Οι ταραχές που ξέσπασαν την Δευτέρα και μαίνονται στην Βενεζουέλα, σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις έχουν αποτέλεσμα 26 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους, ανέφερε το Παρατηρητήριο Κοινωνικών Συγκρούσεων της Βενεζουέλας (OVCS), μια ΜΚΟ προσκείμενη στην αντιπολίτευση στον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο.
«Εικοσιέξι άνθρωποι δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας», τόνισε με tweet της η ΜΚΟ, προσθέτοντας πως επτά από τα θύματα σκοτώθηκαν στην πρωτεύουσα Καράκας.
Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας της Τετάρτης σε όλη την χώρα, με οχήματα και κτίρια να τυλίγονται στις φλόγες, ανέφερε η εφημερίδα El Nacional. Επικαλούμενη την μκο Foro Penal, η εφημερίδα τόνισε ότι μόνο χθες Τετάρτη περίπου 175 άνθρωποι συνελήφθησαν.
Τα περισσότερα θύματα ήταν άνδρες ηλικιών μεταξύ 19 και 47 ετών, με την OVCS να αναφέρει ότι ένας 18χρονος έφηβος σκοτώθηκε από πυρά στο Καράκας.
Κάτω από την πίεση αυτών των γεγονότων, ο Μαδούρο ανακοίνωσε το βράδυ της Πέμπτης πως η Βενεζουέλα θα κλείσει την πρεσβεία της και όλα τα προξενεία της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η απόφαση λήφθηκε αφότου διέκοψε όλες τις διπλωματικές σχέσεις του Καράκας με την Ουάσινγκτον, σε απάντηση για την αναγνώριση, εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης, του ηγέτη της αντιπολίτευσης ως μεταβατικού προέδρου.
Στην ομιλία του, ο Μαδούρο είπε ότι συμφωνεί με την έκκληση που απηύθυναν το Μεξικό και η Ουρουγουάη για έναρξη διαλόγου μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα προκειμένου να βρεθεί μια διέξοδος από την πολιτική κρίση.
Τόνισε εξάλλου ότι σκοπεύει να παραμείνει στην εξουσία γιατί δεν υπάρχουν «συνταγματικοί λόγοι» για την απομάκρυνσή του. «Η κυβέρνηση της οποίας προΐσταμαι θα συνεχίσει να κυβερνά», είπε, προσθέτοντας ότι «είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει όλες τις δυσκολίες».
Εντωμεταξύ, εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου πλημμύρισαν και την Πέμπτη τους δρόμους της πρωτεύουσας αλλά και όλων των μεγάλων πόλεων υποστηρίζοντας τον 35χρονο Γκουαϊντό, ενώ ακολούθησαν και οι υποστηρικτές του Νικολάς Μαδούρο, που είχε ορκιστεί πρόεδρος της Βενεζουέλας στις 10 Ιανουαρίου.
Ο Γκουαϊντό ορκίστηκε μεταβατικός πρόεδρος της Βενεζουέλας, μπροστά σε χιλιάδες διαδηλωτές στο Καράκας και ορκίστηκε να οδηγήσει τη χώρα σε ελεύθερες εκλογές.
Τον Χουάν Γκουαϊντό, έσπευσε να αναγνωρίσει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που τόνισε ότι «οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν την απόλυτη οικονομική και διπλωματική ισχύ τους για την επαναφορά της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα», χαρακτηρίζοντας «παράνομη» την κυβέρνηση Μαδούρο και παροτρύνοντας παράλληλα και τις άλλες κυβερνήσεις της αμερικανικής ηπείρου να τον αναγνωρίσουν.
Στο κάλεσμα Τραμπ ανταποκρίθηκε άμεσα ο Καναδάς, με έναν κυβερνητικό αξιωματούχο να δηλώνει ότι και η Οττάβα αναγνωρίζει το προεδρικό αξίωμα του Γκουαϊντό.
Επίσης, σε αναγνώριση του Γκουαϊντό ως νόμιμου προέδρου της Βενεζουέλας, προχώρησαν το Περού, η Βραζιλία, η Παραγουάη, η Χιλή, η Κολομβία, η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα και η Αργεντινή.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Μεξικού δήλωσαν ότι «προς το παρόν, αναγνωρίζουν τον Μαδούρο ως πρόεδρο» και συνιστούν ψυχραιμία, ενώ Βολιβία και Κούβα τάχθηκαν υπέρ του Μαδούρο, κάνοντας λόγο για «πραξικόπημα». Στο πλευρό του Μαδούρο τάχθηκε και ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίν Ερντογάν, ο οποίος του τηλεφώνησε για να του εκφράσει τη συμπαράστασή του.
Η αντίδραση του Νικολάς Μαδούρο
Λίγο μετά την αυτοανακήρυξη του Γκουαϊντό σε πρόεδρο της Βενεζουέλας, ο Μαδούρο κάλεσε τους πολίτες της χώρας σε «μέγιστη λαϊκή κινητοποίηση».
«Ανδρες και γυναίκες της πατρίδας μας, ηρεμία, συνείδηση και μέγιστη λαϊκή κινητοποίηση για να κερδίσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα της Βενεζουέλας. Ας υπερασπιστούμε την κυριαρχία μας, καταδικάζοντας τον φασισμό», έγραψε χαρακτηριστικά στο Twitter.
Λίγο αργότερα, έκανε λόγο για απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του και ανακοίνωσε ότι η Βενεζουέλα προχωρά σε διακοπή των διπλωματικών της σχέσεων με τις ΗΠΑ, δίνοντας χρονικό διάστημα 72 ωρών στο αμερικανικό διπλωματικό προσωπικό να αποχωρήσει από τη χώρα.
