Το έργο του ισπανού αρχιτέκτονα εγκαινιάστηκε το 2008 | EPA/ANDREA MEROLA
Επικαιρότητα

Βενετία: «Γέφυρα των στεναγμών» το γυάλινο έργο του Καλατράβα

Η πρακτικότητα και η ασφάλεια θυσιάστηκαν στον βωμό της μοντέρνας αισθητικής του ισπανού αρχιτέκτονα, με αποτέλεσμα αρκετούς τραυματισμούς και ένα (σημαντικό) κονδύλι για τις απαραίτητες μετατροπές
Protagon Team

Σε μια πόλη που διαμόρφωσε τη φυσιογνωμία της πριν από αιώνες, ίσως το γυάλινο δάπεδο της πεζογέφυρας του Σαντιάγο Καλατράβα πάνω από το Μεγάλο Κανάλι να μην ήταν η καλύτερη επιλογή.

Το γυαλί, πόσο μάλλον στο υγρό περιβάλλον της Βενετίας, γλιστρά και πολλοί πεζοί, κυρίως ανυποψίαστοι τουρίστες, έχουν φύγει από την πόλη με την ανάμνηση μιας μεγαλοπρεπούς τούμπας. Περισσότερο προσεκτικοί οι Βενετσιάνοι, γράφουν οι New York Times, περπατούν στην λεπτή πέτρινη γραμμή στο μέσο της γέφυρας.

Η Ponte della Costituzione, έργο του Σαντιάγο Καλατράβα, άνοιξε το 2008, έπειτα από εννέα έτη κατασκευής και υπέρβασης κόστους. Εργο από ατσάλι και γυαλί, συμβολίζει με την απαλή της καμπύλη το πνεύμα μοντερνισμού στην πόλη.

Πέντε χρόνια αργότερα, η πόλη εγκατέστησε ένα καλωδιωκίνητο όχημα (δεν ήταν σχέδιο του Καλατράβα) για την κάνει περισσότερο προσβάσιμη. Κόστισε 1,5 εκατ. ευρώ, αλλά ήταν θερμοθάλαμος τα καλοκαίρια για αυτό και ξηλώθηκε.

Το όχημα για την προσβασιμότητα στη γέφυρα που αργότερα ξηλώθηκε | EPA/COMUNE DI VENEZIA PRESS OFFICE / HANDOUT

Το 2018 ένα μέρος από το γυαλί αντικαταστάθηκε -επιτέλους- από πέτρα. Μια ατυχία έδειξε ότι ούτε και αυτή η λύση επαρκεί: σε ένα ρεπορτάζ για την επιστροφή στην κανονικότητα μετά την πανδημία, η κάμερα έπιασε έναν πεζό να γλιστρά.

Τα παράπονα για το έργο που δεν σταμάτησαν τόσα χρόνια, αλλά ούτε και οι μηνύσεις που έχει εισπράξει η Βενετία και ο Καλατράβα. Μια γυναίκα που έσπασε πάνω στη γέφυρα το βραχιόνιο οστό σε πέντε κομμάτια («άνοιξε σαν αγκινάρα», λέει), μήνυσε την πόλη και κέρδισε 80.000 ευρώ σε αποζημίωση αλλά έχασε την έφεση και περιμένει δικαίωση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Αλλη μία γυναίκα έσπασε τον ώμο της («έπεσα σαν σακί με πατάτες», είπε).

Κάποιες προηγούμενες απόπειρες να χρησιμοποιηθεί ρητίνη ή να επικαλυφθούν σημεία με μη ολισθηρό αυτοκόλλητο απέτυχαν. Τον Δεκέμβριο που πέρασε οι βροχές και το κρύο έκαναν τη γέφυρα σχεδόν αδιάβατη.

Ολα αυτά ανάγκασαν την πόλη να πάρει την απόφαση να αντικαταστήσει το γυάλινο κομμάτι με πέτρα. Το κόστος θα είναι 500.000 ευρώ, αλλά πρώτα πρέπει να περάσει δομικά τεστ και βρεθεί μια νέα ισορροπία μεταξύ πρακτικότητας και αισθητικής.

Η Βενετία δεν είναι η μόνη που έχει να αντιμετωπίσει τα πρωτοποριακά πλην ολισθηρά σχέδια του Σαντιάγο Καλατράβα. Μια παρόμοια γέφυρα στο Μπιλμπάο της Ισπανία στρώθηκε με λαστιχένιο τάπητα για να αποφευχθούν οι τραυματισμοί.

Ο ισπανός αρχιτέκτονας πάντως έχει υπερασπιστεί το έργο του. Υποστηρίζει, ήδη από το 2008, πως έχει ελεγχθεί και είναι μια στιβαρή κατασκευή που συμπεριφέρεται καλύτερα από ό,τι περιμένει κανένας.

Ισως, λένε οι Βενετσιάνοι, ο σταρ της αρχιτεκτονικής να είχε μελετήσει πρώτα τις περίπου 400 γέφυρες της Βενετίας που οι ντόπιοι διασχίζουν με κλειστά τα μάτια. Η δικιά του γέφυρα έχει άνισα σκαλοπάτια και μπερδεύονται. «Ενας Βενετσιάνος ποτέ δεν θα έχτιζε μια τέτοια ανοησία», υποστηρίζουν.

Το «πάντρεμα» του τσιμέντου με το γυαλί ήταν μάλλον άστοχο για την παγκόσμια πρωτεύουσα της υγρασίας. Γι’ αυτό και οι ντόπιοι, που γνωρίζουν, αφήνουν το γυαλί για τους… τουρίστες Marco Piraccini/Archivio Marco Piraccini/Mondadori Portfolio via Getty Images