«Θυμάμαι ξεκάθαρα την πρώτη φορά που έγραψα ένα πρόγραμμα και ο υπολογιστής έκανε κάτι που του είχα υποδείξει. Όταν ο υπολογιστής κάνει μια πρόσθεση με δική σου εντολή είναι κάτι φοβερό. Νιώθεις εκπληκτικά». Αυτή ήταν μια από τις πολλές ατάκες που ακούσαμε το πρωί της 22ης Δεκεμβρίου, στο κτίριο της Ελληνικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ωνάση. Την ημέρα που ο ζεστός χώρος στην οδό Αμαλίας 56 γέμισε με φωτεινά μυαλά. Αρκετοί μαθητές συνοδευόμενοι από τους γονείς τους μαζεύτηκαν στην φετινή εκδήλωση προς τιμήν όσων διακρίθηκαν στις διεθνείς και βαλκανικές επιστημονικές Ολυμπιάδες.
Εξω από την αίθουσα αρκετοί μαθητές Λυκείου σχηματίζουν από νωρίς πηγαδάκια. Τα θέματα που συζητούν οι νεαροί όμως δεν περιστρέφονται γύρω από τα συνηθισμένα της ηλικίας τους. Οι κουβέντες για το ποδόσφαιρο, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το σχολείο έχουν αντικατασταθεί από άλλες για ημίτονα, φυσικούς νόμους και ζητήματα προγραμματισμού. Στέκεσαι δίπλα σε 15χρονα και 16χρονα παιδιά και ακούς αποσβολωμένος, τις περισσότερες φορές νιώθεις χαζός.
Στις επιστημονικές Ολυμπιάδες του 2015 συμμετείχαν με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση 46 μαθητές και 21 συνοδοί καθηγητές, ενώ 18 μαθητές κατάφεραν να διακριθούν αποσπώντας Μετάλλιο (Χρυσό, Αργυρό, Χάλκινο) ή Εύφημο Μνεία. Ο Γιώργος Παπαχατζάκης, 17 ετών, ήταν μαθητής σε δημόσιο σχολείο στην Άρτα όταν κατάφερε να κερδίσει υποτροφία για τα εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη. Το καλοκαίρι συμμετείχε στο διεθνή διαγωνισμό «Αστρονομίας & Αστροφυσικής» στην Ινδονησία αποσπώντας και Εύφημο Μνεία. «Η Φυσική είναι ο τομέας μου» μας λέει και συμπληρώνει «νομίζω όμως ότι έχω και κάποιες δυνατότητες να ασχοληθώ με την Ψυχολογία. Θα μου άρεσε να ασχοληθώ και με την Ψυχιατρική ή την Νευροεπιστήμη».
Στον ίδιο διαγωνισμό συμμετείχε και ο Αντώνης Βαλμάς από το Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Αναβρύτων. Ο Αντώνης ήταν και ο μόνος στον τομέα της αστρονομίας που κατάφερε να κερδίσει ένα μετάλλιο. Συγκεκριμένα το χάλκινο. Όταν τον ρωτάμε για τις επιδόσεις του στο σχολείο, χαμογελάει: «Προσπαθούμε. Φέτος ήμουν δεύτερος στο σχολείο και δεν είχα τη σημαία αλλά εντάξει, κάτι κάνουμε». Δίπλα του βρίσκεται ο Γιάννης Καλιμάνης από το 41o Γενικό Λύκειο Αθηνών. «Δεν έκανα κάποιες θυσίες για το διαγωνισμό, ήταν ευχαρίστησή μου. Περνάω τον ελεύθερο μου χρόνο διαβάζοντας για διάφορα θέματα. Με ενδιαφέρει και αρκετά ο προγραμματισμός».
Ανάμεσα σε αυτούς που συμμετείχαν στον διαγωνισμό πληροφορικής είναι ο Γιάννης Τυροβολάς από το Κολλέγιο Ψυχικού. Ο ίδιος δείχνει να έχει μεγάλη εμπειρία από αντίστοιχες εκδηλώσεις. «Ο διαγωνισμός έγινε στην Οχρίδα των Σκοπίων. Έχω λάβει μέρος και σε έναν εθνικό διαγωνισμό ενώ λαμβάνω μέρος και σε διαδικτυακούς διαγωνισμούς από την Αμερική, τη Ρωσία και αλλού. Πάντα σε ότι σχέση με την πληροφορική».