Η αμερικανική κυβέρνηση απάντησε ότι δεν υφίσταται διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, καθώς ο Μαδούρο δεν είναι πρόεδρος. «Ο Μαδούρο δεν έχει τη δικαιοδοσία να διακόψει τις διμερείς διπλωματικές σχέσεις», δήλωσε ο Μάικ Πομπέο, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
«Οι ΗΠΑ διατηρούν διπλωματικές σχέσεις με τη Βενεζουέλα, και θα τις διεξάγουν με την κυβέρνηση του μεταβατικού προέδρου Γκουαϊντό, ο οποίος προσκάλεσε την αποστολή μας να παραμείνει στη Βενεζουέλα», ανέφερε ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Πομπέο τόνισε ακόμη πως ο στρατός και τα σώματα ασφαλείας της Βενεζουέλας έχουν την υποχρέωση να «συνεχίσουν να προστατεύουν όλους τους πολίτες της Βενεζουέλας, καθώς και αυτούς των ΗΠΑ και τους άλλους ξένους υπηκόους» στο έδαφος της χώρας.
«Καλούμε όλα τα μέρη να απέχουν από τη λήψη μέτρων που αντίκεινται στα προνόμια και στην ασυλία που απολαύουν τα μέλη της διπλωματικής κοινότητας», συμπλήρωσε ο αμερικανός υπουργός. Οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στις προσήκουσες ενέργειες για να καταστήσουν υπεύθυνο οποιονδήποτε θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια της αποστολής μας και του προσωπικού μας», διεμήνυσε ακόμη ο Μάικ Πομπέο στην ανακοίνωσή του.
Το πρωί της Τετάρτης (βράδυ της Τρίτης για την Ελλάδα), ο Γκουαϊντό, ηγέτης της αντιπολίτευσης και πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης της Βενεζουέλας κάλεσε τον κόσμο να κατέβει στους δρόμους, χαρακτηρίζοντας τις συγκεντρώσεις «μία ιστορική στιγμή». Σε μία από αυτές τις συγκεντρώσεις στο Καράκας, ενώπιον χιλιάδων διαδηλωτών, ο Γκουαϊντό προχώρησε στην αυτοανακήρυξη του σε μεταβατικό πρόεδρο της χώρας.
Τι μέλλει γενέσθαι
Αναλυτές και ειδικοί σε θέματα που αφορούν τη Λατινική Αμερική, τονίζουν ότι το τοπίο δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο και δεν μπορούν να πουν με σιγουριά τι θα γίνει από δω και πέρα. «Δεν μπορούμε να υποθέσουμε αυτόματα ότι τελείωσε ο Μαδούρο. Σίγουρα, αυτή είναι η μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει έως τώρα», εξηγεί ο Ερικ Φάρνσγουορθ, πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ στην περιοχή. «Ο Μαδούρο δεν θα φύγει τόσο εύκολα», λέει ο ίδιος στην Guardian.
Σε περίπτωση που οι κυβερνητικές δυνάμεις αντιδράσουν με γενικευμένη βία κατά των διαδηλωτών, οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ θα απαντήσουν με ακόμα μεγαλύτερες κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας, οι οποίες όμως, θα κάνουν ακόμα χειρότερη τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στην πρόσφατη ιστορία της Λατινικής Αμερικής, ενώ διάχυτος είναι ο φόβος ότι η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει εκτός ελέγχου. «Ας παραμείνουμε αισιόδοξοι ότι ο Μαδούρο θα καταλάβει τη σημασία των σημερινών εξελίξεων και θα οδηγήσει τη χώρα ειρηνικά σε αλλαγή εξουσίας και την επαναφορά της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα», προσθέτει ο Φάρνσγουορθ και προβλέπει πως οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα είναι «χαοτικές και ταραχώδεις».
Ο Σιμόν Μπολιβάρ… ενώνει Μαδούρο-Γκουαϊντό
Πάντως, ο Γκουαϊντό ορκίστηκε μεταβατικός πρόεδρος κρατώντας αντίγραφο του συντάγματος με το σκίτσο του Σιμόν Μπολιβάρ, εθνικού ήρωα της Βενεζουέλας, στο εξώφυλλο. Ο ηγέτης της επανάστασης κατά των ισπανών κατακτητών στη Νότια Αμερική, στις αρχές του 19ου αιώνα είναι εξαιρετικά δημοφιλής σε όλες τις πολιτικές παρατάξεις της Βενεζουέλας, αλλά και πολλές γειτονικές χώρες.
Οταν ορκίστηκε πρόεδρος ο Ούγκο Τσάβεζ, το 1999, αυτοανακηρύχθηκε συνεχιστής του Μπολιβάρ και του έργου του και άλλαξε το επίσημο όνομα της χώρας σε Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας. Το 2012, έχτισε ένα μαυσωλείο προς τιμή του , που κόστισε σχεδόν 100 εκατ. ευρώ.
Ο Μαδούρο, με τη σειρά του, υποστήριξε ότι το πνεύμα του Μπολιβάρ διακατέχει ολόκληρο τον λαό της Βενεζουέλας, κάτι που μέχρι και ο δικτάτορας Μάρκος Πέρεζ Χιμένεζ πρέσβευε το 195ο, όταν ανέλαβε την εξουσία.
Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που και ο Χουάν Γκουαϊντό ορκίστηκε πρόεδρος πάνω στην εικόνα του απελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής.
Η ομιλία του Χουάν Γκουαϊντό