Θα είναι πιο ευτυχισμένος ο κόσμος το 2018;. Είναι το ερώτημα που θέτει στους αναγνώστες του ο Economist στην ειδική ετήσια έκδοση «The World in 2018». Οι συντάκτες του περιοδικού αναρωτιούνται αν πολίτες και ειδικοί καταλάβουν ότι αυτό που αξίζει πραγματικά και πρέπει να υπολογίζεται είναι η αίσθηση ευτυχίας των ανθρώπων και όχι το χρήμα.
Η ευημερία είναι πια το μέτρο αναφοράς της μόδας. Οι πολίτες προτιμούν πια να επενδύουν τα χρήματά τους σε υπηρεσίες και εμπειρίες που τους κάνουν να νιώθουν καλύτερα, που τους χαρίζουν στιγμές ευχαρίστησης και όχι σε αντικείμενα πολυτελείας. Επιστρέφοντας στη σοφία των παππούδων, το περιοδικό-ευαγγέλιο του καπιταλισμού παραδέχεται ότι ναι μεν το χρήμα μπορεί να αγοράσει πολλά, αλλά όχι όλα. Ετσι εξηγείται η «έκρηξη» των ερευνών μέτρησης του δείκτη ευτυχίας, ξεκινώντας από τον ΟΗΕ με το World Happiness Report.
Σύμφωνα με έρευνα της Κάρολ Γκρέιαμ του Brookings Institution, τα επίπεδα ευτυχίας επιστρέφουν σε ανοδική πορεία και μάλιστα με ρυθμούς υψηλότερους από το αναμενόμενο, καθώς η περίοδος της ύφεσης τελείωσε.
Αλλη έκθεση, της Global Business Travel Association, προβλέπει ότι το 2018 οι Αμερικανοί θα κάνουν 554 εκατομμύρια ταξίδια εργασίας, 3,1% περισσότερα από το 2017. «Ενας ακόμα λόγος ευτυχίας: τα ταξίδια εργασίας αντανακλούν την εμπιστοσύνη στην οικονομία» αναφέρει η έκθεση. Στα τέλη του επόμενου έτους υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο των κατοίκων του πλανήτη θα διαθέτει έξυπνο κινητό κατά το eMarketer. Αποτέλεσμα; Ολο και περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να δουν και να απαντήσουν σε ένα επείγον email εργασίας από το σπίτι ή στον δρόμο, εξασφαλίζοντας έτσι περισσότερο χρόνο για την οικογένεια (αυτό βέβαια έχει και τα αρνητικά του καθώς η κατάληξη είναι οι άνθρωποι να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι).
«Καταγράφεται μία σημαντική άνοδος του ενδιαφέροντος για τη μέτρηση της ευτυχίας, ειδικά μετά την εμπειρία της διεθνούς οικονομικής κρίσης και έχουν τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να δημιουργηθούν εναλλακτικοί τρόποι μέτρησής της» εξηγεί στην Corriere della Sera ο διευθυντής της έκδοσης «Ο Κόσμος το 2018», Ντάνιελ Φράνκλιν. «Πολλοί πια παραδέχονται ότι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν είναι ένας δείκτης ανεπαρκής που δεν μπορεί να καταγράψει πολλές από τις παραμέτρους που συνθέτουν την αίσθηση επιτυχίας και ευημερίας του μέσου πολίτη», προσθέτει ο Φράνκλιν.
«Για να καταλάβει κάποιος την “υγεία” μιας χώρας εκτός από το ΑΕΠ πρέπει να μετρήσει την κοινωνική ανισότητα και την οικονομική βιωσιμότητα», έλεγε από το 2008 ο γνωστός οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ. Ασφαλώς το να μετρήσεις την αίσθηση ευτυχίας δεν είναι εύκολο παραδέχεται ο Φράνκλιν. «Το ΑΕΠ παραμένει ένας ασφαλής δείκτης, αν μη τι άλλο διότι μπορεί να συνθέτει σε ένα νούμερο την οικονομική πρόοδο και τη δύναμη μιας χώρας. Σε κάθε περίπτωση η σύγχρονη έρευνα πάνω στο ζήτημα της ευτυχίας και της ευημερίας παίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση του διαλόγου πάνω στις προτεραιότητες της πολιτικής».
Ευτυχέστεροι όλων το 2017 -καμία έκπληξη- ήταν Νορβηγοί, Δανοί και Ισλανδοί. Η Ελλάδα ήταν μόλις στην 87η θέση, πάντως καλύτερα από το 2016 (99η) και το 2015 (102η). Μπορεί να περιμένει κανείς βελτίωση το 2018; Διότι μπορεί μεν ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών να υπόσχονται έξοδο από τα μνημόνια και καλύτερες ημέρες, αλλά όπως η εμπειρία των τελευταίων ετών δίδαξε, οι υποσχέσεις σπάνια μεταφράζονται σε πραγματικότητα. Οι «σφιχτές» εκτιμήσεις των Ευρωπαίων κάνουν λόγο για ανάπτυξη 2,5%, μείωση της ανεργίας στο 20,4% και πλεόνασμα 0,9%. Θα χαρίσουν τα νούμερα αυτά ένα χαμόγελο στους Ελληνες; Το πιθανότερο είναι πως όχι, ακόμα και αν επαληθευτούν οι ακόμα πιο αισιόδοξες προβλέψεις της ελληνικής κυβέρνησης. Κάτι γνώριζε ο Γεώργιος Παπανδρέου που έλεγε ότι «όταν ευημερούν τα νούμερα, δυστυχούν οι άνθρωποι». Πολύ περισσότερο σε μία χώρα που τα τελευταία χρόνια ούτε καν τα νούμερα ευημερούσαν και της οποίας οι πολίτες ζουν σε ομαδική κατάθλιψη.