Η δεύτερη ημέρα του Αλέξη Τσίπρα στο Παρίσι είχε δύο ενδιαφέροντα σημεία. Το ένα ήταν η συνάντησή του με τον Πιερ Μοσκοβισί, τον απερχόμενο Επίτροπο Οικονομικών με τον οποίο η συνεργασία τους υπήρξε ιδιαίτερα στενή και καλή (μέχρι σημείο παρεξηγήσεως) κατά τη διάρκεια της θητείας τους· ο Γάλλος συχνά εξωράιζε την εικόνα της κυβέρνησης Τσίπρα στις Βρυξέλλες. Το άλλο ήταν η ομιλία του το βράδυ στην εκδήλωση εγκαινίων της έδρας Δημοσίου Χρέους του πανεπιστημίου Sciences Po, ως προσκεκλημένος του πρύτανη της σχολής και πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ενρίκο Λέτα.
Αρχικά ο κ. Τσίπρας προσπάθησε να προσπεράσει το πολιτικό οξύμωρο, να μιλάει για δημόσιο χρέος αυτός που είχε υποσχεθεί «κούρεμα» και άλλα τέτοια και υποστήριξε ότι η ανάκτηση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, αποτελεί μία από τις μεγάλες επιτυχίες της κυβερνητικής θητείας του, που δίνει έναν καθαρό ορίζοντα για χρόνια στην Ελλάδα.
Ο τέως Πρωθυπουργός άσκησε έντονη κριτική στο ΔΝΤ και στους πολιτικούς που, όπως είπε, επέλεξαν να επιβάλουν ένα πρόγραμμα που συνδύασε «λιτότητα από το ΔΝΤ με ευρωπαϊκό βέτο σε ουσιαστική αναδιάρθρωση χρέους» και εναντιώθηκαν στην αναδιάρθρωση του χρέος για να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των τραπεζών.
Ακολουθώντας τη γνωστή ρητορική για το κακό πολιτικό σύστημα και την κακή Ευρωπαϊκή Ενωση, ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ότι η ελληνική εμπειρία «ανέδειξε τις μεγάλες αδυναμίες τις ΕΕ και ειδικότερα της ζώνης του ευρώ» και ότι «αναδεικνύει εύγλωττα τον κυνισμό και την πολιτική υποκρισία, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, που εθελοτυφλούσε για χρόνια, όσο, κυρίως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που αντιμετωπίστηκε ως πειραματόζωο».
Παραπέμποντας δε στην κατάσταση της χώρας όταν ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ –ανεργία 29%, χρέος στο 184% από το 124% που ήταν πριν από τα δύο πρώτα προγράμματα προσαρμογής, ανοικτή 5η αξιολόγηση–, είπε ότι ήταν «απολύτως φανερό ότι τα δύο πρώτα Προγράμματα Δημοσιονομικής Προσαρμογής είχαν αποτύχει παταγωδώς». «Απέτυχαν όχι γιατί δεν εφαρμόστηκαν σωστά, αλλά, ακριβώς επειδή εφαρμόστηκαν. Ο σχεδιασμός τους ήταν καταδικασμένος να αποτύχει» τόνισε χαρακτηριστικά.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο κ. Τσίπρας, υπερασπιζόμενος τόσο το έργο της κυβέρνησής του όσο και την Αριστερά εν γένει, την οποία περιέγραψε ως τον κατ’ εξοχήν εχθρό πολιτικο-οικονομικών πρακτικών που οδηγούν στη δημιουργία χρέους ασχέτως αν πεισματικά τα κόμματα της Αριστεράς αρνούνταν κάθε απόπειρα εξορθολογισμού του Δημοσίου, εντόπισε τα αίτια της ελληνικής κρίσης σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Οπως ανέφερε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Τσίπρας είπε στο ακροατήριό του στο Παρίσι ότι τα πραγματικά αίτια της κρίσης στην Ελλάδα εδράζονται στις δομικές παθογένειες του ελληνικού καπιταλισμού και του τρόπου που λειτούργησε το ελληνικό πολιτικό σύστημα από το 1974, με κορύφωση την περίοδο λίγο πριν και αμέσως μετά την ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Ποια είναι αυτή η περίοδος; Με δεδομένο ότι η χώρα μπήκε στην Ευρωζώνη το 1999 και υιοθέτησε το ευρώ την Πρωτοχρονιά του 2002, ο κ. Τσίπρας οριοθέτησε το πρόβλημα στην περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Σημίτη (ως γνωστόν κυβέρνησε τη χώρα από το 1996 ως το 2004).
Για αυτήν την περίοδο που ιστορικά έχει καταγραφεί ως η περίοδος του εκσυγχρονισμού της χώρας, ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ότι χαρακτηρίστηκε από χαμηλές δημόσιες επενδύσεις αλλά υψηλή δημόσια σπατάλη, χωρίς τη δημιουργία ισχυρού τομέα εξαγωγών, δημιουργία εκτεταμένου πελατειακού κράτους, αντί για σύγχρονο κράτος πρόνοιας, διαρκή υστέρηση δημόσιων εσόδων εξ αιτίας της εκτεταμένης φοροαποφυγής και υποφορολόγησης του μεγάλου πλούτου, δημόσια ελλείμματα χωρίς συνεκτική στρατηγική οικονομικής ανάταξης, που διευρύνονταν τόσο σε καιρούς οικονομικής επιβράδυνσης όσο και σε καιρούς ισχυρής ανάπτυξης.
Βέβαια ο κ. Τσίπρας δεν κατονόμασε την περίοδο του κ. Σημίτη, αλλά δεν χρειαζόταν κιόλας.
Η κριτική στην περίοδο ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη –η οποία υπήρξε ένα επίτευγμα αλλά πλέον λοιδορείται ιδίως από τις ολοένα και πολυπληθέστερες γενιές που δεν είχαν ζήσει με τη δραχμή– είναι μια σταθερά στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και του ίδιου του κ. Τσίπρα. Του επιτρέπει να ρίχνει το φταίξιμο σε μια συγκεκριμένη περίοδο του ΠΑΣΟΚ, όχι του «οραματικού» του Ανδρέα Παπανδρέου το οποίο κατά δήλωση του κ. Τσίπρα θέλει να υιοθετήσει, αλλά αυτού «της διαπλοκής και της διαφθοράς», και παράλληλα να βγάζει εκτός κάδρου ευθυνών τη διακυβέρνηση Κώστα Καραμανλή κατά την οποία τα ελλείμματα όντως εκτινάχθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, φέρνοντας τη χρεοκοπία.