Πέντε ημέρες. Τόσες πέρασαν από τη Διάσκεψη για τη Λιβύη που διοργάνωσε η Ανγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, απ’ όπου ο Ταγίπ Ερντογάν έφυγε άρον άρον απογοητευμένος (εδώ). Και οι δυο τους ξαναβρέθηκαν. Η καγκελάριος της Γερμανίας έσπευσε την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη και ξανασυνάντησε τον «Σουλτάνο».
Τυπικά, η αφορμή για το νέο ραντεβού της Μέρκελ με τον Ερντογάν ήταν τα εγκαίνια του νέου κάμπους του τουρκογερμανικού πανεπιστημίου στην Πόλη.
Eίχε ωστόσο προεξοφληθεί πως η συνάντηση των δύο θα έθετε εκ νέου τα ζητήματα της κρίσης στη Λιβύη και την ευρύτερη Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράκ, Ιράν) και βεβαίως το Προσφυγικό, την επίλυση του οποίου η Μέρκελ θεωρεί ότι πρέπει να είναι το κύκνειο άσμα της καγκελαρίας της.
Και όντως έτσι συνέβη. Με τον Ερντογάν μάλιστα, να μη διστάζει να προβάλει την ατζέντα του, εκτοξεύοντας παρουσία της Μέρκελ απειλές για χάος.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο Ερντογάν είπε ότι «το τουρκικό στρατιωτικό προσωπικό που αποστέλλεται στη Λιβύη υποστηρίζει και εκπαιδεύει τις δυνάμεις της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης».
Ο τούρκος πρόεδρος υπέδειξε μάλιστα στην Μέρκελ ότι «οι χώρες που συμμετείχαν στην Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη δεν θα πρέπει να ευνοήσουν τον Χαλίφα Χαφτάρ, αφού έφυγε από τη συνάντηση χωρίς να υπογράψει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός».
Νωρίτερα, πριν την κεκλεισμένων των θυρών διμερή συνάντησή τους το απόγευμα, ο Ερντογάν είχε προειδοποιήσει τη Μέρκελ για επέκταση του «λιβυκού χάους» στη Μεσόγειο, εάν δεν επιβληθεί ηρεμία, με λίγα λόγια αν δεν σταματήσει η Ευρώπη -και ο ίδιος- τον στρατάρχη Χαφτάρ, που είναι έτοιμος να βγάλει εκτός μάχης τον πρωθυπουργό Φαγέζ αλ Σαράζ, άνθρωπο της Αγκυρας.
«Το χάος που κυριαρχεί στην Λιβύη κινδυνεύει να έχει συνέπειες σε ολόκληρη την Μεσόγειο, εάν δεν επιβληθεί ηρεμία το συντομότερο δυνατόν», δήλωσε συγκεκριμένα ο πρόεδρος της Τουρκίας εγκανιάζοντας το νέο γερμανοτουρκικό πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τη Μέρκελ.
«Πρέπει να επιταχύνουμε την επίλυση, εάν δεν θέλουμε να σηκώσουν κεφάλι τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα», απείλησε ο Ερντογάν.
Η σχέση των δύο ηγετών έχει δοκιμαστεί αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, εν μέρει εξαιτίας των συλλήψεων δεκάδων γερμανών υπηκόων τουρκικής καταγωγής ή προσώπων με διπλή υπηκοότητα στο πλαίσιο των εκκαθαρίσεων μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016, αλλά και εξαιτίας των επικρίσεων για τον αυταρχισμό που επιδεικνύει ο Ερντογάν.
«Η Τουρκία συνεχίζει να βρίσκεται στο μέσον μιας κρίσης όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και η λήψη μέτρων για να τερματιστεί η εκστρατεία καταστολής πρέπει να είναι στην καρδιά των συζητήσεων ανάμεσα στην Ανγκελα Μέρκελ και τον τούρκο πρόεδρο», έκρινε ο Αντριου Γκάρντνερ, ειδικός της Διεθνούς Αμνηστίας για την Τουρκία, σε δηλώσεις του στο Γερμανικό Πρακτορείο ενόψει της συνάντησης.
Κατά την επίσκεψή της στην Πόλη άλλωστε η καγκελάριος θα δει τον γνωστό τούρκο δικηγόρο Βεϊσέλ Οκ, ο οποίος εκπροσωπεί αρκετούς υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και τον δημοσιογράφο Ντενίζ Γιουτζέλ, η φυλάκιση του οποίου το 2017 πυροδότησε μείζονα διπλωματική κρίση στις σχέσεις Βερολίνου – Αγκυρας.
Ο Ερντογάν από την πλευρά του έχει απειλήσει επανειλημμένα να «ανοίξει τις πόρτες» προς την Ευρώπη στους εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία που έχει υποδεχθεί η χώρα του, επικρίνοντας την Ευρωπαϊκή Ενωση διότι όπως διατείνεται δεν προσφέρει στην Τουρκία την υπεσχημένη οικονομική βοήθεια.