Υπάρχουν κρατικές τηλεοράσεις και κρατικές τηλεοράσεις – ή, έστω, δημόσιες ανά τον κόσμο. Υπάρχει φερ’ ειπείν ο κολοσσός της RAI στη γειτονική Ιταλία, το υποδειγματικό BBC στην Βρετανία, τα δυνατά France 2 και France 3 στη Γαλλία, αλλά και το ειδησεογραφικό Canal 24 Horas στη Ισπανία. Η ΕΡΤ είναι όμως μία, μόνο μία, και στον κόσμο καμία άλλη σαν κι αυτή.
Η ΕΡΤ βρισκόταν βεβαίως διαχρονικά στο στόχαστρο, ως κάστρο βολεμένων, άντρο κραταιών συνδικαλιστών, εργαλείο παλαιοκομματικών πρακτικών. Από την αμιγώς πολιτική θέση του προέδρου της (ευκταίο θα ήταν κάποτε αυτό να αλλάξει…) έχουν παρελάσει άξια πρόσωπα και μη, δημοσιογράφοι, καθηγητές, ακόμη και καλλιτέχνες, αλλά τίποτε… Επεσε το «μαύρο», έκλεισε και ξανάνοιξε ως ΝΕΡΙΤ, μετά ξανάνοιξε και δεύτερη φορά με το πατρικό της, αλλά βελτίωση δεν επήλθε. Τα τελευταία χρόνια, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο τρόπος λειτουργίας της κατέληξε να αποτελεί μόνιμη διελκυστίνδα ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση. Βρίθουν τα παραδείγματα κυβερνητικής προπαγάνδας, με τη δημοσιογραφική δεοντολογία να βολοδέρνει στα μονοπάτια μιας τηλεόρασης καθεστωτικού τύπου.
Η είδηση ότι η αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης – στην οποία υπάγεται τόσο η ΕΡΤ όσο και το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων – περνάει πλέον στον ίδιο τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, προκάλεσε τη θορυβώδη αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τουτέστιν του ΣΥΡΙΖΑ. «Βόρεια Κορέα», ήταν το πρωτοσέλιδο-ακραίο σχόλιο της εφημερίδας «Αυγή». «Κοίτα ποιος μιλάει!», λένε οι έχοντες γερή μνήμη. Και σημειώνουν ότι η ΕΡΤ και όλο το υπόλοιπο σύστημα υπαγόταν κατ΄ευθείαν στον κ. Τσίπρα τα πρώτα δύο χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και, όταν έφυγε, δεν πήγε κάπου μακριά από τον έλεγχο του: συνέχισε να το επιβλέπει ο Νίκος Παππάς, έμπιστος του Πρωθυπουργού. Και όταν αυτός άρχισε να χάνει επιρροή παρέλαβε τον έλεγχό του ένας άλλος απόλυτα έμπιστος του κ. Τσίπρα, ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
Ας θυμηθούμε τα «παλιά»
Δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες από την ημέρα κατά την οποία η δημόσια τηλεόραση ζήτησε συγγνώμη, από το λιγοστό της κοινό και εν γένει την ελληνική κοινωνία που την πληρώνει, σκύβοντας το κεφάλι για τον λόγο ότι δεν είχε αφήσει δημοσιογραφικά τίποτε όρθιο. Είχε προβάλει ολόκληρη την προεκλογική ουσιαστικά ομιλία του τότε Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Μέγαρο Μουσικής, χωρίς να μεταδώσει καμία άλλη είδηση.
«Το γεγονός ότι το κεντρικό δελτίο της ΕΡΤ, αντί ειδήσεων, μετέδωσε σήμερα το σύνολο της προεκλογικής εκδήλωσης του ΣΥΡΙΖΑ, θα μνημονεύεται ως μνημείο δημοσιογραφικής ντροπής για τη δημόσια τηλεόραση», είχε σχολιάσει για το θέμα η Νέα Δημοκρατία. Και η διοίκηση της ΕΡΤ παραδέχθηκε το λάθος της – δεν είχε μεταδώσει καν την είδηση για τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών: «Αυτό ήταν λάθος και η Διοίκηση της ΕΡΤ λυπάται για αυτό».
Η αξιωματική αντιπολίτευση μασούσε σίδερα και πριν από έναν χρόνο, όταν η ΕΡΤ είχε προβάλει ως πρώτο θέμα του δελτίου της, όχι τη μείωση της κυβερνητικής πλειοψηφίας κατά έναν βουλευτή (την οποία είχαν προτάξει όλα ανεξαιρέτως τα ιδιωτικά κανάλια), αλλά τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με την βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι · με το ρεπορτάζ να εμπεριέχει διθυραμβικά σχόλια για την «ιστορική» συνάντηση με την κυρία Μέι, τις επαφές που είχε στο City με επενδυτές, αλλά και σχετική Πρωθυπουργική δήλωση διάρκειας – ιστορικής και αυτής – 4 λεπτών. «Εξυπακούεται ότι στο διάρκειας 6,5 λεπτών ρεπορτάζ δεν έγινε καμία απολύτως αναφορά στη φραστική επίθεση που δέχθηκε την προηγούμενη μέρα ο Πρωθυπουργός από Έλληνες που ζουν στο Λονδίνο», έλεγε τότε η Νέα Δημοκρατία.
