Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προετοιμάσει μια μακρά λίστα ατόμων στα οποία σκοπεύει να απονείμει χάρη τις τελευταίες ημέρες της προεδρίας του. Σε αυτή περιλαμβάνονται ανώτεροι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, μέλη της οικογένειάς του, εξέχοντες τραγουδιστές της ραπ και σύμφωνα πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν καλά την υπόθεση… και ο ίδιος του ο εαυτός!
Ο αμερικανός πρόεδρος, σύμφωνα με το Bloomberg, σκοπεύει να ανακοινώσει τις αποφάσεις του στις 19 Ιανουαρίου – την τελευταία του ημέρα στο αξίωμα – αν και οι ιδέες του επί του παρόντος εξετάζονται από ανώτερους συμβούλους και από το νομικό γραφείο του Λευκού Οίκου, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Το μεγαλύτερο ερώτημα που αντιμετωπίζει η νομική του ομάδα είναι εάν ο πρόεδρος έχει την εξουσία να απονείμει προεδρική χάρη στον… εαυτό του, κάτι που θα ήθελε πολύ, ώστε να είναι βέβαιος πως μελλοντικά δεν θα του χτυπήσει την πόρτα κάποιος εισαγγελέας.
Ωστόσο μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να αποτελέσει, όχι απλώς ένδειξη πολιτικής ή ποινικής ευθύνης αλλά και -ενδεχομένως – ομολογία ενοχής. Για ποιο λόγο να κάνει κάτι τέτοιο ο πρώτος πολίτης μιας χώρας που θεωρεί εαυτόν άμεμπτον, άλλωστε;
Η λίστα με τους υποψηφίους να λάβουν «προληπτικά» χάρη από τον Ντόναλντ Τραμπ είναι μακρά και τα ονόματα που περιλαμβάνει σημαντικά: Ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου Μαρκ Μίντοους, ο στενός σύμβουλος του προέδρου, Στίβεν Μίλερ, ο Τζον ΜακΕντι, μέχρι πρότινος διευθυντής προσωπικού, ο διευθυντής μέσων κοινωνικής δικτύωσης, Νταν Σκαβίνο. Και ακόμα δεν έχει κλείσει… Μπορεί ο Τραμπ να αφήσει εκτός τη θυγατέρα του Ιβάνκα ή τον σύζυγό της Τζάρεντ Κούσνερ που ανέπτυξαν έντονη δράση σε κυβερνητικούς – και όχι μόνο… – τομείς κατά την προηγούμενη τετραετία; Μπορεί να μην υπάρχει και μια θέση ασφαλείας για τον Ρούντι Τζουλιάνι; Ανθρωποι με πρόσβαση στο Οβάλ Γραφείο λένε πως ο «all-star» δικηγόρος και πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης έχει ήδη συζητήσει το θέμα με τον Πρόεδρο.
Και ακόμα βρισκόμαστε στον στενό κύκλο οικογένειας και συνεργατών. Διότι αίτημα για μια χάρη – έτσι για παν ενδεχόμενο – έχουν υποβάλει κι άλλοι. Οπως η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, πρώην παρουσιάστρια του Fox News η οποία διατηρεί δεσμό με τον μεγαλύτερο γιο του προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ τζούνιορ… Πώς να της αρνηθεί;
Δεδομένου ότι οι προληπτικές χάρες θωρακίζουν τους εκλεκτούς του προέδρου από διώξεις για τυχόν ομοσπονδιακά εγκλήματα, ο Τραμπ δεν θα αφήσει την ευκαιρία να βοηθήσει παλιούς του συνεργάτες που στην πορεία… λοξοδρόμησαν. Ο Αλμπερτ Πίρο, ο οποίος στο παρελθόν συνεργάστηκε με τον πρόεδρο σε επιχειρήσεις ακινήτων και καταδικάστηκε για φορολογική απάτη είναι μια τέτοια περίπτωση. Ειδικά από τη στιγμή που ο Πίρο είναι πρώην σύζυγος παρουσιάστριας του Fox News, της Ζανίν Πίρο, η οποία πριν την τηλεόραση είχε χτίσει μακρά σταδιοδρομία στη Δικαιοσύνη έχοντας διατελέσει δημόσιος κατήγορος της κομητείας Γουέστσεστερ της Νέας Υόρκης. Μικρός ο κόσμος, ακόμη και όταν μιλάμε για το «Μεγάλο Μήλο»…
Χατήρια… διασημοτήτων
Ο Τραμπ εξετάζει ακόμη το ενδεχόμενο να συγχωρήσει διασημότητες, όπως ο ράπερ Λίλ Γουέιν – με τον οποίο είχε φωτογραφηθεί κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας – καθώς και τον ομότεχνο του προηγουμένου, Κόντακ Μπλακ, ο οποίος εκτίει ποινή για πλαστογράφηση εγγράφων προκειμένου να αποκτήσει άδεια οπλοφορίας. Σε αυτή την κατεύθυνση, μάλιστα, πιέζουν και άλλες διασημότητες όπως ο συνάδελφος του κρατουμένου, Λιλ Γιάτι και ο αμυντικός των Ρέιβενς της Βαλτιμόρης (ομάδα του αμερικανικού ποδοσφαίρου), Λαμάρ Τζάκσον, ενώ ο άμεσα ενδιαφερόμενος Κόντακ Μπλακ προτίθεται, λέει, να προσφέρει 1 εκατ. δολάρια σε φιλανθρωπίες εάν ο Πρόεδρος είναι τόσο φιλεύσπλαχνος μαζί του…
Η προεδρική λίστα επί του παρόντος ελέγχεται από δικηγόρους, ορισμένοι εκ των οποίων ανησυχούν ότι μελλοντικά θα μπορούσαν να ανακύψουν ζητήματα παρεμπόδισης της Δικαιοσύνης, τουλάχιστον για τα μέλη της κυβέρνησης. Η διαδικασία προς το παρόν ελέγχεται από τον νομικό σύμβουλο του Λευκού Οίκου Πατ Τσιπολόνε.
