Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλάει σε συγκέντρωση λίγο πριν από τη δολοφονία του (22.5.1963) | ΙΑΝΟΣ
Θέματα

Ποιος σκότωσε τον Γρηγόρη Λαμπράκη;

Πενήντα χρόνια μετά την καταδίκη του οδηγού του τρικύκλου Σπύρου Γκοτζαμάνη και του συνεπιβάτη Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, για πολλούς το ερώτημα παραμένει αναπάντητο. Το βιβλίο «Αναμνήσεις και εκμυστηρεύσεις ενός δικαστή», του Βασίλη Λαμπρίδη δίνει νέα στοιχεία
Protagon Team

Μισός αιώνας πέρασε από τη δίκη για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και ακόμη υπάρχουν ερωτήσεις. Ηταν πολιτικό έγκλημα ή τροχαίο; Ακόμη κι αν κανένας δεν πιστεύει τη δεύτερη εκδοχή, αφού δεν είναι τροχαίο όταν ένα τρίκυκλο εμφανίζεται από το πουθενά για να σκοτώσει, ακόμη κι αν με την καταδίκη των ακροδεξιών και παρακρατικών Γκοτζαμάνη και Εμμανουηλίδη αποδόθηκε υποτίθεται δικαιοσύνη, υπάρχουν πάντα οι σοβαρές υποψίες ότι δεν μάθαμε ποτέ όλη την αλήθεια.

Ποιος σκότωσε, λοιπόν, στις 22 Μαΐου του 1963 τον βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη μετά την ομιλία του για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη, στη διασταύρωση των οδών Σπανδωνή και Ερμού; Ποιος ήταν ο φυσικός και ποιος ο ηθικός αυτουργός;

Το βιβλίο του Βασίλη Λαμπρίδη -τακτικού μέλους του κακουργιοδικείου που δίκασε τους κατηγορούμενους, πρωτοδίκη τότε και διακεκριμένου δικαστικού λειτουργού στη  συνέχεια- κυκλοφορεί τη Δευτέρα, 1η Φεβρουαρίου και ξανανοίγει την υπόθεση Λαμπράκη.

Με τίτλο «Αναμνήσεις και εκμυστηρεύσεις ενός δικαστή» (από τις εκδόσεις Ιανός) το βιβλίο θέτει εκ νέου το ερώτημα «ποιος ήταν εκείνος που κατάφερε το θανατηφόρο πλήγμα στον Λαμπράκη;», το οποίο, όπως σημειώνει, «εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να πλανάται στον ορίζοντα της Ιστορίας χωρίς απάντηση».

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ο συγγραφέας-δικαστικός φέρνει στο φως ένα άγνωστο παρασκήνιο και νέες μαρτυρίες. Αν και δεν κατονομάζει τον πραγματικό ένοχο, ενισχύει όλους όσους υποστήριξαν τότε και πιστεύουν και σήμερα ότι αυτουργός της δολοφονίας δεν ήταν ο Εμμανουηλίδης και όπλο δεν ήταν ο λοστός που κρατούσε, αλλά ένας μοίραρχος της χωροφυλακής που χτύπησε τον Λαμπράκη με τη λαβή του πιστολιού του, πριν εκείνος πέσει στην άσφαλτο και περάσει από πάνω του το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη.

Ο δικαστικός Βασίλης Λαμπρίδης αποκαλύπτει ότι για χρόνια ένας παρακρατικός τον αναζητούσε και ήθελε αν του μιλήσει. Ηταν ο Γεώργιος Λεονάρδος, ο οποίος συμμετείχε μαζί με άλλους «αγανακτισμένους πολίτες» εκείνο το βράδυ στη συγκέντρωση εναντίον του Λαμπράκη και είδε από κοντά τη σκηνή της δολοφονίας  – ήταν μάλιστα και κατηγορούμενος αλλά αθωώθηκε.

Είκοσι χρόνια μετά τη δίκη Λαμπράκη, το 1987, ο Λεονάρδος πήγε στο γραφείο του δικαστή και του είπε ότι θέλει κάποτε να μιλήσει γι’ αυτή τη δίκη, αλλά ο κ. Λαμπρίδης γράφει ότι δεν του έδωσε σημασία. Οταν όμως ξανασυναντήθηκαν τυχαία, σχεδόν μια δεκαετία μετά και ο Λεονάρδος επέμενε να του μιλήσει, ένιωσε ότι ήταν ειλικρινής και ότι κάτι σημαντικό είχε να του πει.

Κανονικά εδώ θα έπρεπε να σταματήσει αυτό το κείμενο και οι απαντήσεις να αναζητηθούν στο βιβλίο «Αναμνήσεις και εκμυστηρεύσεις ενός δικαστή». Αλλά επειδή δεν πρόκειται για ένα βιβλίο αστυνομικής φαντασίας, να προσθέσουμε ότι στη δολοφονία Λαμπράκη εμπλέκονται άλλα δύο πρόσωπα: κάποιος που χτύπησε με τη λαβή του περιστρόφου του τον Γρηγόρη Λαμπράκη και ένας άλλος συνεργάτης που έκανε σήμα με έναν φακό στον Γκοτζαμάνη για να ξεκινήσει το τρίκυκλο με τον Εμμανουηλίδη στην καρότσα. Ακόμη και η κίνηση του τρίκυκλου να περάσει πάνω από τα πόδια του πεσμένου κάτω Λαμπράκη έγινε για να συγκαλυφθεί η αλήθεια και να φανεί σαν τροχαίο ατύχημα.

Ο Λεονάρδος ανέφερε στον δικαστή τα ονόματα του αυτουργού που κατάφερε το θανατηφόρο πλήγμα και του συνεργού του που έκανε το σήμα για να ξεκινήσει το τρίκυκλο. Περισσότερα στις «Αναμνήσεις και Εκμυστηρεύσεις» του Βασίλη Λαμπρίδη, που ζωντανεύουν μια εποχή μόλις 50 χρόνια πριν και που ταυτόχρονα μας φαίνεται σαν να μας χωρίζουν πολλοί αιώνες.