Τα συστήματα που επιτρέπουν τον εξ αποστάσεως έλεγχο των πυρηνικών υλικών στο κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο στο Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας έχουν πάψει να μεταδίδουν δεδομένα στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), ανακοίνωσε ο θεσμός την Τρίτη.
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει τον κατεστραμμένο πυρηνικό σταθμό στο Τσερνόμπιλ, όπου, το 1986, σημειώθηκε το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ –της υπηρεσίας επιτήρησης του τομέα της πυρηνικής ενέργειας του ΟΗΕ– επισημαίνει «ότι η μετάδοση δεδομένων των συστημάτων ελέγχου εξ αποστάσεως των εγγυήσεων που είναι εγκατεστημένες στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ έχει διακοπεί».
Η ΙΑΕΑ χρησιμοποιεί τον όρο «εγγυήσεις» όταν αναφέρεται σε τεχνικά μέτρα που εφαρμόζονται όσον αφορά την πυρηνική δραστηριότητα, με σκοπό την αποτροπή της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων με τον έγκαιρο εντοπισμό καταχρηστικής εκμετάλλευσης των πυρηνικών υλικών.
Πάνω από 200 τεχνικοί και φρουροί είναι αποκλεισμένοι στην εγκατάσταση και εργάζονται 13 συνεχόμενες ημέρες, υπό το βλέμμα του ρωσικού στρατού, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ, που κάνει λόγο περί «επιδείνωσης» της κατάστασής τους και ζητεί από τη Μόσχα να επιτρέπει να γίνονται αλλαγές βαρδιών, να δίνονται ρεπό και να τηρούνται τα κανονικά ωράρια, καθώς είναι κρίσιμο για την ασφάλεια της εγκατάστασης.
«Είμαι βαθιά ανήσυχος για τη δύσκολη και αγχωτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται το προσωπικό του πυρηνικού εργοστασίου στο Τσερνόμπιλ και τους δυνητικούς κινδύνους που ενέχει αυτή όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια», είπε ο Γκρόσι.
Στο Τσερνόμπιλ εξακολουθούν να είναι αποθηκευμένα πυρηνικά απόβλητα και άλλα υλικά.
Με τη μετάδοση δεδομένων κομμένη και τον ουκρανικό εποπτικό φορέα να αδυνατεί να επικοινωνήσει με την εγκατάσταση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο Γκρόσι επανέλαβε ότι είναι έτοιμος να μεταβεί στο Τσερνόμπιλ, ή όπου αλλού τού υποδειχθεί, για να λάβει εγγυήσεις από όλα τα μέρη ότι «δεσμεύονται για την ασφάλεια» των ουκρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Ο ρωσικός στρατός κατέχει εξάλλου από την Παρασκευή το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια, στη νοτιοανατολική Ουκρανία, όπου πλήγματα του ρωσικού πυροβολικού, προκάλεσαν πυρκαγιά.
Το εργοστάσιο στη Ζαπορίζια είναι το μεγαλύτερο του είδους του στην Ευρώπη. Οι αντιδραστήρες του τέθηκαν σε υπηρεσία μεταξύ του 1984 και του 1995. Διαθέτουν πιο σύγχρονο σχεδιασμό σε σύγκριση με το Τσερνόμπιλ, την πρώτη πυρηνική εγκατάσταση που κατασκευάστηκε στην Ουκρανία, τότε σοβιετική δημοκρατία, το 1970, όταν οι αντιδραστήρες ήταν πολύ λιγότερο ασφαλείς.