ο Μάθιου Σνέιπ, αναπληρωτής καθηγητής Παιδιατρικής και Εμβολιασμών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Ποιος θέλει να συνδυάσει εμβόλια;
Γαλλία και Γερμανία δήλωσαν την προηγούμενη εβδομάδα ότι στα άτομα κάτω των 60 ετών που έχουν κάνει μία δόση AstraZeneca, θα παρέχουν τη δυνατότητα να κάνουν ως δεύτερη δόση είτε Pfizer, είτε Moderna, λόγω της ανησυχίας που έχει προκληθεί με τις εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις θρόμβων.
Και η Κίνα σκέφτεται τη χρήση διαφορετικών εμβολίων, αλλά για άλλο λόγο: επειδή τα εμβόλιά της δεν είναι αρκετά αποτελεσματικά και η διαφορετική τεχνολογία εμβολίων, διεγείρει διαφορετικά συστήματα άμυνας στον οργανισμό. Ετσι, θεωρητικά πάντα, αν κάποιος κάνει δύο δόσεις από διαφορετικά εμβόλια, διεγείρονται διαφορετικοί μηχανισμοί στον οργανισμό και αποκτά πιο ισχυρή ανοσία.
Ο συνδυασμός εμβολίων διαφορετικής τεχνολογίας έχει δοκιμαστεί και σε άλλες ιογενείς νόσους όπως η ελονοσία και το HIV, καθώς το ένα εμβόλιο ποτέ δεν είχε αποτελέσματα, αλλά όπως αποδείχθηκε στις συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν είχε ούτε ο συνδυασμός των δύο.
Δεδομένου όμως ότι πολλά από τα εγκεκριμένα εμβόλια για τη λοίμωξη Covid έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικά, οι περισσότερες χώρες συνιστούν στους πολίτες τους αυτή τη στιγμή να ακολουθήσουν τα πρωτόκολλα από τις κλινικές δοκιμές που έχουν γίνει μέχρι τώρα, και να κάνουν την πρώτη και δεύτερη δόση από το ίδιο σκεύασμα.
Υπάρχουν δεδομένα ότι ο συνδυασμός εμβολίων είναι αποτελεσματικός;
Το πρώτο που είναι σημαντικό, είναι ότι οι επιστήμονες δεν ανησυχούν ότι ο συνδυασμός δύο διαφορετικών εμβολίων θα μπορούσε να μην είναι ασφαλής.
Ο βασικός κίνδυνος είναι το ανοσοποιητικό σύστημα να μην ανταποκριθεί και το εμβόλιο τελικά να είναι λιγότερο αποτελεσματικό.
Ωστόσο υπάρχουν δεδομένα από πειράματα σε ζώα, τα οποία είναι αρκετά θετικά.
Σε μελέτη που έκαναν ερευνητές στην Κίνα, συνδύασαν εμβόλια με τεχνολογία φορέα αδενοϊού, όπως αυτά της AstraZeneca και της Johnson & Johnson, με άλλα που έχουν κατασκευαστεί τεχνολογία mRNA ή αδρανοποιημένου ιού ή ανασυνδυασμένης πρωτεΐνης. Αυτό που προέκυψε ήταν ότι οι συνδυασμοί αυτοί αύξαναν την ανοσολογική ανταπόκριση σε τρωκτικά.
Θα μπορούσαν να υπάρξουν άλλα πλεονεκτήματα;
«Ναι», γράφουν οι FT. Ολα τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής λειτουργούν εκπαιδεύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα να ανταποκρίνεται στην πρωτεΐνη-ακίδα του κορονοϊού και όλα το κάνουν με διαφορετικό τρόπο. Ετσι, ο συνδυασμός τους θεωρητικά θα μπορούσε να τα κάνει πιο αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με τον Στίβεν Εβανς, καθηγητή Φαρμακευτικής Επιδημιολογίας στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, πρώτα από όλα είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα εμβόλια δεν είναι φάρμακα.
«Ο οργανισμός δεν εξαρτάται από το εμβόλιο για να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και συνεχές όφελος. Αυτό που κάνουν τα εμβόλια είναι να εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό, ώστε να αποκρούσει τον εισβολέα όταν εμφανιστεί. Το ανοσοποιητικό επιτίθεται στον ιό και όχι το φάρμακο», διευκρινίζει ο ίδιος.
Τι γίνεται με τον συνδυασμό της τρίτης δόσης;
Ακόμη και αν ο συνδυασμός εμβολίων δεν χρησιμοποιείται ευρέως κατά τη διάρκεια του πρώτου εμβολιαστικού προγράμματος, θα μπορούσε να γίνει εάν υπάρξουν μεταλλάξεις που τις καλύπτει άλλο εμβόλιο από αυτό που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί σε πρώτη φάση.
Στη μελέτη που κάνουν οι ειδικοί από την Οξφόρδη, φυλάσσουν δείγματα ώστε να ελέγξουν αργότερα πόσο καλά τα αντισώματα και τα Τ-κύτταρα των συμμετεχόντων θα αντιμετωπίζουν τις μεταλλάξεις που θα εμφανιστούν.
Ωστόσο, δεν είναι ασφαλές ακόμη να διεξαχθούν συμπεράσματα, καθώς η αποτελεσματικότητα είναι αρκετά σύνθετη λόγω του γεγονότος ότι οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ξεκάθαρη εικόνα γι’ αυτό που ονομάζεται συσχετισμός προστασίας, δηλαδή τα επίπεδα αντισωμάτων που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος για να προστατεύεται από την εκδήλωση της λοίμωξης Covid-19.
Προς το παρόν οι επιστήμονες μπορούν να έχουν εικόνα μόνο από τα επίπεδα αντισωμάτων που έχουν όλοι όσοι έχουν εμβολιαστεί και είναι το μοναδικό δεδομένο από το οποίο προσπαθούν να διεξάγουν συμπεράσματα.