Η κόντρα είχε γνωρίσει κορύφωση και τον Ιανουάριο του 2018, με πυρήνα αυτή τη φορά την έκταση της προβολής του συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία από την κρατική τηλεόραση – «ελλιπέστατη» κατά την τότε εκπρόσωπο της ΝΔ Μαρία Σπυράκη.
Ό,τι και να λέει πάντως κανείς, η πλέον εμβληματική εκπομπή στην ΕΡΤ στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ, η εκπομπή που προκάλεσε πάθη και σήκωσε θύελλες ήταν – η αρχικώς απογευματινή και εν συνεχεία μεταμεσονύκτια – «Δεύτερη Ματιά», με κεντρική παρουσιάστρια την Κατερίνα Ακριβοπούλου, και σχολιαστή τον Σωτήρη Καψώχα. Θυμηθείτε το σχόλιο του τελευταίου περί την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ. «Ήταν στιγμές που νόμιζα ότι άκουγα τον θεωρητικό του φασισμού, τον Σέρτζιο Πανούτσιο, ο οποίος εισήγαγε στοιχεία εθνικισμού στην Ιταλία του Μουσολίνι», είχε πει, σε μια αποστροφή που είχε προκαλέσει μήνιν για την αμετροέπεια του δημοσιογράφου.
Ήταν τόσο εκτεταμένη η βοή της κριτικής περί προπαγάνδας, ώστε η Κατερίνα Ακριβοπούλου έγινε μέχρι και περσόνα της καυστικής σάτιρας του Γιώργου Μητσικώστα…
Μόλις την Τετάρτη, 10 Ιουλίου, την ΕΡΤ βγήκε να υπερασπιστεί ένα από τα «παιδιά» της, όλως τυχαίως και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ πια, ο Κώστας Αρβανίτης. Μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook, ο δημοσιογράφος εστίασε στο επίθετο που πρέπει να συνοδεύει την τηλεόραση της ΕΡΤ: δημόσια και όχι κρατική, έγραψε, λάβρος κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως άλλου Λουδοβίκου 14ου, και του ελέγχου της ΕΡΤ που πέρασε με νυχτερινό προεδρικό διάταγμα στο Μαξίμου – όπως χαρακτηριστικά έγραψε.
Η καυτή πατάτα της ΕΡΤ
Μπορεί το περιεχόμενο του δημοσιογραφικού προϊόντος να έλκει τα φώτα και τις συζητήσεις για την ΕΡΤ, υπάρχει ωστόσο και μια άλλη της προβληματική πτυχή της: τα οικονομικά της. Σε ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει το Protagon, είχε αναλυθεί το πώς εφέτος έπειτα από υπέρογκα έξοδα αγοράς τηλεοπτικών δικαιωμάτων, αλλά και την εφαρμογή μιας κοινής υπουργικής απόφασης για την περίοδο 2013-2015 που υπογράφηκε πριν από λίγες ημέρες, αναμένονται αρνητικά αποτελέσματα για πρώτη φορά εδώ και χρόνια. Και ενώ ήδη κυκλοφορούν πληροφορίες για μεγάλη οικονομική στενότητα που μπορεί να έχει αντίκτυπο στο πρόγραμμά της.
Ναι, η ΕΡΤ, που τα τελευταία χρόνια ήταν κερδοφόρος και δημιουργούσε υπερπλεονάσματα χάρη στα έσοδά της από το ανταποδοτικό τέλος το οποίο καταβάλλουν οι φορολογούμενοι μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, ύψους άνω των 180 εκατομμυρίων ετησίως, είναι μία από τις καυτές πατάτες που έχει παραλάβει η νέα κυβέρνηση.
Το ποιος θα τεθεί επικεφαλής της, το πώς θα τη διοικήσει, το αν και πώς θα βρει τις απαιτούμενες ισορροπίες στον «κόσμο του καλφαγιαννισμού» – όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο συνθέτης Διονύσης Τσακνής όταν αποχώρησε από τον θώκο του προέδρου, με ευθεία αναφορά στον… ισόβιο πρόεδρο της συνδικαλιστικής ΠΟΣΠΕΡΤ, Παναγιώτη Καλφαγιάννη -, είναι άλλης τάξεως θέμα. Και σαφώς, είναι πολύ νωρίς για την εκφορά κρίσεων…