Παρόλο, πάντως, που ορισμένα από τα παραπάνω αιτήματα για προεδρική χάρη έχουν δρομολογηθεί στους διαδρόμους του Λευκού Οίκου, η ιδέα της προεδρικής «αυτο-συγχώρεσης» φέρεται να είναι σε πολύ πρόωρο στάδιο.
Εκκρεμότητες
Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να προστατεύσει τον αμερικανό πρόεδρο από διώξεις για πολλά ζητήματα που οι πολιτικοί του αντίπαλοι έχουν σε ανύποπτο χρόνο σταχυολογήσει, από τις φορολογικές υποθέσεις και τις κρυφές πληρωμές σε πορνοστάρ, έως τις δαπάνες της ορκωμοσίας του και εκδηλωσεις σε χώρους που ανήκουν στην οικογένεια… Τραμπ.
Αρκετά στελέχη των Δημοκρατικών, μάλιστα, εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ πρέπει να ελεγχθεί νομικά σχετικά με την υπόθεση ρωσικής παρέμβασης στις εκλογές του 2016, παρά το γεγονός ότι ο Ειδικός Ανακριτής Ρόμπερτ Μούλερ δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο πρόεδρος είχε συμπράξει με το Κρεμλίνο.
Το τελευταίο διάστημα, εξάλλου, διεξάγονται έρευνες τόσο σχετικά με την ηχογραφημένη συνομιλία που εμφανίζει τον αμερικανό πρόεδρο να πιέζει αξιωματούχους της Τζόρτζια για να ανατρέψουν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών εκεί, όσο και με το ενδεχόμενο να υποκίνησε ο ίδιος κατάληψη του Καπιτωλίου από τον όχλο, την προηγούμενη Τετάρτη.
Το Γουότεργκεϊτ
Το αμερικανικό Σύνταγμα, ωστόσο, αναφέρει ότι ένας πρόεδρος «θα έχει την εξουσία να χορηγεί ανακλήσεις ποινών και χάρη για αδικήματα εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτός από τις περιπτώσεις μομφής εναντίον του». Αυτή η γενική αρχή θεωρείται απόλυτη από ορισμένους.
Η γνώμη του Υπουργείου Δικαιοσύνης από το 1974 και με αφορμή την υπόθεση Γουότεργκέιτ και την ανάμειξη του Ρίτσαρντ Νίξον, αναφέρει ρητώς ότι «ο πρόεδρος δεν μπορεί να συγχωρήσει τον εαυτό του», λόγω ενός θεμελιώδους νομικού κανόνα: «κανείς δεν μπορεί να είναι δικαστής στη δική του υπόθεση». Γι’ αυτό και τότε ο Νίξον έλαβε από τον διάδοχό του και πρώην (υπηρεσιακό, μάλιστα…) αντιπρόεδρο, Τζέραλντ Φορντ «πλήρη και απόλυτη χάρη» για αδικήματα που «διέπραξε ή μπορεί να έχει διαπράξει ή συμμετάσχει» κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Πρόεδρος.
Ο Μπράιαν Κάλτ, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, ο οποίος έχει ασχοληθεί εκτενώς με το ζήτημα, δήλωσε ότι «δεν είναι σαφές εάν ο πρόεδρος μπορεί να το κάνει» καθώς «το Σύνταγμα δεν το αποκλείει ρητά».
» Το επιχείρημα κατά της αυτο-συγχώρησης ξεκινά με την ιδέα ότι η χορήγηση συγχώρησης είναι, εξ ορισμού, κάτι που μπορεί κανείς να κάνει μόνο σε άλλο άτομο», συμπλήρωσε ο καθηγητής Καλτ…
Η δυνατότητα συγχώρησης του Τραμπ αφορά μόνο στα ομοσπονδιακά εγκλήματα, που σημαίνει ότι δεν μπορούσε να προστατεύσει τον εαυτό του ή την οικογένειά του από νομικά προβλήματα σε Πολιτειακό επίπεδο. Η Γενική Εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Λετίσια Τζέιμς, είχε ξεκινήσει έρευνα αστικής απάτης για τις επιχειρήσεις του προέδρου, ενώ ο Εισαγγελέας του Μανχάταν, Σι Βανς, διεξάγει παράλληλη ποινική έρευνα.
Αυτοί που… πρόλαβαν
Ο Τραμπ έχει ήδη εκδώσει χάρη σε πολλούς πολιτικούς συμμάχους και φίλους, από τότε που έχασε την επανεκλογή του. Μεταξύ αυτών που έτυχαν της προεδρικής εύνοιας τις τελευταίες ημέρες ήταν ο επικεφαλής της προεκλογικής του εκστρατείας του 2016, Πολ Μάναφορτ, ο οποίος είχε καταδικαστεί για οικονομικές παραβάσεις, καθώς και ο προεδρικός… συμπέθερος, Τσαρλς Κούσνερ, επιχειρηματίας του real estate και πατέρας του Τζάρεντ, ο οποίος καταδικάστηκε για φορολογικές παραβάσεις και απειλή μαρτύρων…