Ο Γιάννης έχει μια ιδιαίτερη αγάπη για την πληροφορική που ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια. «Στο σχολείο μου τα απογεύματα κάνουμε κάποιες δραστηριότητες. Μια περίοδο λοιπόν είχα ελεύθερα τα απογεύματα της Πέμπτης και ο πατέρας μου, μου πρότεινε να κάνω προγραμματισμό. Την πρώτη μέρα που πήγα εντυπωσιάστηκα. Θυμάμαι ξεκάθαρα την πρώτη φορά που έγραψα ένα πρόγραμμα και ο υπολογιστής έκανε κάτι που του είχα υποδείξει. Όταν υπολογιστής κάνει μια πρόσθεση με δική σου υπόδειξη είναι φοβερό. Νιώθεις εκπληκτικά. Γύρισα σπίτι, κατέβασα ένα πρόγραμμα για να γράφω κώδικα και πραγματικά κόλλησα. Με βοήθησε πολύ και ο καθηγητής μου που ασχολούνταν με το αντικείμενο. Όλα αυτά στην Δευτέρα γυμνασίου».
Ο ίδιος σημειώνει ότι η πληροφορική κάποιες στιγμές γίνεται «η επιστήμη του έξυπνου μπακάλη» και μας εξηγεί ότι «σε σχέση με τα μαθηματικά που χρειάζονται μια ολοκληρωμένη λύση με απόδειξη, αρκετές φορές στην πληροφορική μπορείς με λιγότερο καλές λύσεις να φτάσεις σε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα. Αυτό όταν μπαίνεις στον τομέα μπορεί να σου φανεί περίεργο». Όσο για τον φετινό διαγωνισμό, o Γιάννης σημειώνει: «Mας είχαν δοθεί έξι προβλήματα. Το κάθε πρόβλημα έπιανε 100 πόντους. Για να πάρεις χάλκινο μετάλλιο πρέπει να πάρεις 120 πόντους. Εγώ πήρα συνολικά 195 πόντους. Ο πρώτος μάζεψε περίπου 400. Αυτό σημαίνει ότι ήταν αρκετά δύσκολα».
Λίγο πριν μπούμε στην αίθουσα της εκδήλωσης, ο Γιάννης μας μιλάει για τους δικούς του στόχους: «Θέλω απλά να βελτιώνομαι σε ότι κάνω. Διαγωνιστικά θέλω να πάω καλύτερα την επόμενη χρονιά. Γενικά θέλω να ασχοληθώ με πολλά πράγματα. Θα ήθελα να ασχοληθώ με τη πληροφορική, μου αρέσει να διδάσκω, αγαπώ τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία και τα οικονομικά. Είναι μια δύσκολη επιλογή».
Μέσα στην αίθουσα της Ελληνικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ωνάση, o πρόεδρος του ιδρύματος Αντώνης Παπαδημητρίου, χαιρετίζει τους παρευρισκόμενους και σημειώνει: «Σήμερα είναι μια ξεχωριστή μέρα αφού γιορτάζουμε τη συμμετοχή των παιδιών στις επιστημονικές Ολυμπιάδες. Μόνο η συμμετοχή τόσων ελλήνων μαθητών σε βαλκανικούς και διεθνείς διαγωνισμούς είναι μεγάλη νίκη αφού μπορούμε σε ένα τόσο δύσκολο τοπίο να συμμετέχουμε σε τόσους ανταγωνιστικούς διαγωνισμούς».
Στη συνέχεια της ομιλίας του ο κ. Παπαδημητρίου ανακοινώνει μέσα σε επευφημίες ότι το Ιδρυμα Ωνάση θα αναλάβει το σύνολο των εξόδων των μαθητών και συνοδών και για τον επόμενο χρόνο. Από την πλευρά του ο κ. Φίλης αφού συνεχάρη τα παιδιά για τις επιδόσεις τους ανακοίνωσε ότι από τον Σεπτέμβριο θα εφαρμοστεί ένα πλάνο τεσσάρων χρόνων για την παιδεία, το οποίο θα είναι αποτέλεσμα του διαλόγου που θα ξεκινήσει για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Αν συμπεριλάβουμε και τους εθνικούς, έχω λάβει μέρος σε πάνω από 30 διαγωνισμούς. Ξεκίνησα από τα Μαθηματικά και στο Λύκειο άρχισα να πηγαίνω και σε διαγωνισμούς Φυσικής. Τώρα επικεντρώνομαι στις σπουδές μου / Ζωή Τσαγγαλίδου
Μετά το πέρας της εκδήλωσης και τις απαραίτητες φωτογραφίες, συνομιλούμε με την Ζωή Τσαγγαλίδου, 18 ετών που απέσπασε μια εύφημο μνεία στην Ολυμπιάδα Φυσικής. Η Ζωή που πλέον σπουδάζει Μαθηματικά και Φυσική στο Κέμπριτζ της Αγγλίας συμμετείχε σε αντίστοιχες Ολυμπιάδες από την δεύτερη τάξη του γυμνασίου.
