Χιλιάδες δικαστικοί, δικηγόροι, αλλά και απλοί πολίτες, από 20 και πλέον χώρες της ΕΕ, κατέκλυσαν το Σάββατο τους δρόμους της Βαρσοβίας, στη μεγαλειώδη «Πορεία των 1.000 Τηβέννων» -όπως ονομάστηκε- κατά της νομοθετικής απόπειρας της κυβέρνησης της Πολωνίας, υπό τον Ματέους Μοραβιέτσκι, να ελέγξει τη δικαστική εξουσία.
Από τον πέρασμένο Δεκέμβριο η πολωνική βουλή ενέκρινε νομοσχέδιο το οποίο προβλέπει την λήψη πειθαρχικών μέτρων σε βάρος όσων δικαστών επιμένουν να αμφισβητούν τις μεταρρυθμίσεις (εντός και εκτός εισαγωγικών) που προωθεί το υπερσυντηρητικό κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS).
Η κατάθεση του νομοσχεδίου από το PiS ήρθε ως απάντηση σε απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Πολωνίας στις αρχές του Δεκεμβρίου, κατ΄εφαρμογήν σχετικής γνωμοδότησης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το νέο Δικαστικό Συμβούλιο, το όργανο που διορίζει τους δικαστές, δεν προσφέρει εγγυήσεις ανεξαρτησίας απέναντι στην πολιτική εξουσία, θέτοντας εν αμφιβόλω σειρά μεταρρυθμίσεων που επιθυμεί να «περάσει» η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με 40σέλιδη γνωμοδότηση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το επίμαχο νομοσχέδιο που έδωσε την αφορμή για τη μαζική διαδήλωση 25.000 ανθρώπων το Σάββατο στη Βαρσοβία, αποτελεί απόπειρα εξαναγκασμού των δικαστών ώστε να εφαρμόσουν αδιάκριτα το σύνολο των νομοθετικών ρυθμίσεων που ψηφίζονται από την κυβερνώσα πλειοψηφία, ακόμα και αν παραβιάζουν το Σύνταγμα ή/και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων κυρώσεις που φθάνουν μέχρι και την αποπομπή των δικαστών που θα θέσουν σε αμφισβήτηση την νομιμότητα διορισμού άλλου συναδέλφου τους, ή όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «ενέργειες πολιτικού χαρακτήρα» που μπορούν «να βλάψουν τη λειτουργία του δικαστικού συστήματος».
Σύμφωνα με την πολωνική ηγεσία, στόχος του νομοσχεδίου είναι η αποφυγή του χάους στη λειτουργία του πολωνικού δικαστικού συστήματος, με την αντιπολίτευση να αντιτείνει ότι χάος μπορεί να επιφέρουν μόνο οι μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος στις οποίες επιμένει η κυβέρνηση ( και που έχουν ήδη επικριθεί εντόνως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
Επιπρόσθετα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Πολωνίας στη γνωμοδότησή του υπογραμμίζει τον κίνδυνο η εφαρμογή του των διατάξεων του ν/σ να δώσει το έναυσμα ώστε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να εκκινήσουν τη διαδικασία βάσει της οποίας θα διαπιστώνεται ότι η Πολωνία δεν τηρεί τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τις συνθήκες και, μακροπρόθεσμα, θα καταλήγει στην ανάγκη αποπομπής της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Χαρακτηριστική ήταν η προειδοποίηση της προέδρου της Οργάνωσης Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντανούτα Περζιβάρα, ότι η εφαρμογή του νομοσχεδίου θα σήμαινε αυτομάτως και «το τέλος της διάκρισης των εξουσιών και την επιστροφή στη μονολιθική εξουσία που γνωρίσαμε την εποχή της κομμουνιστικής Πολωνίας».
Η διαδήλωση του Σαββάτου ονομάστηκε «Πορεία των 1.000 Τηβέννων» από την ομάδα των δικαστών που τέθηκε επικεφαλής φορώντας τηβέννους και κρατώντας πανό με συνθήματα για «το δικαίωμα στην ανεξαρτησία» και «το δικαίωμα στην Ευρώπη».
«Σήμερα [σ.σ. το Σάββατο] δεν θα έχουμε πολλές ομιλίες και συνθήματα. Δεν θα έχουμε φωνές. Αυτή είναι μια σιωπηρή πορεία δικηγόρων και δικαστών. Ελπίζω πως η Πολωνία και η Ευρώπη θα ακούσουν τη σιωπή μας», δήλωσε ο Τόμαζ Μαρσίνσκι, αντιπρόεδρος της δικαστικής ένωσης Iustitia.
«Οταν μία χώρα αποφασίζει να μην εφαρμόζει, να μην εκτελεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, τότε δεν επιτίθεται μόνο στα δικαιώματα των Πολωνών, αλλά όλων των ευρωπαίων πολιτών», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Φιλίπε Μάρκες, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Δικαστών, Medel.
Η πορεία ξεκίνησε από την έδρα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πέρασε μπροστά από το γραφείο του πολωνού προέδρου και κατέληξε στο κτίριο του κοινοβουλίου, σε ένα «δρομολόγιο» ιδιαίτερου συμβολισμού, για τον σεβασμό της αρχής του διαχωρισμού των εξουσιών.
Παρούσα μαζί με τους πολωνούς δικαστές και τους άλλους ευρωπαίους συναδέλφους τους, και η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων, δια του προέδρου Πρωτοδικών Γεωργίου Κασίμη.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Ενωσης, η πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Πολωνίας ευχαρίστησε δημόσια και έκανε ιδιαίτερη μνεία στην ΕΔΕ για τη στήριξη και τη συμμετοχή της στην «Πορεία των 1.000 Τηβέννων», καθώς και για τη δημοσιοποίηση του θέματος στην Ελλάδα.
Συνημμένη στον σύνδεσμο που ακολουθεί, η επιστολή στήριξης στους πολωνούς δικαστές από τους έλληνες συναδέλφους τους.