«Κάθε ανούσια συζήτηση για ξήλωμα της Σένγκεν τελειώνει εδώ» είπε ο Αλέξης Τσίπρας, εκφράζοντας την ικανοποίηση του για τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής που δοκίμασε τις αντοχές και τη συνοχή των εταίρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Πήραμε σαφείς διαβεβαιώσεις ότι θα διατηρηθεί το υπάρχον status quo» επεσήμανε ο Πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι γίνεται σαφής αναφορά στη διατήρηση της ακεραιότητας της ζώνης Σένγκεν.
Ο Πρωθυπουργός χαρακτήρισε τη σύνοδο «δύσκολη» και έκανε λόγο για έλλειψη αλληλεγγύης και συνυπευθυνότητας από την πλευρά ορισμένων εταίρων. Πρόσθεσε δε πως έγινε σαφής αναφορά σε ό,τι αφορά την πλήρη εφαρμογή της μετεγκατάστασης, αλλά και δέσμευση συνεργασίας «διατηρώντας την υπάρχουσα κατάσταση». Νωρίτερα είχε επιτευχθεί προφορική συμφωνία των κρατών που βρίσκονται στον «βαλκανικό δρόμο» των προσφυγικών ροών για την αποφυγή μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλείσιμο των συνόρων. Ωστόσο το τελικό πλαίσιο στη διαχείριση των ροών αυτών θα προκύψει από τη σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή της Τουρκίας. H Ελλάδα, δια του Πρωθυπουργού, είχε απειλήσει με μη υπογραφή των αποφάσεων για τη σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Τελικώς η συμφωνία επήλθε και, όπως σχολίασε ο Αλέξης Τσίπρας, ο Ντέιβιντ Κάμερον θα πρέπει να πείσει τους Βρετανούς να μείνουν στην Ενωση, προσφέροντας τους «λιγότερη Ευρώπη».
Η Βρετανία σε ειδική σχέση
«Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα αποτελέσει ποτέ τμήμα ενός ευρωπαϊκού υπερκράτους» είπε ο Ντέιβιντ Κάμερον σε δηλώσεις του αμέσως μετά το τέλος της συνόδου. «Μέλημα μου ήταν να προστατευθεί η Βρετανία και είμαι σίγουρος ότι το πετύχαμε» είπε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες για το περιεχόμενο της συμφωνίας, η Βρετανία πέτυχε ουσιαστικά αναθεώρηση συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκειμένου να εξαιρεθεί από τη διαδικασίας της «ολοκλήρωσης». Επίσης συμφωνήθηκε να υπάρχει ειδικό καθεστώς για τους ευρωπαίους εργαζόμενους στη Βρετανία, οι οποίοι στα πρώτα χρόνια της παραμονής τους εκεί, δεν θα απολαμβάνουν την καταβολή διαφόρων επιδομάτων. Η συμφωνία θα τεθεί σε δημοψήφισμα τον Ιούνιο με τη βρετανική κυβέρνηση να εισηγείται πλέον την αποδοχή της.
Αργά το βράδυ της Παρασκευής διεφάνη «άσπρος καπνός» για το βρετανικό ζήτημα και ενώ η διαπραγμάτευση ήταν σε εξέλιξη. Περίπου στις 23:30 ώρα Ελλάδος, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, με tweet του, ουσιαστικά ανήγγειλε τη συμφωνία για ομόφωνη στήριξη στην παραμονή της Βρετανίας.
Αλλά και ο πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ υποστήριξε ότι το προσχέδιο συμφωνίας έχει ολοκληρωθεί.«Υπάρχει ένα προσχέδιο (συμφωνίας) που θα κατατεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εντός ολίγων λεπτών» ανακοίνωσε ο Μούσκατ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου, πριν από τη Σύνοδο.
«Τα κεντρικά σημεία του σχεδίου αποτελούν έναν συμβιβασμό, στον οποίο ο καθένας προσέφερε από λίγο. Ωστόσο, πιστεύω ότι αποτελούν σίγουρα τις βάσεις για μία συμφωνία, σε κάθε περίπτωση το ελπίζω» πρόσθεσε. Mάλιστα ο μαλτέζος πρωθυπουργός με την έναρξη του δείπνου επιχείρησε λίγο χιούμορ, ανεβάζοντας στο Twitter το μενού και σχολιάζοντας «όχι ακριβώς fish and chips»…
Το χρονικό της ελληνικής μάχης για το Προσφυγικό
Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να πίεζε για μία σαφή δέσμευση από την Ανγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ ότι τα ελληνικά σύνορα με την ΠΓΔΜ θα παραμείνουν ανοιχτά, αλλά κάτι τέτοιο δεν αποτυπώνεται στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής αφού η συμφωνία είναι τελικά προφορική. Μάλιστα ορίζεται ότι τα σύνορα θα μείνουν ανοιχτά μέχρι τις 6 Μαρτίου, ενώ -σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- στις 5 Μαρτίου θα διεξαχθεί έκτακτη Σύνοδος με τη συμμετοχή και της Τουρκίας.
Με βάση τα όσα αναφέρονται στο κείμενο, η Σύνοδος Κορυφής κατέληξε πως πρέπει να διαφυλαχθεί η ενότητα της Σένγκεν, ενώ θα δοθεί ακόμη μεγαλύτερη βάση στη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης με την Τουρκία. Παράλληλα θα υπάρξει και «τερματισμός της ανεξέλεγκτης διάβασης» των προσφυγικών ροών από τα Βαλκάνια, κάτι που μεταφράζεται σε ακόμη πιο αυστηρούς ελέγχους στα ελληνικά σύνορα.