«Οι Ολυμπιάδες ήταν ένα κεφάλαιο της ζωής μου που τελείωσε» μας λέει με εμφανή συγκίνηση και συμπληρώνει: «Αυτή η διαδικασία μου έδωσε πάρα πολλά πράγματα, πολλούς φίλους, γνώσεις και εμπειρίες. Αν συμπεριλάβουμε και τους εθνικούς, έχω λάβει μέρος σε πάνω από 30 διαγωνισμούς. Ξεκίνησα από τα Μαθηματικά και στο Λύκειο άρχισα να πηγαίνω και σε διαγωνισμούς Φυσικής. Τώρα επικεντρώνομαι στις σπουδές μου».
Η Ζωή έδωσε πανελλήνιες και συγκέντρωσε 19.400 μόρια που θα τις εξασφάλιζαν μια θέση στη σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών. Παρ’ όλα αυτά προτίμησε να φύγει στο εξωτερικό. «Εφυγα κατευθείαν μετά το λύκειο» μας λέει, «πέρασα μια διαδικασία με συνεντεύξεις και τεστ για να μπω στο πανεπιστήμιο. Η διαδικασία και τα υπόλοιπα απαιτούν χρόνο. Αυτήν τη στιγμή σπουδάζω Μαθηματικά και Φυσική ενώ στο τέλος της χρονιάς θα πρέπει να επιλέξω ένα από τα δύο. Μέχρι στιγμής δεν έχω ιδέα τι θα ακολουθήσω».
Η Ελλάδα όμως θριάμβευσε και σε έναν άλλον τομέα των επιστημονικών Ολυμπιάδων. Συγκεκριμένα μια ομάδα τριών παιδιών κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον παγκόσμιο διαγωνισμό ρομποτικής που έλαβε χώρα στο Κατάρ. Συναντήσαμε τον προγραμματιστή της ομάδας, Αλέξανδρο Πανταζίδη και η αλήθεια είναι ότι νιώσαμε σοφότεροι μετά τη σύντομη συνομιλία μας. «Διαγωνιστήκαμε με άλλες ομάδες από 55 χώρες» μας λέει και συμπληρώνει: «Η κατηγορία που συμμετείχαμε ήταν το ποδόσφαιρο και έπρεπε να φτιάξουμε δύο ποδοσφαιριστές, έναν επιθετικό και έναν τερματοφύλακα. Τα δύο ρομπότ έπαιζαν σε κανονικό αγώνα με άλλη ομάδα. Όποια ομάδα έβαζε περισσότερα γκολ σε έναν συγκεκριμένο χρόνο κέρδιζε και προχωρούσε στην επόμενη φάση. Εμείς φτάσαμε μέχρι τον τελικό και χάσαμε από την ομάδα της Μαλαισίας».
Ρωτάμε τον Αλέξανδρο πως προέκυψε η ενασχόλησή του με τον κλάδο της ρομποτικής. «Ο καθηγητής μου στο μάθημα της πληροφορικής είχε μια ιδιαίτερη αγάπη στην ρομποτική. Μας μετέφερε αυτήν την αγάπη και στη συνέχεια μας ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας ομάδας που θα εργαζόταν εκτός σχολικών ωραρίων. Μου είχε κεντρίσει πολύ το ενδιαφέρον ο κλάδος αφού θέλω να γίνω προγραμματιστής. Κάθε Κυριακή πήγαινα σε αυτήν την ομάδα και ασχολούμασταν με τη ρομποτική».
Το μέλλον του Αλέξανδρου θα συνεχίσει να κινείται γύρω από τη ρομποτική και τον προγραμματισμό αφού «άμα τον αγαπάς αυτόν τον τομέα δεν μπορείς να σταματήσεις επειδή πήρες μια δεύτερη θέση. Οπότε θα συνεχίσω και του χρόνου και γενικότερα θα ήθελα να συνεχίσω να ασχολούμαι με τη ρομποτική και με αυτά που αγαπώ».