Τι λέει το κείμενο των συμπερασμάτων
Στο κείμενο υπογραμμίζεται ότι στόχος της ΕΕ στο Προσφυγικό «πρέπει να είναι η ταχεία μείωση των προσφυγικών ροών, η προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, η μείωση της παράνομης μετανάστευσης και η διαφύλαξη της ακεραιότητας του Σένγκεν». Οι 28 χώρες χαιρετίζουν «την απόφαση του ΝΑΤΟ να βοηθήσει στη διεξαγωγή αναγνώρισης, επιτήρησης και παρακολούθησης των παράνομων διελεύσεων στο Αιγαίο» και σημειώνουν πως η FRONTEX θα πρέπει να «συνεργαστεί στενά» με το ΝΑΤΟ. «Η πλήρης και ταχεία εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης με την Τουρκία παραμένει προτεραιότητα για τη μείωση των προσφυγικών ροών και την αντιμετώπιση των διακινητών» υπογραμμίζεται, λέγοντας πως «έχουν γίνει βήματα από την Τουρκία, ωστόσο οι μεταναστευτικές ροές παραμένουν πολύ υψηλές». «Απαιτείται σημαντική και συνεχής μείωση του αριθμού των παράνομων διελεύεσεων και αυτό απαιτεί επιπλέον, αποφασιστικές προσπάθειες και από την τουρκική πλευρά» υπογραμμίζεται. Τονίζεται επίσης ότι «η συνεχής μη ομαλή μεταναστευτική ροή πάνω στο βαλκανικό διάδρομο παραμένει παράγοντας βαθιάς ανησυχίας που απαιτεί επιπλέον δράση και τερματισμό της προσέγγισης «ανεξέλεγκτης διάβασης» («wave-through approach») και μη συντονισμένων μέτρων πάνω στη διαδρομή αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τις ανθρωπιστικές συνέπειες για τα εμπλεκόμενα κράτη-μέλη
«Είναι απαραίτητη η αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του Σένγκεν, με πλήρη υποστήριξη σε μέλη που αντιμετωπίζουν δύσκολες περιστάσεις» αναφέρεται. Αναφέρεται ότι «πρέπει να επιστρέψουμε σε μία κατάσταση στην οποία όλα τα μέλη να εφαρμόζουν πλήρως το Σένγκεν και αρνούνται είσοδο στα εξωτερικά σύνορα σε υπηκόους τρίτων χωρών που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ή δεν κάνουν αίτηση για άσυλο όταν τους έχει δοθεί η ευκαιρία».
Σημειώνεται ότι σε αυτό «λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των θαλάσσιων συνόρων, και εφαρμόζοντας το σχέδιο δράσης με την Τουρκία». Η σύσταση και λειτουργία των hotspot «βελτιώνεται σταδιακά, […] ωστόσο μένουν ακόμη αρκετά να γίνουν, ώστε συγκεκριμένα να γίνουν πλήρως λειτουργικά και να διασφαλιστεί η πλήρης ταυτοποίηση και καταγραφή κάθε εισόδου και η πλήρης εφαρμογή της μετεγκατάστασης» αναφέρεται. «Οι αιτούντες άσυλο δεν έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν τη χώρα μέρος από την οποία ζητούν άσυλο» υπογραμμίζεται.
Στην κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ΕΕ στάθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος χρησιμοποίησε τον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter για να στείλει το δικό του μήνυμα για τα όσα συμβαίνουν στις Βρυξέλλες. Ο Πρωθυπουργός θεωρεί πως εάν η Ενωση συνεχίσει «χωρίς αλληλεγγύη, χωρίς καταμερισμό βαρών και ευθυνών, κινδυνεύει να βρεθεί σε αδιέξοδο».
Τριήμερο-φωτιά για Τσίπρα
Οσον αφορά την πολιτική επικαιρότητα, ο Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει στην Ελλάδα το Σάββατο και θα καταστρώσει τα σχέδιά του για τη Δευτέρα, όταν και θα πραγματοποιηθεί το ραντεβού του με τους αγρότες. «Εχουν ενημερωθεί όλες σχεδόν οι Συντονιστικές Επιτροπές των αγροτών που βρίσκονται σε κινητοποίηση και έχουν ήδη ανταποκριθεί οι περισσότερες», αναφέρει το Μέγαρο Μαξίμου. Το ραντεβού είναι προγραμματισμένο για τις 12:00 και ο κ. Τσίπρας αναμένεται να παρουσιάσει τις νέες προτάσεις της κυβέρνησης, ελπίζοντας πως θα καταφέρει να τους… ηρεμήσει. Την ίδια ώρα, οι παραγωγοί δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους, ενώ αγρότες της Θέρμης γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους να «πολιορκήσουν» το αεροδρόμιο «Μακεδονία» στη Θεσσαλονίκη.
Οσον αφορά το πρόγραμμα της Βουλής, το βράδυ του Σαββάτου διεξάγεται μία ακόμη μάχη των πολιτικών αρχηγών για το παράλληλο πρόγραμμα. Ο Πρωθυπουργός θα ενημερώσει το Σώμα για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής και το κλίμα προβλέπεται… εκρηκτικό, αφού η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση πως χρησιμοποιεί τη Βουλή ανάλογα με τις ανάγκες της.